Waarom dopingexpert Douwe Boer een gedoogbeleid voor doping wil

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

Waarom dopingexpert Douwe Boer een gedoogbeleid voor doping wil

"Een gedoogbeleid helpt alleen maar als je dat wereldwijd toepast, met zijn allen."

Het einde van de zomerse transferperiode en het begin van het nieuwe studiejaar vallen altijd mooi samen. Steeds meer atleten worden keihard gestraft voor relatief onschuldige middelen, of zelfs als ze helemaal niet schuldig zijn. Er moet maar eens een einde komen aan de heksenjacht, vindt Douwe, onderzoeker bij Maastricht UMC.

Douwe is een van de meest uitgesproken dopingexperts ter wereld. Hij pleit voor een gedoogbeleid voor doping, wat buiten Nederland maar raar wordt gevonden. Middelen als cannabis horen volgens hem niet thuis op de dopinglijst. Andere middelen zouden in kleine mate toegestaan kunnen worden. VICE Sports sprak met de Nederlandse dopingexpert over het gedoogbeleid dat hij voorstelt en de oorlog tegen doping, die de laatste maanden als een orkaan door de sportwereld raast.

Advertentie

VICE Sports: Ha Douwe, jij pleit voor een gedoogbeleid voor doping. Waarom?
Douwe Boer: Kijk, wat er tegenwoordig gebeurt is een soort oorlog. Als je het vanuit de historie bekijkt, verhardt die strijd enorm. Ik ben zelf ongeveer dertig jaar actief op dit gebied. In het begin van mijn carrière kreeg je bij de Tour de France een tijdstraf van vijf minuten voor een vergrijp waar je nu twee of vier jaar schorsing voor krijgt. Sindsdien is er veel gebeurd. De autoriteiten proberen steeds een hardere aanpak, maar je ziet dat het probleem niet opgelost wordt.

Waarom niet?
Nou, het probleem verschuift zich. Als atleten het idee krijgen dat dopingcontroleurs een bepaald middel kunnen vinden, stoppen ze niet met doping, maar gaan ze wat anders gebruiken. Door een hele harde strijd te voeren, bestrijd je dus niet de behoefte aan doping van sommige sporters. Je verschuift het probleem, in plaats van het op te lossen. Het idee van een gedoogbeleid is dan misschien een typisch Nederlands idee, maar je mag best wat liberaler zijn door onschuldige vormen van doping toe te laten. Dan zouden atleten minder geneigd zijn om te verschuiven naar andere, gevaarlijkere middelen.

U gaat er dus vanuit dat dopinggebruik altijd zal blijven bestaan.
Je kunt een vergelijking maken met de drooglegging van de jaren twintig in de Verenigde Staten. Het alcoholprobleem werd daarmee ook niet opgelost. Sterker nog, het werd alleen maar erger. Er kwam alcoholsmokkel en een hoop illegale productie, waarna men de drooglegging weer heeft losgelaten. Ook voor alcohol geldt een gedoogbeleid tot op zekere hoogte. Je mag zelfs achter het stuur zitten als je een klein beetje hebt gedronken.

Advertentie

Hoe zou een gedoogbeleid voor doping werken?
Een manier kan zijn dat je voor elk middel een tolerantiegrens moet invoeren. Dat je net als met alcohol een bepaald promillage hebt wat je mag gebuiken. Dat kan je goed objectiveren en correleren met de sportprestatie. Als iets dan ongevaarlijk is voor de gezondheid en niet of nauwelijks effect heeft op de sportprestatie, wordt het niet bestraft. Dan zal je nog steeds middelen hebben die helemaal niet mogen, maar wel veel middelen waarvan een klein beetje mag.

Hoe reageert de sportwereld op jouw idee?
De discussie daarover is heel lastig, vooral wereldwijd. Dan krijg je al snel opmerkingen als: jij komt uit Nederland, daar mag iedereen heroïne spuiten en worden bejaarden aan euthanasie onderworpen.

U noemde ‘onschuldige vormen van doping’. Hoe werkt dat? Wanneer is doping onschuldig?
Het definiëren van doping op zich is al heel lastig. Nu geldt dat wat op de dopinglijst staat doping is. Daar zijn drie criteria voor: dat het gevaarlijk is voor de gezondheid, onethisch is of de sportprestatie bevordert. Onschuldige doping is naar mijn mening niet schadelijk voor de gezondheid. Dan mag het wel een beetje prestatiebevorderend zijn.

Zoals?
Het grappige is dat er al een vorm van doping is die daar in past. Dat is caffeïnegebruik. Dat is niet gevaarlijk voor de gezondheid. Het is wel een beetje prestatiebevorderend, en daarom onethisch, maar het staat niet op de dopinglijst. Het heeft er wel jarenlang op gestaan. Door lobbywerk, ook vanuit Nederland, is dat van de lijst gehaald. Dat is wel een beetje een koehandel geweest. Zo gaat dat in de politiek. Om caffeïne van de dopinglijst te krijgen, wilden andere landen cannabis erop hebben. Zo is dat tot stand gekomen.

Advertentie

Vindt u het terecht dat wiet op de dopinglijst staat?
Van cannabis kan je je uberhaupt afvragen of het nog op de dopinglijst hoort. Er is wel een nuance aangebracht, dus een klein beetje mag wel. Dan word je in ieder geval niet gestraft. Vijf jaar geleden was bij ongeveer een zesde van alle dopinggevallen wereldwijd sprake van cannabis. Dat vond men uit de hand lopen, ook omdat het lang in je bloed blijft zitten, ook als het geen effect meer heeft. Maar wat mij betreft mag het helemaal van de lijst af.

Op wat voor manier zou een jointje prestatiebevorderend kunnen zijn in de sport?
Dat is een hele goede vraag. Als je er echt over na gaat denken en voorbeelden gaat zoeken, moet je echt een loep gebruiken. Er wordt gezegd dat het bij downhill cycling zou helpen. Met een jointje op zou je in die sport met meer ontspanning van de heuvel suizen. Dat zou ook voor skiën gelden. Het idee is dat de kans op een val dan kleiner is. Maar je moet echt zoeken naar zo’n voorbeeld. Je kunt je eerder afvragen of cannabis de sportprestatie verslechtert. Maar dat geldt voor zo’n 99% van alle dopingmiddelen. Daar is nooit wetenschappelijk voor aangetoond of het werkt.

Kunt u daar nog een voorbeeld van noemen?
Je hebt bijvoorbeeld methylhexanamine. Dat is een middel waarvan gesuggereerd wordt dat het op amfetamine lijkt. Chemisch lijkt dat ook zo, maar qua werking niet. Het heeft nauwelijks nog effect. Het verscheen wel in allerlei voedingssupplementen, die adverteerden dat het goed zou zijn voor sporters. Op dat middel zijn heel veel sporters positief bevonden, terwijl het eigenlijk niet of nauwelijks werkt. Dan moet je dat gewoon toestaan. Dat vind ik een mooi voorbeeld.

Advertentie

En meldonium, waar veel Russen opeens voor gepakt werden, wat vindt u daarvan?
Dat is misschien ook wel een goed voorbeeld. Dat is een middel dat in Oost-Europa op de markt is. Daar claimt men dat het voor van alles en nog wat zou werken als geneesmiddel, maar het werkt waarschijnlijk niet. Het is in die zin een perfect placebomiddel. In West-Europa kan het middel onmogelijk op de markt komen, omdat middelen op onze markt aantoonbaar moeten werken. Voor meldonium is daar geen bewijs voor. Het hele idee om meldonium te verbieden is ook politiek ingegeven.

Hoe zit dat precies?
De Amerikanen en de Angelsaksische wereld hebben zich geërgerd aan de lakse houding van Rusland wat betreft doping. Terecht ook, die lakse houding was en is er. Ondanks waarschuwingen hebben de Russen doping nooit goed aangepakt. Toen hebben de andere landen op een gegeven moment besloten meldonium op de lijst te zetten, zonder dat er dus bewijs is dat het sportbevorderend werkt of ongezond is. Het is natuurlijk raar dat zoveel Russische sporters zo’n geneesmiddel gebruiken, maar als het niet aantoonbaar werkt en ongevaarlijk is voor de gezondheid, moet je het gedogen.

Dit valt dus onder die oorlog waar u het eerder over had.
Ja, dat komt ook doordat de Russen constant hun middelvinger hebben opgestoken naar het westen. Het IOC heeft volgens mij ook een oogje toegeknepen voor de Russen, want ze zaten met de Olympische Spelen in Sotsji. De Russische klokkenluiders die het dopingschandaal voor Sotsji aan de kaart hebben gebracht, gingen daar nog voor de Spelen van Sotjsi mee naar het IOC en de WADA (wereldwijde dopingautoriteit, red.). Het IOC zei er niks mee te doen, waar de WADA in mee ging. De klokkenluiders zijn daarna naar de televisie gestapt en toen is het balletje gaan rollen. Maar nu doen het IOC en de WADA alsof ze er pas van hoorden toen het allemaal op televisie kwam. Dat is bullshit.

Advertentie

Waarom zou het IOC een oogje toe knijpen?
Anders kwam hun toernooi in Sotsji in gevaar. De president van het IOC gaat ook heel goed om met Vladimir Poetin. Dat zegt natuurlijk niks, maar het suggereert wel wat. Ik denk dat zo’n goede relatie ook een invloed heeft.

Wat de Russen in aanloop naar Sotsji gedaan hebben, vindt u dus wel te ver gaan wat doping betreft?
Het dopingprogramma en het gebruik van anabolen stereoïden vind ik uiteraard te ver gaan. Dat is gewoon fraude ten top. Dat moet ook keihard aangepakt worden. Geen discussie. Maar ook daarbij moet je niet alle Russen over een kam scheren. Dat gaat ook weer te ver.

Denkt u dat het gedoogbeleid waar u voor staat een realistisch streven is?
Gezien de huidige politiek is het niet realistisch. Een gedoogbeleid helpt alleen maar als je dat wereldwijd toepast, met zijn allen. Maar dat is een ideale wereld waar we nog wel ver van verwijderd zijn.

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.