Deze vrouwelijke dj's lieten in 2018 zien dat ze geen subcategorie meer zijn

“Je moet een lange adem hebben om succesvol te zijn en blijven in de muziek,” zei muziekproducent Ronald Molendijk deze week in RTL Boulevard. Hij reageerde op het lage aantal vrouwelijke muzikanten dat te vinden is in de Top 2000. Hij werd meteen gewezen op het seksisme van zijn uitspraken, door zangeres Lakshmi bijvoorbeeld. Dat het moeilijk is voor vrouwen om langdurig succesvol te zijn in de muziekindustrie klopt, maar dit komt vooral door een gebrek aan kansen en niet door het ontbreken van talent of ambitie.

Dating-platform Bumble lanceerde daarom onlangs ‘Making Moves in Music’, een campagne om vrouwelijke dj’s meer kansen te bieden in een scene die door mannen gedomineerd wordt. Voor talenten die de app gebruiken is er een optreden op Mysteryland te winnen, wat een eerste stap richting faam zou moeten zijn. Maar met alleen zo'n pr-stunt kom je er niet. Het gebrek aan vrouwen op de line-up van dat festival was afgelopen zomer een veelbesproken onderwerp – het bleek dat het percentage vrouwelijke acts op grote festivals in Nederland nooit boven de twintig procent kwam. Enkele organisaties probeerden een tegenwicht te bieden aan dit probleem door affiches samen te stellen die enkel uit vrouwen bestaan. Zoals Boiler Room, die afgelopen maart een editie in het Skatecafé in Amsterdam hadden, waar Rebekah, Anetha, Sandrien, Deena Abdelwahed, Lyzza, Shannen SP en een grote delegatie vrouwelijk personeel de dienst uitmaakten. De Boiler Room die hierna kwam, stond weer ‘gewoon’ vol met mannen. Wat blijkt: met één keer hard inzetten op representatie verander je niet direct een scheve balans. Als vrouwen niet genoeg achter de draaitafels staan, is het niet alleen een programmeur die daar iets aan kan veranderen. Ook boekingskantoren werken met meer mannen dan vrouwen, labels brengen meer muziek uit van mannen dan vrouwen, en de media geven ook meer aandacht aan mannelijke artiesten dan vrouwelijke. Dus ja: ook bij Noisey moeten we volgend jaar meer laten zien van al het vrouwelijke dj-talent dat er is. En The Media Nanny – het pr-bureau dat de campagne van Bumble lanceerde – zou bijvoorbeeld zelf meer dan twee vrouwen (tegenover bijna dertig mannen) kunnen vertegenwoordigen. Om uiteindelijk een Mysteryland te zien met meer dan negen procent aan vrouwelijke acts (het laagste van alle grote festivals in Nederland) moet de gehele muziekindustrie vrouwen meer omarmen. Dat soort langdurige veranderingen zijn moeilijk in gang te brengen door een campagne van een dating-app. Verandering vindt bijvoorbeeld plaats op feestjes die iedere maand terugkomen en een vrouwelijke dj uitnodigen als resident. Dit jaar maakten verschillende mensen meer ruimte in hun eigen scene om vrouwen een serieuze en langdurige kans te geven om te groeien. En met succes. De onderstaande zes jonge Nederlandse vrouwen maakten het afgelopen jaar naam in zowel binnen- als buitenland.

Upsammy

Upsammy draaide dit jaar in de Berghain, bracht haar EP Blue uit op het Britse label Whities, en maakte een mix voor Rinse FM. Bovendien vloog ze met gestrekt been de Resident Advisor Top 1000 in, waar slechts 4 andere vrouwen uit Nederland in te vinden zijn (tegenover 29 Nederlandse mannen). Maar voor erkenning hoefde ze het niet alleen in het buitenland te zoeken. Ze groeide uit tot een symbool van Het Muzieklokaal van De School, waar ze bijna iedere maand draaide. Daar kreeg ze het zwaar te verduren met settijden rond zonsopkomst, wanneer grote gedeeltes van de bezoekers af beginnen te taaien of juist flink door willen beuken. Upsammy draait niet zomaar hitjes, maar wanneer je je aan haar overgeeft vliegen de uren van haar sets voorbij. Daarna herinner je je waarschijnlijk vooral nog het mooie ochtendlicht dat door de ramen van het gebouw straalt. Upsammy is volledig in controle. Op het Rotterdamse label Nous’Klaer bracht ze dit jaar haar eerste EP Another Place uit, en begin volgend jaar zal ze daar een vervolg uitbrengen.

mad miran

Miran stond tot een jaar geleden liever in haar slaapkamer te draaien dan voor een publiek. Afgelopen maand speelde ze in zeven landen. Haar excentrieke, upbeat-sets brachten haar binnen de kortste keren naar plekken als Atlas Electronic-festival in Marokko. Maar waar Miran echt volledig tot haar recht komt, is Strange Sounds From Beyond. Met een goede mix van harde beats en buitenaardse vibes was ze afgelopen editie het hoogtepunt van het Red Light Radio-podium. Het festival – dat bekendstaat om het samenbrengen van vreemde elektronische geluiden van over de hele wereld – past precies bij Miran. Met een hoog tempo, veel breakbeats en een voorliefde voor alles dat rave is, hoef je bij haar sets nooit stil te staan. Het aankomende jaar gaat ze weer verder met internationaal naam maken, op bijvoorbeeld Dekmantel Selectors en Primavera.

Jasmín

Op een schip in Amsterdam Noord werd Jasmín het afgelopen jaar een bekend gezicht in de Amsterdamse scene. In club Noorderling deelde ze de draaitafels met internationale namen als Volvox, Call Super en Willow. Nadat ze eerder dit jaar naar Amsterdam verhuisde en een baan binnensleepte bij De School, stond ze achter de decks in de kelder van die club, maar ook in Griessmühle in Berlijn, Het Magazijn in Den Haag en Willemeen in Arnhem. Met de Red Light Radio-crew draaide ze onder meer op Dekmantel Festival, en ze host haar eigen show op het radiostation. In die uitzendingen laat Jasmín haar brede kennis van muziek zien, het liefste in samenwerking met een gast-dj. Eigenlijk kan je haar naast iedereen zetten: openen voor Call Super? Geen probleem. Back-to-back met de donkere geluiden van DJ Soulseek? Ook oké. Keihard raven voordat MCMLXXXV op moet? Ja hoor.

Ki/Ki

Waar voorgaande vrouwen vooral opgepikt werden door labels en clubs, begon het voor Ki/Ki allemaal bij één specifiek feestje: Spielraum. Dit is dé plek voor jonge queers die van diepe en harde techno houden. De heftige muziek die je in de grote zaal van dat feestje kunt verwachten, wordt door haar uitgebalanceerd met haar lange jarennegentig-ravesets. Daardoor viel ze op bij Job Jobse, die haar uitnodigde voor zijn feest bij Thuishaven. Met de Spielraum-familie aan haar zijde kan ze blijven groeien in een scene die aan de voorhoede van de elektronische muziek staat. Dat betekent dat je Ki/Ki waarschijnlijk zult treffen in een trainingsbroek en een rave-top, met bergen tracks die uit een tijd komen waarin zij nog niet geboren was en mensen niet wisten wat een USB-stick is. Bij haar sets staat altijd een groepje dansers, die hun plekje links voor de dj-booth alleen opgeven als ze écht moeten plassen.

LYZZA

"Totaal geen reden om nerveus te zijn,” zet LYZZA op haar Instagram terwijl ze de zaal waar zij die avond op zal treden filmt. Ze stond begin deze maand op het Franse Trans Musicales

in een ruimte waar drieduizend mensen in passen. Deze zomer stond ze ook op Lowlands en Sonár voor een groot publiek. Voor haar dansbare geluiden haalt ze invloeden uit trance, hardcore en baille funk, waardoor ze een gezonde portie nostalgie samenbrengt met een voorliefde voor alles dat snel en hard klinkt. LYZZA maakt ruimte voor zichzelf. Waar ze haar eerste EP uitbracht bij Symbols, zette ze de tweede gewoon zelf online. Haar lievelingsfeestjes organiseert ze zelf onder de naam X3, en dat heeft haar doen opvallen. Tijdens ADE kon ze het volledige spectrum van haar creativiteit laten zien: van een live-set in Paradiso tot een audiovisueel project met Charlotte Krieger. En daar wist ze ook nog een duistere dj-set van vijf tot acht uur ‘s ochtends in De School tussen te proppen.

Miss Jay

De Zwitserse Miss Jay verruilde een aantal jaar geleden het bergachtige landschap van haar thuisland voor het platte Groningen. Daar is ze nu resident bij OOST, waar ze de draaitafels deelde met onder anderen Lauren Hansom, Dr. Rubinstein en Sandrien. Vooral tijdens de Homoost-avonden, die zij samen met Fafi Abdel Nour organiseert, komt haar geluid tot z’n recht.

Vorige maand maakte ze samen met DJ Marcelle een Dekmantel-radiomix voor op Red Light Radio. In hun warme uitstraling komen de twee dj’s overeen, maar waar dat zich bij Marcelle uit in een soms wat paniekerig geluid kan je van Miss Jay eerder een rustige set verwachten. Haar optredens zijn zacht en glad, zelfs wanneer ze flink richting de drum-‘n-bass gaat. Daardoor mocht ze zich onlangs toevoegen aan het rijtje residents van Noorderling.

Volg Noisey op Facebook, Instagram en Twitter.