Over 250 jaar leven we misschien weer in het Trias

Het Trias was een bizar tijdperk. Het besloeg een periode van 251 tot 199 miljoen jaar geleden, en betekende zowel de opgang van dinosauriërs als hun desastreuze ondergang, veroorzaakt door de abnormale hoeveelheid koolstof in de atmosfeer.

De temperatuur op Aarde was in de tijd van het Trias hoger dan nu: de polen hadden geen ijskappen en het supercontinent Pangea was totaal verdroogd op de moerassen langs de kust na. Niet bepaald een omgeving waarin een mens goed kan vertoeven, dus.

Maar mogelijk komen we binnenkort in een soort Trias 2.0, blijkt uit een onderzoek dat afgelopen dinsdag is gepubliceerd in Nature Communications.

Het onderzoeksteam stond onder leiding van Gavin Foster, professor isotoopchemie aan de Universiteit van Southampton. Het team voorspelt dat in 2250 het CO2-gehalte door milieuvervuiling hetzelfde niveau zal bereiken als in het late Trias - ongeveer 2.000 deeltjes per miljoen (ppm) - als de mens fossiele brandstoffen er met hetzelfde tempo door blijven jassen als dat we nu doen.

Als onze beschaving besluit onze fossiele reserves echt volledig uit te putten, is de verwachting dat de CO2-niveaus stijgen tot de 5.000 ppm in de 24e eeuw, volgens de onderzoekers. Deze 'klimaatforcering', veroorzaakt door de mens, zou verergerd worden omdat de Zon steeds feller gaat schijnen - een onderdeel van de natuurlijke cyclus van een ster.

"Omdat de Zon [minder fel was] in het Trias, was de netto klimaatforcering 200 miljoen jaar geleden lager dan die we in de toekomst met hoge CO2-gehaltes kunnen verwachten," zegt Foster in een verklaring. "De klimaatverandering zal niet alleen sneller gaan dan ooit tevoren, er is ook geen natuurlijke tegenhanger geweest de afgelopen 420 miljoen jaar, voor zover we weten."

Met andere woorden: als de mens doorgaat met het uitstoten van broeikasgassen, kunnen we een versterkte versie van massa-extinctie in het Trias veroorzaken. Deze massa-extinctie is ook wel bekend als Trias-Jura-extinctie en werd veroorzaakt door schadelijke gassen die door vulkaanuitbarstingen in de atmosfeer terecht kwamen.

Dezelfde processen door opwarming door vulkanen hebben ook gezorgd voor het einde van het Perm, het tijdvak wat vooraf ging aan het Trias, en eindigde de grootste massa-extinctie die de Aarde ooit gekend heeft: 95 procent van het leven is toen uitgestorven.

"De koolstofdioxide die door vulkanen in de atmosfeer terecht kwam [in het Trias en het Perm] staat gelijk aan de koolstof die we uitstoten door fossiele brandstoffen te verbranden," vertelt Steve Brusatte, een paleontoloog aan de Universiteit van Edinburgh. (Brusatta was niet betrokken bij het onderzoek in Nature Communications.)

De snelheid waarmee de mens broeikasgassen produceert en aan de thermostaat van de Aarde draait, overtreft de vulkaanuitbarstingen die de grote massa-extinctie hebben veroorzaakt.

"Dit soort dingen houden me 's nachts wakker," vertelt Brusatte. "Wat wij aan het doen zijn kan nog erger zijn. Snelheid is de bepalende factor. Maar ik twijfel er niet aan dat de Aarde deze vreselijke dingen overleeft. Dat doet ze altijd. Ze herstelde ook van de vulkaanuitbarstingen in het Perm en Trias, en de asteroïde die alle dinosauriërs heeft gedood."

Brusatte maakt zich vooral zorgen over het feit dat de aarde zo snel verandert en dat de mensheid zich niet op hetzelfde tempo kan aanpassen. "De mens is geëvolueerd aan de hand van de zeer specifieke huidige omstandigheden op Aarde," vertelt hij. We zijn gewend aan bepaalde temperaturen en al onze stadse, agrarische en transportsystemen gaan hiermee samen.

"Daarom denk ik dat het heel moeilijk voor de mensheid gaat worden als we teruggaan naar het Trias-tijdperk," vult hij aan.

De nieuwe Amerikaanse leider staat groene energie in de weg. Trump en zijn bestuur blazen de kolenindustrie een nieuw leven in en snoeren klimaatonderzoekers de mond. Maar met een nieuw Trias (en bijbehorende massa-extinctie) in zicht, is onderzoek naar klimaat belangrijker dan ooit.