In Guatemala kan je tijdens een psytrancefeestje zomaar een pistool in je gezicht geduwd krijgen

De cultuur van de Maya's wint momenteel aan populariteit in Latijns-Amerika en ver daarbuiten. Veel toeristen reizen naar het Atitlán-meer – een belangrijk spiritueel energiepunt van de Maya-cultuur – in een poging daar in contact te komen met de oude wijsheden van de Maya's.

Het meer is de thuisbasis van de Tz'utujil, een van de 21 etnische Maya-groepen die nog steeds in Guatemala leven. In de buurt van het meer spreken de meeste mensen Tz'utujil, dragen ze nog traditionele kleding, en worden er ceremonies gehouden die afkomstig zijn uit de oude Maya-cultuur.

Tegelijkertijd is het gebied ook een walhalla geworden voor de psychedelische trancescene – het naar patchoeli ruikende neefje van dancemuziek –, gehuld in zowel zweterig communisme als psychedelica. De psytrance-ravers gaan vaak de hele nacht door, en daar komen niet alleen nog meer feestgangers op af, maar ook mensen van de regering.

In 2012 heeft de regering van Guatemala een wet goedgekeurd waarin staat dat alle cafés en restaurants na één uur 's nachts geen alcohol meer mogen serveren. Maar in het epicentrum van de psytrance-scene rond het meer, San Pedro La Laguna, deden ze er nog een schepje bovenop en voerden ze een wet door waarin staat dat er geen muziek meer gedraaid mag worden in publieke gelegenheden na elf uur 's avonds. Dit is een directe aanval op de raves die er worden gehouden.

"Het begint hier op een autoritaire politiestaat te lijken," zegt Byron Molina, een Amerikaanse expat die diep in de lokale dancescene zit. "Behalve agenten duiken er ook steeds vaker militaire motherfuckers op, met AK-47s. Maar waarom, wat is er aan de hand? Waar is de oorlog?omdat het een publieke ruimte is. Maar het feit dat het een publieke ruimte is betekent niet da je ne rond het meer, San Pedro L"

Byron – die door de meeste mensen 'Houston' wordt genoemd – groeide op in de Verenigde Staten, maar zijn stamboom leidt terug naar verschillende landen in Centraal-Amerika. Als volwassene is hij naar Guatemala verhuisd om zijn voorouderlijke roots te zoeken, maar in plaats daarvan vond hij iets anders: psytrance.

Die ontdekking was voor hem een spirituele ontwaking en het begin van een nieuw leven. De afgelopen zeven jaar is hij vooral bezig geweest met het promoten van de psytrance-scene in Guatemala, in de buurt van San Perdro La Laguna om precies te zijn. Maar sinds de geluidswet drie jaar geleden werd doorgevoerd, heeft de scene al vaker te maken gehad met gerichte acties tegen de nachtelijke feesten.

"Ze vallen met een rotgang de bar binnen en beweren bevoegd te zijn omdat het een publieke ruimte betreft. Maar het feit dat het een publieke ruimte is betekent niet dat je gewoon binnen kan komen terwijl mensen zich hier aan het vermaken zijn, dat je je wapens in hun gezicht kan duwen en mensen kan gaan fouilleren. Het is terrorisme. Het is lastig uit te leggen: je moet erbij zijn en het voelen. Misschien zie je het vanavond – we zullen zien hoe het gaat."

Die avond was er in een lokale bar een psytrance-feestje, met een geplande after op een groot landgoed aan de rand van de stad. Er was die nacht geen inval gelukkig, maar toen de muziek werd uitgezet stond er een man op een stoel die "Afterparty, die kant op!" begon te roepen. Hordes Guatemalteken en toeristen liepen in een grote groep langs de snelweg naar een afgezonderd huis aan de rand van de stad – de onofficiële afterhourspot van San Pedro La Laguna.

Toen we het huis naderden, begonnen mensen van de organisatie met zaklampen te schijnen om de weg te wijzen. Het was er heel donker namelijk, en iedereen liep heel voorzichtig. Plotseling doken er felle schijnwerpers achter ons op, en twee zwarte pick-uptrucks reden langzaam door de massa heen. Ze zaten vol met militaire politie die zwarte maskers, zwarte uniformen en zwarte kogelvrije vesten droegen. Ook hielden ze grote automatische wapens vast. Ze parkeerden naast de ingang van een klein weggetje naast de grote weg, dat blijkbaar naar het huis leidde.

Mensen van de organisatie riepen ons toe dat de politie niets kon doen omdat het privéterrein was. Ze escorteerden mensen langs de grote trucks, langs een donker pad zonder lichten. De politie keek, maar deed niets. Dat was om half twee 's nachts.

Tussen de dj-sets door sprak Houston met andere leden van de organisatie, en hield hij de politie buiten in de gaten. De muziek stond hard, maar we bevonden ons ver weg van de stad.

Psytrance is intens. Het ramt je hoofd binnen als een hamer: snelle drum, repetitieve bas, krijsende geluiden, weinig melodie en bijna geen drops geven je een hypnotiserend en chaotisch gevoel.

"Het gaat mij om de muziek, het gaat echt over de trance-ervaring. Het gaat om daarheen gaan en je vrij voelen, even weg zijn met je hoofd. Het is niet alleen trippen en naar de klote gaan – hoewel dat ook gebeurt," zegt Houston. "Er zijn geen lyrics, er zijn geen woorden – het gaat allemaal om je geest die je meeneemt, waar dan ook naartoe."

Dit is een algemeen geaccepteerde houding onder de ravers. "Het gaat niet om drugs, ik ben op dit moment niet eens high. Het gaat om de muziek: de muziek is mijn drugs," roept Michael, een expat die nu zeven jaar in San Pedro La Laguna woont en zichzelf helemaal in de scene heeft ondergedompeld.

De politie is die avond niet binnengevallen, maar ze bleven buiten de wacht houden tot de volgende ochtend, waakzaam en behoedzaam. Iedereen die het feest verliet moest langs de bewapende mannen. Dit is nogal een contrast met de sereniteit van het Atitlán-meer zelf.

"Het meer is majestueus, deze locatie heeft iets bijzonders. Ik denk dat zelfs de lokale bevolking niet precies weet wat het is," zegt Houston.

Zowel de schoonheid van het meer als de spirituele geschiedenis trekt steeds meer buitenlanders aan die proberen om het mysterieuze water te begrijpen. In de stad San Pedro La Laguna is het stil; toeristen blijven in de buurt van het meer. Toch blijven de bewoners wel in verbinding met elkaar en de toeristen. Je kan er zomaar een jonge Maya met gel in zijn haar en in baggy jeans tegen komen, maar ook een oude vrouw in traditionele kleding met een mand op haar hoofd.

Dit veroorzaakt alleen wel een tweedeling binnen de bevolking: veel jonge mensen willen feesten, terwijl oudere generaties tradities in stand willen houden en – misschien wel belangrijker nog – een beetje willen slapen in het weekend.

"De wet is ingevoerd zodat oudere mensen kunnen ontspannen en om te voorkomen dat de buurten worden verstoord," legt Diego Ixmatah Gonzalez – de burgemeester van San Perdo La Laguna – uit. Hij weigerde verder om dieper in te gaan op de toename van regeringstroepen die 's nachts door de stad patrouilleren, maar hij zei wel dat er een "gespannen sfeer" was. "Recent sprak ik met de nationale politie, en ik heb om meer agenten gevraagd die kunnen opkomen voor onze hele bevolking."

De regering van Guatemala heeft niet altijd aan de kant van de Maya's gestaan. 36 jaar lang was er sprake van een burgeroorlog, vooral een strijd tussen regeringskrachten en linkse Maya-rebellen die zagen dat hun cultuur werd aangetast. Geschat wordt dat gedurende die oorlog tussen de 140.000 en de 200.000 Guatemalteken werden vermoord of zijn verdwenen – 83% van deze aantallen was Maya.

De president ten tijde van deze massamoorden, Efraín Ríos Montt, werd in 2013 veroordeeld voor genocide – hoewel een hooggerechtshof die straf later herzag. Recentelijk werd hij ontoerekeningsvatbaar verklaard voor zijn nieuwe proces. De huidige president en voormalige militaire officier, Otto Pérez Molina, werd beschuldigd van het leiden van een aantal bloedbaden die met Montt in verband worden gebracht. Veel mensen zien hem dan ook alleen maar als verlengstuk van de vorige regeringskrachten waardoor de Maya's al decennia lang zijn onderdrukt.

"Onze regering heeft op systematische wijze de Maya's gediscrimineerd. Op school was er altijd lesmateriaal tegen de Maya's, en de religieuze instituties spraken heel slecht over de praktijken van de Maya's. De politiek en de economie sluiten de cultuur volledig buiten," zegt Juan Manuel Chavajay. Juan Manuel is de directeur van Taa'Pi 't, een intercultureel leercentrum gevestigd in San Pedro La Laguana, dat de traditionele cultuur van de Maya-gemeenschap ondersteunt.

Aan de muren van het Taa'Pi 't-kantoor hangen foto's van bekenden uit de gemeenschap, en van Maya-bijeenkomsten uit het verleden die door de organisatie werden georganiseerd. Ook staan er overal traditionele objecten tentoongesteld. We bespreken wat de spiritualiteit van het meer betekent voor de Maya's, en Juan Manuel beweert dat er het hele jaar door heilige bijeenkomsten worden gehouden, ook in de bergen buiten de stad. Hij zegt dat deze ceremonies geheim zijn en hij me niet meer kan vertellen dan dat ze plaatsvinden op verschillende energieplekken die belangrijk zijn voor zijn cultuur.

Juan Manuel herhaalde nog een aantal keer welke (spirituele) rol het meer heeft als verbindingspunt voor de gemeenschap en de cultuur van de Maya's. Dit deed me zo denken aan wat Houston en de andere ravers zeggen over de psytrance-feesten: verbinding maken met iets groters. Toen ik dit tegen Juan Manuel zei, was hij het niet met me eens.

"Het plezier en geluk van de feestganger is slecht tijdelijk. Het is niets emotioneels, geen manier van leven. Het leven heeft geen boost nodig – het leven is op zichzelf al één grote opwekking. Ik denk dat de ravers termen als geluk, liefde en gemeenschap als afleiding gebruiken."

"Ik weet dat veel oude mensen vlakbij de cafés en bars wonen, en zij zijn niet blij. De traditionele bewoners hier zijn boeren, ze werken in de agricultuur. Ze hebben slaap nodig omdat ze vroeg moeten opstaan, rond vier, vijf uur in de ochtend. Ze worden onderdrukt vanuit hun eigen gemeenschap.dubbelzinnig wat voelde me overweldigd door een situatie zonder duidelijke antwoorden. Ik vroeg hem Juan Manuel opperde, was i"

De Maya's en hun cultuur zijn een van de grootste toeristische trekpleisters geworden in Guatemala, wat economisch gezien een grote bijdrage levert aan het land. Daardoor is een gevoelige balans ontstaan. De regering heeft de aanwezigheid van de Maya's nodig om toeristen te trekken, waardoor ze die cultuur en tradities wel moeten erkennen. Tegelijkertijd zijn diezelfde toeristen degenen die tot vroeg in de ochtend willen raven, wat weer negatieve invloed heeft op de lokale gemeenschap, Tradities lijken te verdwijnen onder de druk van invloeden van buitenaf.

Op de plek waar Juan Manuel werkt, druipt de spiritualiteit van de muren af. Ik werd er overweldigd door een lastige situatie zonder duidelijke oplossingen. Ik vroeg hem wat hij denk dat het beste is voor het meer.

"Nou, de Maya's zien dat de samenleving niet veel spirit meer heeft: er is weinig moed en een hoop mensen zijn ongelukkig . De mensheid is aan het instorten. Het weer oppakken van de cultuur zou het individu van binnenuit kunnen versterken: mensen zouden weer een vrijer en meer authentiek persoon kunnen zijn, met een solidaire geest. Dit zou zonder meer een belangrijke verandering teweeg kunnen brengen – niet alleen met de gemeenschap hier, maar ook met de natuur en de gehele samenleving.

Nathaniel Janowitz schrijft vaak voor VICE NEWS

Alle foto's zijn gemaakt dor de auteur, tenzij anders staat aangegeven.