De garnalencocktail is het lievelingsgerecht van astronauten

Het is maar lastig om lekkere ruimtevoeding te ontwikkelen: de maaltijden van de astronauten zijn vaak droog of onaangenaam slijmerig en doet vaak weinig denken aan echt voedsel. Eigenlijk is het uitzicht wel het meest glamoureuze aan een diner in de ruimte.

Ok, ruimtevoedsel moet van te voren zo bereid worden dat het niet uit elkaar valt, per ongeluk tussen dure machines belandt of in het wilde weg door het ruimteschip vliegt – maar moet de smaak van het voedsel daarom ook een verschrikking zijn voor de smaakpapillen?

"De voedingsmiddelen voor astronauten worden sterk gepasteuriseerd en meerdere keren bereid, om de houdbaarheid te vergroten," vertelt Amerikaanse astronaute Mary Roach bij TED. De ruimtemenu's mogen bovendien niet te zwaar zijn, zodat ze een flinke voorraad kunnen meenemen. Mocht er dan onverwachts iets misgaan, dan heeft de crew nog wat eten om te overleven. Er werd bijvoorbeeld 90 dagen lang geen ruimtevoeding naar het ISS gestuurd, toen een raket explodeerde. Die raket bevatte een voedselvoorraad van 1800 kilo, waardoor de astronauten een tijd zonder eten zaten.

Er zijn niet alleen technische, maar ook menselijke redenen waarom het eten de astronauten niet goed smaakt: tijdens een missie herhaalt het ruimte-diëet zich om de acht dagen – meestal heeft het zelfs een kortere cyclus. Dit monotone voedingspatroon zorgt ervoor dat zelfs het duurste eten de astronauten na een jaar de neus uit komt.

Naast al deze omstandigheden waar een astronautendiner aan aan aangepast moet worden, is er nog één om aan de lijst toe te voegen: gewichtloosheid. Dit heeft waarschijnlijk de meeste invloed op de gastronomische ervaring tijdens een ruimtereis. Zonder de zwaartekracht verstoppen namelijk de neusbijholten van astronauten. "In de ruimte wordt je hoofd opgeblazen, alsof je een ballon indrukt," vertelt Canadese voormalig-astronaut Chris Hadfield aan de The Atlantic.

Het middel tegen ruimteziekte? Veel saus en pesto. En: een garnalencocktail. Ja, je leest het goed: de rode saus in een martiniglas met daaromheen de garnalenlijkjes gerangschikt als bloempotten aan een balkon. "De garnalencocktail is alom geliefd," zegt Roach. "Het is het lievelingseten van veel astronauten. De smaak van bevroren garnalen en de cocktailsaus blijven in de ruimte goed behouden.

Het dieet van de crew bewijst dat er een ware trend is ontstaan rondom het gerecht: op een missie naar ISS in 2000 stond de cocktail dagelijks op het menu van commandant Terry Wilcutt. Astronaut John Grunsfeld beloonde zichzelf twee keer per dag op deze lekkernij tijdens de missie STS-103 van de Discovery in 1999.

Eten in de ruimte is meer dan alleen voedingsstoffen in je lichaam stoppen, dat weet NASA ook. Het is een aards ritueel, dat de astronauten aan het leven op hun thuisplaneet herinnert. De astronauten hebben daarom ook een tafel, waaraan ze kunnen gaan zitten om samen te eten. De eerste Koreaanse astronaut Ko San bracht kimchi naar de ruimte. Andere crew-leden laten op lange missies eten vanuit huis naar zich toesturen, om de heimwee tegen te gaan.

Het heeft een tijdje geduurd voordat de garnalencocktail het heelal veroverde: het eerste verzoek om eten te sturen betrof "Kung Pao Chicken." Het scherpe gerecht bleek niet goed te vertalen naar een ruimte-versie. "Iedere keer dat we dat moesten eten, klaagde iedereen: Oh nee hè, niet dat weer," vertelt crewleider van de Mars-simulatiemissie aan TED. Een tweede faal: gedroogd ruimte-ijs. "Slechts 3 astronauten van de Apollo 8-missie hebben dat in de ruimte gegeten en het viel bij allen niet goed," zegt de voormalig NASA-wetenschapper Charles Bourland tegen BoingBoing. "Zonder de romige en koude smaak van normaal ijs, was het bij de crew niet bepaald geliefd." Vooruitkijkend op lange missies, zoals de vijf jaar durende Marsreis, wil NASA er zeker van zijn dat de ruimtevaarders zich culinair gezien niet vervelen. Wetenschappers willen daarom voedsel ontwikkelen dat astronauten met 3D-printers zelf in de ruimte kunnen maken.