Hoe een drijvend hotel in het Groot Barrièrerif een Noord-Koreaans spookschip werd

In een klein toeristisch havenstadje aan de oostkant van Noord-Korea, op zo’n twintig kilometer van de gedemilitariseerde zone aan de Zuid-Koreaanse grens, ligt een log, vervallen bouwwerk met zeven verdiepingen, dat ooit bekendstond als het Barrier Reef Floating Resort.

Eind jaren tachtig werd het bouwwerk – uitgerust met bijna tweehonderd kamers, een nachtclub, een helikopterplatform en een tennisbaan – aangeprezen als het eerste drijvende hotel ter wereld. De gasten konden er enkele luxueuze nachten doorbrengen boven het Groot Barrièrerif, op zo’n zestig kilometer van de noordoostelijke kust van Australië.

Tegenwoordig ligt het hotel meer dan zesduizend kilometer noordelijker. Het 12.000 ton wegende wrak werd van Australië naar Noord-Korea gesleept, waar het de afgelopen tien jaar heeft gelegen. Kim Jong-un heeft het bouwwerk omschreven als “sjofel” en gaf opdracht om “de onaangenaam uitziende faciliteiten” te slopen en te herbouwen naar Noord-Koreaanse standaarden. Toch zijn er velen die nog steeds dierbare herinneringen hebben aan het drijvende hotel: eerst als luxueuze feestlocatie, toen als noodlottige toeristische attractie en tot slot als onwaarschijnlijk symbool van de diplomatieke betrekkingen tussen Noord- en Zuid-Korea.

De toekomst van het drijvende hotel is onzekerder dan ooit, vooral nu de pandemie ongenadig voortraast en de nucleaire spanning weer oploopt.

“Ik heb zoveel geweldige dagen in het hotel meegemaakt,” zei Belinda O’Connor, die als watertaxichauffeur werkte toen het bouwwerk nog het Barrier Reef Floating Resort was, in 2018 tegen de ABC. “Vistripjes, feestjes met m’n collega’s, onder het hotel duiken, pizza’s laten overvliegen met de helikopter – het was gewoon indrukwekkend.”

“Het was waanzinnig om het hotel boven het rif te zien drijven, met het prachtige blauwe water rondom,” zegt Peter Tarca, wiens vader het bouwwerk ontwierp. “Van een afstand leek het net op een schip, maar naarmate je dichterbij kwam, zag je duidelijk dat het een ander soort bouwwerk was.”

Het Barrier Reef Floating Resort opende zijn deuren in 1988, maar werd geteisterd door slecht weer en regelmatig getroffen door cyclonen. Het bezoekersaantal bleef maar dalen en eind 1989 werd het hotel naar het noordwesten gesleept, waar het aan de oevers van Ho Chi Minhstad in Vietnam zijn tweede onderkomen vond. Daar werd het omgedoopt tot het Saigon Floating Hotel, hoewel het onder de plaatselijke bevolking bekendstond als ‘The Floater’. Het unieke bouwwerk profiteerde van de naoorlogse toeristische opbloei in Vietnam en werd een populaire club en overnachtingsplek, totdat het uiteindelijk weer in financieel zwaar weer terechtkwam en aan een nieuwe koper werd verkocht.

Rond de eeuwwisseling, toen het relatief vredig was tussen Noord- en Zuid-Korea, werd het drijvende hotel overgebracht naar zijn huidige rustplaats aan de oevers van de Kümgangsan-regio, zo’n tweehonderd kilometer ten oosten van Pyongyang.

“Het hotel werd naar Noord-Korea overgebracht in een periode dat de twee Korea’s zich enigszins met elkaar hadden verzoend en de betrekkingen tussen hen werden aangehaald,” zei Robert De Jong van het Townsville Maritime Museum tegen de ABC. “Men dacht dat het hotel in Noord-Korea geschikt zou zijn om toeristen aan te trekken.”

Het drijvende hotel kwam aan de oevers van het toeristische gebied in de Kümgangsan-regio te liggen, dat in de jaren negentig was ontwikkeld door Hyundai Asan, een Zuid-Koreaans bedrijf dat er tours naartoe verzorgde. Het bouwwerk werd omgedoopt tot Hotel Haegumgang en ontving geregeld gasten uit het Zuiden, totdat in 2008 een Noord-Koreaanse agent een Zuid-Koreaanse toerist doodschoot, die naar verluidt in een militair gebied was gaan wandelen.

Daarna werden de tours in het gebied opgeschort en sindsdien zijn de betrekkingen tussen de twee landen alleen maar weer slechter geworden.

Kim Ha-young, een woordvoerder van Hyundai Asan, zegt tegen VICE dat er tussen Noord- en Zuid-Korea weliswaar wel gesprekken zijn geweest over de toekomst van het toerisme in de Kümgangsan-regio, maar dat die helemaal zijn opgedroogd toen de coronapandemie begon. “Sindsdien is er tussen de twee partijen niet veel meer gebeurd.”

Na het schietincident in 2008 is het hotel volgens Kim vooral door Chinese toeristen gebruikt. Maar tijdens zijn laatste bezoek aan de regio, begin 2019, leek het drijvende hotel volledig te zijn dichtgegooid.

“Toen we de laatste keer naar Noord-Korea gingen, hebben we het hotel eigenhandig geïnspecteerd,” zegt de woordvoerder. “Op dat moment werden de faciliteiten niet gebruikt. Het is wegens de pandemie moeilijk te zeggen of Noord-Korea het hotel nog uitbuit en daar kunnen we ook niet echt achter komen, aangezien we het land nu niet kunnen bezoeken.”

En dus blijft het lot van het drijvende hotel in het ongewisse. Het is Zuid-Koreanen wettelijk gezien niet toegestaan om contact te onderhouden met Noord-Koreanen, en het is zelfs voor de Zuid-Koreaanse regering moeilijk om contact met het Noorden te onderhouden.

Ook is het volgens staatsmedia al meer dan een jaar geleden dat Kim Jong-un opdracht gaf tot de sloop van het bouwwerk. En dus zou je je kunnen afvragen of het iconische drijvende hotel in de tussentijd niet is gezonken of vernietigd. 

“Nee,” antwoordt de woordvoerder. “Voor zover wij weten, blijft het gebouw gewoon zoals het is.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE US.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.