Ik maakte complotvrienden bij een anti-chemtrail-bijeenkomst in Zaandam

Afgelopen weekend ervoer ik de cultuur van complotdenkers voor het eerst van dichtbij. Ik ging namelijk naar een bijeenkomst tegen chemtrails en geo-engineering in Zaandam.

Sommige wetenschappers stellen geo-engineering voor om het opwarmen van de aarde terug te dringen. Chemtrails Benelux – een facebookgroep die maandelijks bijeen komt om protesten en actiedagen tegen chemtrails en geo-engineering te organiseren – denkt juist dat geo-engineering zal leiden tot een snellere opwarming van de aarde.

Het verschil tussen de twee is belangrijk om even te benoemen: geo-engineering is een mogelijke technologische noodoplossing voor het klimaatprobleem, om vooral opwarming tegen te gaan. Dit door bijvoorbeeld reflecterende stoffen in de stratosfeer te spuiten om zonlicht te weerkaatsten.

Lees hier meer over geo-engineering.

Chemtrails is hoe zogenoemde 'chemtrailers' het wereldwijde complot noemen, dat de condenssporen van vliegtuigen gifgassen bevatten. De redenen daarvoor zijn uiteenlopend, maar wat ik vandaag in Zaandam het meest hoor is dat overheid expres giftige stoffen aan de condenssporen toevoegt om een genocide uit te voeren en daarmee de wereldpopulatie terug te dringen.

Lees meer over waarom iedereen een complotdenker is, en niet alleen aluhoedjes

Omdat ik benieuwd ben hoe het er op zo’n actiedag van Chemtrails Benelux aan toe gaat en omdat ik wil weten wie deze mensen zijn zat ik zondagmiddag in de trein naar Zaandam. De groep heeft bijna vijfduizend leden en terwijl ik een beetje door hun facebookpagina scroll kom ik zeer uiteenlopende onderwerpen tegen. Zo vragen mensen aandacht voor de Schiphol-uitbreiding die Thierry Baudet wil doorvoeren, maar hebben mensen het ook over HAARP (een vaak gehoorde bron van veel dat slecht is in de wereld) waarmee chemtrails in Nederland aangestuurd zouden worden. De groep lijkt me dus behoorlijk gevarieerd.

Als ik in Zaandam aankom, duurt het even voordat ik de weg naar hun clubhuis heb gevonden. Maar na een kleine zoektocht vind ik de blauw geverfde broedplaats. Voor de deur staan vijf lange, magere mannen met witte gezichten te roken die me wat doen denken aan de Slender Man. Ik heb even het idee dat ze allemaal naar me kijken en ik niet welkom ben, maar het is te laat om terug te keren en ik schuif voorzichtig langs ze heen.

Binnen word ik warm ontvangen door vriendelijke mensen die me nieuwsgierig begroeten. Een dame op leeftijd met rood gestifte lippen knijpt me in mijn wang. Omdat er geen verwarming is, warmt het tiental mensen dat op is komen dagen hun handen aan een knisperende houtkachel. Ze hebben geen boodschap aan dat zo’n haard nogal schadelijk voor de gezondheid is en veel fijnstof uitstoot. Zij houden zich liever bezig met de gezondheidseffecten van chemtrails en geo-engineering.

Ik klets wat met de aanwezigen over CO2-uitstoot en de schadelijkheid van aluminium in vliegtuigdampen. Als ik eerlijk ben, ging ik nogal bevooroordeeld naar deze meeting. Maar ik ben blij verrast dat het archetype chemtrailfanatiekeling dat ik voor ogen had hier niet rondloopt. Niemand is werkloos en nergens zie ik iemand z’n zoveelste jointje rollen.

Nadat ik een kop koffie heb gekregen worden we bijeen geroepen voor een gezamenlijke meditatie. Hierna opent Sander de bijeenkomst door te beginnen over de opkomst. “Van de vijfduizend leden zijn er maar een stuk of dertig gekomen, maar dit kunnen we wijten aan de luchtvervuiling door vliegtuigen, waardoor de collectieve gezondheid achteruit gaat en meer mensen griep krijgen.”

Alhoewel dit misschien gek klinkt las ik laatst nog dat oud-piloot Willem Felderhof volgens zijn neuroloog inderdaad ziek zou zijn geworden door giftige vliegtuigdampen. En hij zou niet de enige zijn die hier de schadelijke gevolgen van ondervindt. Martin van den Berg en Jacob de Boer, hoogleraren toxicologie aan respectievelijk de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam stellen dat gezondheidsproblemen zeker samen kunnen hangen met giftige vliegtuigdampen en dat veel vliegpersoneel hier uiteindelijk ziek van wordt.

Volgens Sander geldt dit niet alleen voor vliegpersoneel, maar ook voor de gewone burger. De gevolgen ervan zouden al merkbaar zijn. Niet alleen aan onze gezondheid maar ook aan de vervuiling van bodem en lucht. Met een ontregeling van het ecosysteem tot gevolg. Protesteren tegen giftige vliegtuigdampen kan natuurlijk geen kwaad. Rustig leun ik achterover met het idee dat deze mensen best redelijk zijn.

Na het praatje van Sander verzamelen we ons weer rond de open haard. Waar ik in gesprek raak met radicalere leden van de Chemtrails Benelux groep. Ruud valt met de deur in huis en vertelt dat officiële instanties bezig zijn met een genocide van de mens. Voordat ik kan reageren, ratelt hij al verder: Rusland en Amerika communiceren via chemtrails, 9/11 is een inside job en Trump is een satanist die baby's eet.

Ho, dit gaat me even te ver. Ik neem rustig een stapje terug en ik kom Marije tegen. Marije vertelt mij dat ze regelmatig politici benadert om te vragen wat hun plannen voor geo-engineering zijn. Maar dat Tweede Kamerleden haar stelselmatig negeren. Marije vertelt me hoe ook zij zich hard maakt door aandacht te vragen voor gezondheidsklachten die mensen ondervinden door luchtvervuiling. Dit doet ze door bijvoorbeeld folders te drukken, stukken te schrijven en manifestaties te organiseren.

Dan zie ik Ruud weer en hij zegt dat ik een “uitverkoren jongere” ben. Ik moet mijn leeftijdsgenoten wakker gaan schudden om ze zo te redden van de gevaarlijke chemtrails. Complottheorieën vliegen me om de oren. De wereld wordt vernietigd door de NAVO. “Ze” willen Afrika ontvolken. Vaccinatieprogramma's zorgen ervoor dat iedereen onvruchtbaar wordt. De bevolking wordt teruggedrongen tot een half miljard. En de “deep state”, een schaduwregering, zit hier allemaal hierachter. Ook gaat al het bloed dat we bij bloedbanken inleveren stiekem naar Amerika en moet de mensheid eigenlijk als slaven voor aliens werken.

Het intense gesprek wordt onderbroken door Rene Hilberink. Rene is een voormalig bloemist die zich bezig houdt met de uitstoot van ultrafijnstof van vliegtuigen. Hij benadrukt dat hij liever niet geassocieerd wordt met ideeën van Ruud. Net zomin met chemtrails of het idee dat zij het groepje “uitverkorenen zijn die de wereld gaan redden”. Hij vertelt dat hij hier vooral is om zich hard te maken voor de schadelijkheid van vliegtuigdampen. We moeten volgens hem meer belasting heffen op vliegtickets om de uitstoot van ultrafijnstof tegen te gaan. Dat we de uitstoot van broeikasgassen moeten indammen, is een redelijk algemeen aanvaarde opvatting. Trump verdenken van het verorberen van babylijkjes niet. Ik vraag me hardop af hoe het kan dat deze twee uitersten hier toch hun handen aan het hetzelfde kampvuur staan te warmen. Een vrouw mengt zich in het gesprek: “Of je het nou over uitlaatgassen hebt in grote steden of over chemtrails, wij willen als groep openstaan voor iedereen. Daarnaast vinden we dat er in de politiek te weinig wordt ondernomen. Wat ons hier bindt is dat we allemaal daadwerkelijk actie willen ondernemen om de wereld een betere plek te maken door manifestaties te houden en te protesteren.”

Na afloop van nog een praatje van Hilberink over de mogelijke gevaren van geo-engineering – wat volgens de club juist zou zorgen voor de opwarming van de aarde – krijg ik een heerlijke vegan pompoen soep en kijk ik bij het vuurtje naar een documentaire over chemtrails.

Om mij heen zitten mijn nieuwe chemtrail-vrienden gezellig met elkaar te kletsen. Een pluizig hondje komt op mijn schoot liggen. Dat ik me hier zo fijn voel, laat wel zien waarom mensen onder andere graag onderdeel zijn van zo'n groep. Je komt samen, eet een borrelnootje, maakt plannen om de wereld te redden en luistert soms even naar verhalen over hoe we eigenlijk overheerst worden door aliens. Iedereen is op zoek naar een identiteit en een plek. Of je die nou zoekt in de Bijbel, het werk van Jean-Paul Sartre of Janis Joplin, of bij Chemtrail Benelux.

Als ik terugloop naar de trein bedenk ik me dat sommige dingen die vandaag gezegd zijn niet redelijk zijn terwijl andere dingen dat wel waren.

Een groep als Chemtrails Benelux verkondigt veel verschillende ideeën, die niet allemaal per definitie onzin zijn omdat ze door complotdenkers zijn bedacht. Het stereotyperen van een hele groep past niet meer bij de huidige tijdsgeest. Daarnaast hebben complotdenkers soms gewoon gelijk. De afluisterpraktijken die door Wikileaks onthuld werden sluiten immers behoorlijk aan op wat complotdenkers al jaren verkondigen. Of neem het Watergateschandaal. Complotdenkers geloofden dat president Nixon daarbij betrokken was en die bleken uiteindelijk gelijk te hebben. Ook is complotdenken iets wat we allemaal kennen. We zijn nou eenmaal geneigd om aan grote gebeurtenissen een grote oorzaak te koppelen. Stel dat Geert Wilders morgen plots overlijdt na een val van zijn fiets. Dat zou kunnen, maar ook ik zou denken dat er iets achter zit.

De vraag is dus waar de grens tussen kritisch nadenken en complotdenken ligt. Dit is een vraagteken waar ik mee blijf zitten. Een vraagteken dat we misschien kunnen ophelderen door meer met dit soort groepen in gesprek te gaan. Wat mij betreft mag er bijvoorbeeld binnenkort wel eens een boekje open gedaan worden in de Tweede Kamer over geo-engineering. Niet alleen om de zin van de onzin te scheiden in het chemtrail- en geo-engineeringsdebat, maar ook omdat deze technologische oplossing een serieuze optie aan het worden is. De klimaatagenda loopt hopeloos achter, politici krijgen maar geen grip op het probleem, dus graag hoor ook ik welke plannen er op tafel liggen.