Het is dus helemaal niet duidelijk waarom je ballen eigenlijk aan de buitenkant hangen

Er zijn van die momenten dat je je als man afvraagt waarom, waarom in godsnaam het meest kwetsbare, waardevolle gedeelte van je mannelijkheid prominent aan de voorkant van je lichaam hangt. Buiten je lichaam. In een hangend zakje. Zonder enige bescherming. Bijna uitnodigend wacht je zak daar op een bal, een schop of een val die een einde maakt aan al je voortplantingsdromen. Maar waarom? Het antwoord blijkt ingewikkelder dan je gedacht had - tenzij je een scrotumonderzoeker bent, natuurlijk. Dan weet je dit allemaal al. En heb je in je leven vele, vele balzakken gezien.

Wat ik (en bijna iedereen om me heen) altijd dacht was dat ze daar hangen omdat sperma gekoeld bewaard dient te worden, maar die theorie blijkt redelijk controversieel te zijn binnen de wereld van balzakwetenschappers. Slate publiceerde gisteren een briljant stuk over de evolutionaire geschiedenis van onze externe zaadproductiefabriekjes, wat echt de moeite waard is om te lezen als je in bezit bent van een klokkenspel, maar als je daar te lui voor bent (het is nogal lang) dan heb ik hieronder de boeiendste dingen eruit samengevat.

Evolutionair gezien is het niet per se logisch dat wij mensen ballen aan de buitenkant hebben hangen. Er zijn genoeg andere zoogdieren die hun ballen gewoon veilig aan de binnenkant dragen - het grootste deel van de zoogdieren zelfs. De geschiedenis van de balzak aan de buitenkant begon zo'n 150 miljoen jaar geleden bij het ontstaan van de buideldieren. Onafhankelijk van zoogdieren die hun baby's niet een zakje meedragen, evolueerden ze ballen die vreemd genoeg aan de voorkant van hun penis hangen, wat me erg ongemakkelijk lijkt tijdens seks. Vijftig miljoen jaar later splitste de evolutionaire boom nogmaals om aan de ene kant het ontstaan van scrotumloze olifanten, mollen en dat soort beesten te vormen, en aan de andere kant onze hangende balbroeders te accomoderen. Daar horen honden, katten, beren, paarden, schapen, kamelen, varkens en natuurlijk apen bij.

Vreemd genoeg zitten in dezelfde tak ook dieren die op een gegeven moment hun hangende balzak weer terug hun lichaam in getrokken hebben. Bij dolfijnen en walvissen is dit natuurlijk een logisch gevolg van de weinig hydrodynamische eigenschappen van hangende ballen, maar bij andere dieren, zoals neushoorns, is het totaal onduidelijk waarom evolutie ineens besloot dat ze beter af waren met interne spermaproductie.

Wat ondertussen wel duidelijk is, is dat het niet per se afhangt van een koelere plek voor spermaproductie. Neushoorns en walvissen planten zich net zo goed voort als apen of honden. Het probleem met de zogenaamde cooling hypothesis lijkt op het kip en ei probleem - pasten de ballen zich aan om op koelere temperaturen buiten het lichaam beter te werken, of verlieten ze hun veilige interne plekje om aan de hitte te ontsnappen?

Die vraag zorgt voor verhit debat onder scrotumwetenschappers. De theorie ontstond voor het eerst in 1820, toen een Britse wetenschapper de ballen van een stel weinig fortuinlijke terriërs terug in hun lichaam duwde en ze daar vastnaaide. Binnen een week verschrompelden ze daar en hielden helemaal op met werken. Hij schreef dat toe aan de hogere temperatuur van de buikholte en zodoende was de koelingstheorie geboren.

Het grootste probleem met die theorie was echter dat vele andere zoogdieren hun zak aan de binnenkant dragen en vaak een hogere interne temperatuur hebben dan hun externe scrotumneefjes. En zich toch kunnen voortplanten. Er zijn een aantal theorieën die daar een verklaring voor proberen te geven, bijvoorbeeld dat koeler sperma minder vaak muteert, maar geen enkele geeft tot nog toe bevredigend uitsluitsel.

Gelukkig bestaan er dus ook andere theorieën. Een Amerikaanse wetenschapper bedacht bijvoorbeeld de training hypothesis, waarin de ballen in feite dienen als een soort ghetto voor sperma. Door onder slechte omstandigheden - waaronder slechte doorbloeding - op te groeien zou het sperma gehard worden om lange, natte reis naar de baarmoeder af te leggen. Maar slechte doorbloeding had in principe intern ook ontstaan kunnen zijn. Dus we kijken weer verder.

Een Zwitserse wetenschapper kwam in 1952 met de display hypothesis, waarin hij stelde dat de ballen buiten hangen als een soort uithangbord voor vruchtbaarheid. Hoewel het een logisch idee lijkt, wordt deze niet geaccepteerd binnen de scrotumwetenschap. Ballen zijn namelijk bijna nooit opvallend gekleurd, behalve bij een paar primaten, en die felle kleuring ontstond pas lang na het ontstaan van de externe ballen.

De schrijver van het Slate-artikel ontmoette tijdens het schrijven van het artikel ook evolutionair bioloog en antireglie-extremist Richard Dawkins, die opperde dat buitenballen misschien ontstaan zijn uit iets wat het handicapprincipe heet. Hierin wordt gesteld dat bij soorten waarin de mannetjes met elkaar moeten vechten om vrouwtjes, het vrouwtje uit twee mannetjes die ongeveer gelijk zijn altijd degene kiest die met één hand achter zijn rug gebonden gewonnen heeft. Omdat hij blijkbaar sterker is. Wat de ballen in deze theorie dus in feite zeggen is "Ik ben zo badass dat ik mijn ballen gewoon aan de buitenkant kan dragen, bitch."

Weer een andere theorie - en in mijn ogen de meest aannemelijke - oppert dat de ballen naar buiten zijn verdreven omdat bij diersoorten die moeten rennen of galloperen de druk in de buikholte zodanig toeneemt dat urine uit de blaas de ballen ingeperst wordt.  Of sperma de blaas in. Wat niet echt fijn is. Een Britse wetenschapper bedacht deze theorie nadat hij er achter kwam dat er bij roeiers prostaatvocht in hun urine gevonden was. In principe zou een simpel kleppensysteem dit op kunnen lossen, maar die zouden waarschijnlijk het klaarkommechanisme in de weg gaan zitten.

Enfin, het ontstaan van de externe balzak is dus complexer dan je van tevoren waarschijnlijk dacht. En dat is best grappig als je erover nadenkt. De scrotum is tenslotte één van de belangrijkste organen die je als man bezit.