Studenten vertellen over hun rottige woonsituaties

Je bent aangenomen op een verre universiteit, je hebt een geldig visum geregeld, het is je zelfs gelukt om een beurs los te peuteren. Nu alleen de woonruimte nog: vaak het laatste punt op het to-do-lijstje van internationale studenten die in Nederland komen studeren. Verschillende universiteiten waarschuwden tijdens de zomervakantie al: blijf weg als je geen kamer hebt. Maar deze oproep komt voor veel internationals te laat.

VICE sprak vier internationale studenten en één Nederlandse student over hun huidige woonsituatie, en, spoiler alert: die is meestal ronduit stressvol. Van slapen met zes man in een hostelkamer tot noodgedwongen een bed delen met een vriend, of zelfs overwegen je studie af te breken en terug te keren naar je thuisland. Het zijn inmiddels geen uitzonderingen meer.

“De universiteit creëert een soort valse hoop door zoveel internationale studenten te accepteren. Pas wanneer je geen andere keuze meer kunt maken, word je geconfronteerd met dit woonprobleem. Daarbovenop wil bijna geen enkel studentenhuis een internationale huisgenoot, dat vind ik ook al zo merkwaardig. Mag dat überhaupt? Ik verwachtte een veel warmer welkom.” – Ezgi (24), Turkije

Ik ben sinds 28 augustus in Nederland, en verblijf sindsdien in een hostel. Eind juli kreeg ik een brief van de universiteit waarin stond dat studenten die nog geen accommodatie hadden gevonden, maar beter niet naar Nederland konden komen. Deze brief kwam voor mij pas ná alle deadlines voor masters aan andere universiteiten, die ik had afgewezen, omdat ik besloten had in Utrecht te gaan studeren. Ik dacht: ze hebben me toegelaten, dus het moet vast wel goed komen. 

Toen ik die brief las moest ik huilen. Ik had mijn werk en woonplek in Duitsland al opgezegd omdat ik ervan uitging dat ik op een normale manier naar Utrecht kon verhuizen. Alles stond al vast, behalve de woonruimte. Als ik nu ineens deze master niet meer zou doen, wat de universiteit eigenlijk aanraadde in de brief, zou ook mijn beurs vervallen. Dus niet naar Nederland gaan was eigenlijk geen optie. Ik was heel boos en teleurgesteld, en ook een beetje bang. 

Ik snap ook niet hoe het mogelijk is dat al deze Nederlandse universiteiten zoveel internationale studenten toelaten, terwijl er geen woonruimte voor ons is. De universiteit waar ik heb gestudeerd in Duitsland laat alleen het aantal mensen toe waarvan ze weten dat ze huisvesting kunnen garanderen. Waarom pretendeert een universiteit dat ze heel open en verwelkomend zijn, als de helft van de studenten nergens kan wonen? Desnoods huur je een weiland af en plaats je er een aantal containers in, zodat we tenminste een dak boven ons hoofd hebben. 

Voordat ik naar Nederland kwam was ik heel optimistisch, maar zodra ik hier was en met andere studenten sprak, vervaagde mijn optimisme snel. Ik heb iedere dag wel een keer gehuild, omdat ik zo bang was dat ik zou moeten stoppen met mijn master, of überhaupt geen goede start zou kunnen maken. 

Het positieve aan wonen in een hostel is dat je omringd bent door aardige mensen die in hetzelfde schuitje zitten. We moedigen elkaar aan, en je bent niet de enige met dit probleem. Maar alsnog: je slaapt met zes man op een kamer, iedereen heeft een ander ritme. Sommigen maken ’s avonds nog herrie, anderen staan heel vroeg in de ochtend op. Je hebt geen plek waar je goed kunt uitrusten en een moment voor jezelf hebt. Ik heb een maand lang geen privacy gehad. 

Uiteindelijk ben ik via-via ergens terecht gekomen waar ik nu drie maanden kan gaan wonen. Voordat ik mijn tijdelijke kamer had gevonden zat ik constant in de stress, ik besteedde iedere vrije seconde aan het zoeken naar een kamer. Nu kan ik tenminste op mijn gemak, en met een beetje privacy, op zoek gaan naar een permanente woonplek.

Ik ben begin september samen met mijn vader naar Groningen gekomen, we waren totaal niet voorbereid op de situatie op de woningmarkt. Ik ben toen langsgegaan bij een verhuurbedrijf en heb mijn gegevens achtergelaten. Zij raadden me aan om ook contact op te nemen met Shelter Our Students: een couchsurfing-initiatief voor studenten in Groningen. Ik heb toen een week bij een stel op de bank geslapen. Ik kan best goed omgaan met onzekerheid, maar ik was toch best bang en piekerde veel over de toekomst. Het stel bij wie ik verbleef had een vakantie op de planning staan, dus ik kon niet langer bij hen blijven. Gelukkig verzekerde mijn contactpersoon bij Shelter Our Students me ervan dat hij snel een ander gastgezin kon vinden, zodat ik zeker tot het einde van de maand een slaapplek had. 

Eigenlijk kon ik me helemaal niet focussen op het starten van mijn studie. Ik was zo druk bezig met mijn woonsituatie dat ik weinig tijd had voor wat écht belangrijk is, het studeren. Ik heb met heel veel geluk een studio weten te bemachtigen, waar ik nu in m’n eentje woon. Dat ging zo: het bedrijf dat mijn studio verhuurt werkt met een loterijsysteem. Op elke woning schrijven zich zo’n driehonderd studenten in, en daarvan wordt er willekeurig eentje gekozen. Maar als de winnaar van die loterij toch weigert, dat wordt die woning vrijgegeven voor de huur. Wie dan het eerst komt, wie het eerst maalt. Ik had mijn telefoonnummer bij dat bedrijf achtergelaten en ik werd gebeld met: “Hey, over tien minuten komt dit appartement online, dus zorg dat je klaar zit om de studio te huren.”

Ik vind dat het de taak van de universiteit is om studenten op tijd te waarschuwen voor de situatie. Wacht niet totdat de studenten al hier zijn, maar maak al tijdens het aanmeldproces kenbaar dat het heel lastig is om een woonruimte te vinden. Nu kwam ik er pas achter toen ik het hele aanmeldproces al had doorlopen, mijn visum had aangevraagd en al in Groningen zat. Een studiegenoot liet me een belachelijk filmpje zien waarin de burgemeester van Groningen studenten oproept om een kamer te regelen voordat ze komen. Eerst dacht ik dat het een soort sketch was, het lijkt wel alsof niemand dit probleem serieus neemt. 

Sinds ik in Nederland ben, verblijf ik bij een gastgezin via Shelter Our Students. Ik heb hier gelukkig een eigen slaapkamer en douche, en deel de rest van het huis met de eigenaar. Ik woon dus tijdelijk in een fijne buurt, dicht bij het conservatorium. De host waar ik verblijf heeft me zelfs een fiets gegeven die ik kan gebruiken.  

Ik kan nog ongeveer een maand bij deze host blijven, waar ik daarna kom te wonen weet ik nog niet. Ik ben nu op zoek naar een bijbaan, zodat ik wat meer te besteden heb aan een woonruimte. In een paar maanden tijd zijn de huurprijzen zo enorm gestegen. Toen ik begon met zoeken zag ik appartementen voorbijkomen voor 800 euro per maand, nu is het vaak ruim 1200 euro. Het conservatorium waar ik studeer heeft een aantal huizen voor studenten, en ik sta ook op een wachtlijst, maar die is enorm lang. Ik ben bang bang dat ik daarvoor niet aan de beurt kom. 

Onder mijn medestudenten is het gebruikelijk om geen woonruimte te hebben. Veel mensen verblijven in een hotel of doen aan bed-hopping. Ik ben heel dankbaar dat ik in een gastgezin kan verblijven. Als ik aan het studeren ben of muziek speel, kan ik mijn zorgen over waar ik terecht kom even vergeten. Maar ik kan me heel goed voorstellen dat de stress voor andere studenten te veel is om goed te kunnen functioneren.

Ik woon nu bij een vriend in Amsterdam, hij heeft daar een appartement waar hij woont met zijn huisgenoot. Hij zit zelf een tijdje in Turkije, dus kan ik in zijn kamer verblijven. Maar volgende week komt hij weer terug, en moeten we waarschijnlijk samen in zijn bed slapen. 

Ik dacht eerst: het is vast veel makkelijker om een kamer te vinden als ik daadwerkelijk in Nederland ben. Maar toen ik hier eenmaal was besefte ik dat dat niet zo is. Ik sprak laatst iemand die ook bij een vriend in dit gebouw verbleef, hij vertelde dat hij maar besloten heeft terug te gaan naar Spanje, omdat hij geen woning kon vinden. Ik hoop echt dat ik niet hetzelfde moet doen. Ik heb heel erg m’n best gedaan om hier te kunnen studeren, ik wil niet terug moeten alleen omdat ik geen woonruimte kan vinden. Toch begint het er steeds meer op te lijken dat het de enige optie is. 

In het begin had ik nog goede hoop, maar die inmiddels is behoorlijk afgezwakt. Als je telkens afgewezen wordt na een hospiteeravond, ga je ook aan jezelf twijfelen: ben ik dan geen aardig persoon? Ik bezoek nu meestal twee kijkavonden per dag en hou amper tijd over om te kunnen studeren. 

Ik reis drie à vier dagen per week met de trein van Amsterdam naar Utrecht. Als ik in Utrecht zou wonen, zou ik iedere dag naar de bieb van de universiteit kunnen en makkelijk kunnen afspreken en studeren met vrienden. Omdat ik geen gratis studenten-ov heb zoals Nederlandse studenten, is de drempel om naar Utrecht te gaan hoger. 

We hebben in de zomer wel een mail gekregen waarin stond “Als je nog geen woonruimte gevonden hebt, is het misschien verstandiger om niet te komen”. Dat vond ik vreemd – waarom doet de universiteit zelf niks om ervoor te zorgen dat ik ergens kan wonen? Ik snap echt niet waarom je zoveel internationale studenten toelaat als je weet dat er geen plek is voor ze om te wonen. Universiteiten pronken met het feit dat studenten van over de hele wereld aan hun instituut studeren – ik vind dat ze dan ook beter hun best moeten doen om deze studenten een woonruimte aan te bieden. 

Ik kom uit Enschede – ik ben dus geen internationale student, maar qua afstand voelt het soms wel zo. 

Tijdens het eerste jaar van mijn pre-master ben ik naar Maastricht verhuisd, maar omdat mijn kamer veel te duur werd, ben ik weer bij mijn ouders gaan wonen. Er is een enorm woningtekort in Maastricht, dus als student moet je vaak van een particuliere verhuurder huren. Een kamer kost nu al gauw acht- tot negenhonderd euro. Ik moet dit jaar naast onderwijs volgen ook veel stages lopen, en het is niet haalbaar om daarnaast ook nog te werken om een kamer te kunnen betalen. Als de prijzen wat lager waren, was ik dit laatste jaar ook nog wel in Maastricht gebleven. 

Gelukkig loop ik stage dichtbij huis, maar op vrijdag moet ik om half negen ‘s ochtends aanwezig zijn op de universiteit in Maastricht. Ik moet van deur tot deur vijfenhalf uur reizen, dus met de trein red ik dat op vrijdagochtend nooit. De trein heeft ook vaak vertraging en er vallen vaak treinen uit. Daarom ga ik nu iedere week op donderdagavond na mijn stage richting Maastricht. Ik kom rond tien uur ‘s avonds aan, en dan pak ik een hotel zodat ik vrijdagochtend op tijd bij de colleges kan zijn. Ja, het is relatief veel duurder dan een kamer huren, want een hotelkamer kost me zo’n honderd euro per nacht. Maar in januari begin ik aan mijn onderzoek, dus dan hoef ik niet meer elke week fysiek op de universiteit aanwezig te zijn. Het is even een half jaartje doorzetten. 

*Achternaam bekend bij de redactie.