Een ochtend op de bowlingbaan met wereldkampioen Xander van Mazijk

Ik draag gekleurde klittebandschoenen aan mijn voeten. Om me heen liggen bowlingballen in allerlei felle kleuren. Op de achtergrond hoor ik het geluid van kegels die alle kanten op kletteren. Ik ben in bowlingcentrum Menken in Leiden, maar sta hier niet omdat mijn jaarlijkse familiereünie weer is aangebroken – er wordt niet gesteengrild vandaag. Ik ben hier om een balletje te gooien met de wereldkampioen bowlen.

Xander van Mazijk (26) verraste vorig jaar vriend en vijand door op het wereldkampioenschap bowlen in Las Vegas de gouden medaille te winnen. In een grote bowlinghal met zestig banen zagen zijn ouders, broertjes en vele andere toeschouwers hoe de Schiedammer 213 tegenstanders achter zich liet. Hij werd zo de eerste Nederlandse bowler die individueel het goud pakte. In november staat er weer een WK op het programma, deze keer in Hongkong.

Xander draagt zijn polo deze ochtend netjes in zijn pantalon. Hij heeft niet dezelfde lelijke schoenen aan als ik, maar een zwart paar dat hem keurig staat. Sinds hij zijn eerste ballen heeft ingegooid, staat er bijna constant een lach op zijn gezicht. “Het is echt een uitlaatklep voor me,” zegt hij als hij nonchalant komt teruglopen na zijn derde strike van de ochtend.

Vandaag helpt het bowlen hem nog extra om zijn hoofd leeg te maken. Als we een tijdje aan het praten zijn, komen er ineens tranen in zijn ogen. “Ik heb het even moeilijk, mijn vader is gisteren namelijk overleden,” vertelt hij. Totdat Xander zijn rijbewijs had, was zijn vader er altijd om hem naar alle trainingen en toernooien te brengen. “En ook daarna hoefde ik hem nooit te vertellen hoe een wedstrijd was gegaan,” zegt hij. “Hij wist altijd alles al voordat ik thuiskwam.”

Zijn vader had prostaatkanker, en het was vorig jaar maar de vraag of hij mee kon gaan naar het WK. Uiteindelijk stapte hij toch in het vliegtuig naar Las Vegas, waar hij zag hoe zijn zoon de gouden plak wist binnen te slepen. Voor Xander en zijn vader was het al een droom om überhaupt ooit aan een WK mee te mogen doen. “Als ik nu de foto’s terugkijk, besef ik pas hoe mooi het is dat we dit samen hebben mogen meemaken.”

Ik wens Xander sterkte en merk dat het verhaal me overvalt. Ik vraag hoe het nu met hem is. “Het gaat,” is zijn antwoord. Ondanks dat hij zware dagen achter de rug heeft, wilde hij onze afspraak niet afzeggen. Zijn vader adviseerde hem na zijn wereldtitel om alle aandacht voor het bowlen met beide handen aan te grijpen. “Als ik dit interview niet voor mezelf had gedaan, dan was het wel voor mijn vader.”

De bowlingsport kan volgens Xander sowieso wel wat publiciteit gebruiken. Mensen van buitenaf blijven het nog altijd zien als een spelletje, maar voor Xander en de andere vijf leden van het Nederlandse team is het topsport. De bowlingbond heeft alleen geen middelen om het WK voor het zestal te bekostigen. De vierduizend euro die de trip naar Hongkong per persoon kost, moeten ze uit eigen zak betalen. Om geld bij elkaar te sprokkelen, zijn ze een crowdfundactie gestart.

Bij de kosten moeten we volgens Xander denken aan vliegtickets, hotelovernachtingen en geld om van te leven. “Maar ook zeker het transport van de bowlingballen,” vult hij zichzelf aan. Per persoon nemen de bowlers zes of zeven ballen mee, wat de kosten nog verder omhoog drijft. De leden van het Nederlands team hebben met elkaar afgesproken dat ze sowieso alle zes naar het wereldkampioenschap gaan, ongeacht hoeveel ze daar zelf aan moeten bijdragen.

Xander blijft ondertussen ballen gooien die met een mooie curve precies bij de middelste pin eindigen. Daar is strike nummer twaalf van de ochtend. Ondertussen vertelt hij dat je in Nederland niet moet gaan bowlen als je de ambitie hebt om rijk te worden. Door wat prijzengeld te pakken, probeert hij in ieder geval elk jaar quitte te spelen. “Als ik niet op verlies sta, dan heb ik een goed seizoen gedraaid,” zegt hij. Bowlen is geen goedkope sport. Xander heeft in totaal veertien ballen, die allemaal tussen de 190 en 250 euro kosten.

Om alles te bekostigen werkt Xander, naast zijn uren op de bowlingbaan, als bliksembeveiliger. “Om die reden noemen ze me weleens ‘The Lightning’. Wel leuk hoor, maar ik heet gewoon Xander,” zegt hij wat onwennig. “Doe maar lekker normaal.” Als hij om kwart voor vier klaar is met zijn werk, rijdt hij vaak direct door naar de bowlingbaan.

Wel heeft Xander een eigen wedstrijdshirt ontworpen waarmee hij naar zijn baan verwijst: hij heeft er bliksemschichten op laten drukken. “Dan maak je je eigen uniek,” zegt hij daarover. Je zult hem nooit in een trainings- of spijkerbroek op de baan zien, want hij vindt het belangrijk om de sport op een goede manier uit te dragen. “Raak ik een bal aan, dan gaat er ook een pantalon aan,” zegt hij stellig. “Het maakt me niet uit als andere spelers gewoon een spijkerbroek aantrekken, maar zorg er dan in ieder geval voor dat het netjes staat. Of trek een chinobroek aan, dat is al wat beter. Al is het nog altijd geen pantalon.”

Naast dat Xander verzorgd voor de dag wil komen, vindt hij het ook belangrijk om fit op de baan te staan. Als bowler moet je op een toernooi toch een hele dag op en neer lopen met zeven kilo in je hand. Om zijn conditie op peil te houden, gaat hij daarom wekelijks fietsen of zwemmen. “Ik wil ook niet net als die darters 150 kilo wegen, dat ziet er niet uit.”

Het helpt blijkbaar, want Xander rijgt nog altijd de strikes aaneen alsof het niets is. Ik was hier gekomen om ook een balletje te gooien, maar het werkt niet bemoedigend om hem aan het werk te zien. Ik merk dat ik mijn bijdrage een beetje aan het uitstellen ben. Dan drukt Xander ineens een bowlingbal in mijn handen. “Je moet eens aan deze ruiken,” zegt hij. “Op sommige nieuwe ballen zit een lekker geurtje. Dit is bijvoorbeeld blueberry.”

Het is inderdaad een lekker luchtje voor op een bowlingbal. Maar eigenlijk had ik iets anders aan mijn hoofd. Dan verzamel ik al mijn moed bij elkaar. “Zal ik even laten zien hoe het moet?”, vraag ik stoer, ondanks dat ik op familieuitjes vrijwel altijd onderaan ben geëindigd. En dan speel je niet eens tegen iemand die goed kan bowlen, maar tegen tante Corrie.

Het voelt een beetje alsof ik een balletje ga trappen met Lionel Messi. Ik pak een bal, en haal diep adem. Mijn aanloop is nog goed, maar de bal eindigt vol in de geul. “Je wil met te veel kracht gooien,” ziet Xander gelijk. Hij laat even zien zien dat er bij een goede worp geen kracht nodig is. Ik kijk er niet eens meer van op: wéér een strike.

Iedere keer dat Xander gooit, blijft hij naar zijn bal kijken totdat de kegels om zijn gevallen. Dat is een ongeschreven regel bij het bowlen, vertelt hij. Het komt namelijk heel arrogant over als je al eerder terugloopt. Ik besluit ondertussen maar een lichtere bal te pakken, misschien was dat het probleem. De fotograaf is ondertussen tussen de banen in geklauterd om een goede foto te maken. Vlak voordat ik wil gooien, roept Xander richting de fotograaf: “Ben je verzekerd?”

Ik probeer mijn concentratie te herpakken voor mijn tweede worp. Op precies dezelfde wijze gooi ik de bal in de rechtergeul. Ik presteer constant, dat is het enige positieve wat ik ervan kan maken. Uiteindelijk gooi ik drie van de vier ballen in de geul. Met de enige ‘rechte’ worp gaan er vier pins omver.

Als het echt gênant dreigt te worden, besluit ik er maar mee te stoppen. Een uitnodiging van het Nederlands team hoef ik voorlopig niet te verwachten. Ik neem weer afstand en kijk nog eens goed naar Xander, die zijn worp van kleins af aan tot in perfectie heeft geoefend. Strikes gooien lijkt hem nooit te vervelen, ook al doet hij dat aan de lopende band. Steeds verschijnt er weer een tevreden grijns op zijn gezicht.

Als ik even later weer mijn schoenen inwissel, zeg ik tegen de vrouw achter de balie dat ik Xander alle hoeken van de baan heb laten zien. “Ik ga mee naar Hongkong,” zeg ik er nog achteraan. Xander moet lachen, en reageert snel. “Voor een liveverslag misschien, maar in ieder geval niet om te bowlen.”

—

Je kunt je hier aanmelden voor onze nieuwsbrief om wekelijks het beste van VICE Sports Nederland in jouw mailbox te krijgen.