Drugs

Goede raad van een festivaladvocaat

Advocaat Niels van Schaik. Foto door Bill Tanaka.

Dit artikel verscheen eerder in onze Festival Guide.

Videos by VICE

Nederland gaat heel erg liberaal met drugs om, is het idee. Maar wie ooit de ‘straat van politie en Openbaar Ministerie’ op festivals heeft gezien weet dat ons land inmiddels de veroordeling van het bezit van drugs tot lopendebandwerk heeft gemaakt. Wanneer de beveiliging van een festival een illegale hoeveelheid drugs bij je aantreft, word je overgedragen aan de politie. Dat is omdat de overheid ‘een streep wil trekken’, schrijft het Openbaar Ministerie op z’n website. ‘Het mag dan nog zo’n leuk festival zijn, bezit van drugs is niet alleen verboden en strafbaar, maar ook schadelijk voor de gezondheid.’

Verrassend genoeg word je als je betrapt wordt niet doorgestuurd naar een medische voorlichtingsstand waar de voordelen en risico’s van xtc, 4-FMP of speed met je worden doorgenomen en iemand kijkt of je inderdaad zo slecht met je gezondheid bezig bent, maar naar justitie. Drugsgebruik wordt in Nederland meestal als een probleem voor de gezondheid neergezet, maar het oplossen ervan moet vooral gebeuren door de soldaten van het Openbaar Ministerie, de politie en de rechter.

Vorig jaar leidde dit op Lowlands tot 119 boetes en een hoop ophef. De politie zou de bezoekers niet goed uitleggen wat hun rechten zijn, mensen betaalden een boete zonder dat ze wisten dat ze er een strafblad door zouden krijgen en veel mensen verklaarden schuldig te zijn, zonder dat ze ooit met een advocaat hadden overlegd. Na de storm van kritiek is er een goede kans dat er dit jaar advocaten aanwezig zullen zijn in de straten, maar zeker is dat niet.

Lees ook: Hoe bezoek je een buitenlands festival zonder meteen een Hollandse lul te zijn?

Het gaat al jaren zo, op allerlei festivals, en dat is vooral te danken aan de plaatselijke politiek, die drugs vaak maar niks vindt. Als festivals niet meewerken aan strenge controles krijgen ze geen vergunning. Vervolgens worden die straten ingericht als effectieve drugsafpakmachines, waar de medewerkers de geslaagde dagen ongetwijfeld gezellig afsluiten met een keurig fluitje pils en een toast op de goede samenwerking.

Goed, leuk of niet, als je in zo’n politiesteeg terechtkomt ben je het haasje. Dus: wat moet je nou precies doen als je erin terecht komt? Ik vroeg het aan Niels van Schaik, strafrechtadvocaat in Utrecht en de advocaat van veel mensen die door vadertje staat in de kraag zijn gevat voor het hebben van een zakje verboden spul. Allereerst wees hij op de richtlijnen voor veroordeling. Die zijn vanaf 1 maart 2015 allemaal nog eens vernieuwd:

Neem minder dan 5 gram wiet mee, anders krijg je minimaal 75 euro boete. Ook je kleine beetje wiet mag worden afgepakt, want wiet is illegaal in Nederland.

Gebruikershoeveelheden zijn voor xtc één pil, voor poeders 0,5 gram, en voor ghb 5 ml.

Mocht je meer van deze bikkelharde drugs bij je hebben, dan beginnen de boetes op 375 euro en gaan ze omhoog naar 750 euro voor 5 gram poeder of 10 pillen. Daarna kom je niet meer weg met een boete.

Truffels zijn gewoon legaal en mogen niet worden afgepakt.

Vrienden die te bang zijn om te smokkelen moeten bijvoorbeeld niet piepen en gewoon zorgen dat ze maximaal één pil op zak hebben, want dat geldt nog als ‘gebruikershoeveelheid’. Als jij alle risico loopt door alles bij je te dragen kun je met een strafblad eindigen.

Aan een fouillering moet je volgens de algemene voorwaarden van festivals meewerken, anders bestaat de kans dat je niet binnenkomt. Als je je spul niet goed verstopt hebt of je net even te lang een agent in burger aankijkt kan het zijn dat je mee moet.

Of je kan weglopen als je gepakt wordt, is een genuanceerde kwestie. Een beveiliger van het festival mag je aanhouden als hij of zij je op heterdaad betrapt en duidelijk tegen je zegt: “Je bent aangehouden.” De beveiliger mag je vastpakken en fysieke dwang gebruiken om je vast te houden. “Zodra een beveiliger je vastpakt ben je de lul,” aldus de advocaat. Want als je je loswrikt, kan je snel een aanklacht voor mishandeling krijgen. Zegt de beveiliger iets als “Wacht hier maar even” en word je niet vastgehouden, dan kan je straffeloos weglopen. Dat je daarna vrolijk verder kan partyen is alleen niet waarschijnlijk, omdat je dan langs diezelfde beveiliging moet.


Bekijk ook onze documentaire over het Nederlandse wietbeleid:


“Op het moment dat je wordt aangehouden, ben je niet verplicht om mee te werken aan je eigen veroordeling. Je hoeft dus op geen enkel moment iets te zeggen,” aldus de advocaat. Hij voegt eraan toe dat je beter kunt zwijgen dan liegen. “Als je ervoor kiest om een lulverhaal op te hangen, komt dit je procespositie vaak niet ten goede, ook wat betreft de strafmaat.” Gewoon je mond houden dus. Bovendien: praten met de politie helpt je niet sneller naar buiten. “Een verklaring kan je ook altijd later nog toevoegen aan je dossier, als je dat wil.”

In de straat wordt je drugs waarschijnlijk getest. Als je strafbaar wordt bevonden, kan de officier van justitie je een zogenaamde ‘strafbeschikking’ opleggen. Dat is een soort veroordeling door de rechter, zonder dat daar ooit een rechter aan te pas is gekomen. Een eerder kabinet heeft dit gebbetje ooit bedacht. Je hoeft deze strafbeschikking NIET meteen te betalen. Zeg dat je een advocaat wil spreken. Als die er niet is, neem dan binnen twee weken contact op met een advocaat om te kijken of het zin heeft om ‘in verzet’ te gaan.

Lees ook: Nauwelijks misbare festivalspullen

Er kan gedreigd worden met een eventuele trip naar het plaatselijke politiebureau. Maar bedenk je goed welke onderhandelingspositie je hebt: die agenten hebben daar eigenlijk geen zin in, en jij doet niks dat niet mag door de procedure gewoon af te lopen. Je hoeft je boete niet ter plekke te betalen, dus ze kunnen je niet dwingen. Als je het wel doet, krijg je een aantekening op je strafblad. Enige nadeel van het eisen van een advocaat is dat het misschien wat langer kan duren. “Zolang er geen advocaten op festivals rondlopen moet een advocaat worden ingevlogen,” zegt Van Schaik. “Daar zit dus een organisatorisch probleem, dat makkelijk op te lossen valt door standaard een aantal piketadvocaten op het festivalterrein neer te zetten.” Piketadvocaten zijn advocaten die een vaste dienst draaien bij een politiebureau, zonder te weten wie hun cliënt wordt. Die advocaten zijn er nu niet standaard op festivals. “Dat dat niet gebeurt, is pure laksheid van het OM.”

Als je geweigerd hebt om je boete meteen te betalen en later in verzet wil gaan, moet de festivalorganisatie je dan terug op het festivalterrein laten? In principe staat in de algemene voorwaarden van een festival doorgaans dat ze te allen tijde het recht hebben om je naar huis te sturen als ze dat willen en je bandje mogen doorknippen.

Toch lijkt het er niet op dat je je ergens druk om hoeft te maken zolang je je niet als een mongool gedraagt tegenover de festivalbeveiliging. Er is in principe geen contact tussen de festivalorganisatie en het OM over individuele gevallen, zegt Bente Bollmann van Mojo: “Als de politie geen reden heeft om je langer vast te houden, mag je gewoon weer terug naar het terrein.” Als ze toch je bandje willen doorknippen, leg dan uit dat al je drugs is afgepakt door de politie en je geen bedreiging meer voor de veiligheid vormt.

Het festival draagt je over aan de politie, en als je klaar bent ga je weer het terrein op. Wat je op je kerfstok hebt gaat het festival niks aan. Als je weer het terrein op wil en je hebt opnieuw iets bij je, begint het verhaal natuurlijk wel weer van voren af aan. Je hebt mot met de Staat der Nederlanden, niet met de festivalorganisatie.

Op Belgische festivals gaat dit alles trouwens helaas niet lukken. Daar is het nieuwe beleid dat iedereen met illegale middelen z’n bandje moet inleveren.

Attentie: we zijn verhuisd naar een andere facebookpagina! Like als de wiedeweerga VICE Nederland om niks te missen van alles wat we maken: