Ik vroeg een paar collega's of hun vaderschapsverlof lang genoeg was

Er zijn bedrijven in Nederland die schijt hebben aan de overheid. Bedrijven die nieuwe vaders (of meemoeders) langer dan 2 dagen de tijd geven om de door hun zelf gemaakte baby te leren kennen. Bij de ING krijgen vaders een maand betaald verlof, net als bij marketingbureau Yonego (slimme marketing ook nog eens, want je vindt ze meteen als je hier research naar doet). Amerikaanse bedrijven met Nederlandse vestigingen vinden dit soms nog niet genoeg: bij Microsoft krijg je 6 weken betaald verlof, bij Mastercard 8, en bij Spotify kunnen vaders 6 maanden verlof opnemen.

Bij VICE Media Benelux krijgen vaders en andere partners sinds vorig jaar 5 dagen betaald verlof, en daarmee loopt het bedrijf waar ik werk iets voor op onze regering, die 5 dagen verlof graag landelijk door wil voeren vanaf 2019. Of dit definitief doorgaat, blijft onduidelijk: op de site van de Rijksoverheid wordt gesproken van een “waarschijnlijke” uitbreiding. De VVD verwierp het voorstel van deze uitbreiding eerder in 2017 nog met de motivatie dat het “te controversieel” zou zijn. De adviezen van de Sociaal Economische Raad (SER) van vorige maand, waarin staat dat vaderschapsverlof 6 weken betaald zou moeten zijn in Nederland, lijken daardoor wel heel ver weg.

Ik was benieuwd wat mijn mannelijke collega’s die in de afgelopen jaren vader zijn geworden vonden van hun verlof: was 2 of 5 dagen wel genoeg, of snakten ze naar meer? Ik vroeg het een aantal van hen.

Broadly: Ha Bram, kon je nog wel op vakantie in het jaar dat Sarah werd geboren?
Bram: Nee bijna niet, de helft van mijn vakantiedagen is aan het verlof opgegaan.

Wat vond je van je verlof?
Ik vond het goed om die tijd thuis te zijn. Ik had niet al na 2 dagen willen gaan werken. Als man moet je er gewoon zijn en thuis helpen. Ik dacht: ik regel zelf wel langer verlof, ten koste van mijn vakantie dus.

Was het mogelijk geweest om na 2 dagen alweer te vertrekken?
In onze situatie niet nee. Na 2 dagen in het ziekenhuis mochten we naar huis, maar toen kreeg mijn vrouw een infectie en moest ze weer terug naar het ziekenhuis – en dan zou ik zijn gaan werken, op dat moment? Ik zie niet voor me hoe we dat hadden moeten doen. Ik heb zelfs nog een week extra vrij genomen door die complicatie. En ik moest zelf ook gewoon wennen, je zit in één keer in een hele nieuwe situatie.

Hoe zou je willen dat ouderschapsverlof geregeld zou zijn in Nederland?
Ik vind dat mannen de kans moeten krijgen om te wennen, dus een maand zou wel redelijk zijn. Daarnaast is een vrouw vaak echt nog niet klaar om te werken na 3,5 maand – 6 maanden verlof om te herstellen zou beter zijn. Mijn vrouw had fysiek gezien nog lang na-effecten, daar praat nooit iemand over. Je denkt: hup, de bevalling achter de rug en daarna ben je weer klaar om te gaan, maar dat is helemaal niet zo.

Bedoel je ‘ontzwangeren’?
Ja. Dat hele proces is best wel een ding. Maar ook borstvoeding: als je na 3,5 maand je kind naar de crèche moet brengen, hoe ga je dat dan doen? ‘Kolven op je werk’ is leuk bedacht, maar natuurlijk een fokking gedoe. Ik vond ook dat onze dochter te vroeg naar de crèche moest: met 3,5 maand voelde ze eigenlijk een beetje te klein nog.

Was je blij met hoe VICE het aanpakte?
Inmiddels zijn er meer kinderen geboren, maar toen was ik een van de eerste en heb ik veel zelf uitgezocht. Toen we weer in het ziekenhuis terechtkwamen, kreeg ik van mijn afdelingshoofd de vraag wanneer ik weer kwam werken. Ik gaf toen aan dat ik nog een week extra vrij wilde, en dat kreeg ik dat. Maar niemand wist wat officieel de regels waren.

Was dat onwetendheid van ons bedrijf?
Ja, ik denk het, en ik snap het ook wel: we zijn allemaal jonge mensen en die zijn er niet mee bezig. Een degelijke HR-manager moet dat wel weten, en dat is nu ook beter geregeld allemaal.

Broadly: Hey Alex, wat vond je van je vaderschapsverlof?
Alex: Heel kort, dus ik heb er nog een week onbetaald verlof bij gedaan. En dat was nog steeds heel erg kort.

In wat voor staat liet je je vrouw en kind achter na die 2 weken?
Het ging heel goed met ze, maar ik vond het gewoon vervelend – na 2 weken heb je nog lang niet alles onder de knie. Je weet niet hoe alles werkt, het is heel intensief, en je hebt heel weinig tijd om dingen te doen. Als je dat in je eentje moet doen, zoals mijn vrouw na mijn verlof dus, ben je er echt fulltime mee bezig. Dat is zwaar.

Hoe vond je het om weer aan het werk te gaan, maar nu als vader?
Een kind is natuurlijk zwaar voor een moeder, maar ook voor jezelf. Als ik nu thuiskom, begint eigenlijk mijn tweede baan. Het gaat dag en nacht door. Ik kan niet meer na een lange werkdag op de bank ploffen. Met name in de eerste 6 maanden was dat best wel pittig. Ik had geen moment voor mezelf.

Hielp je veel in het huishouden tijdens je verlof?
We streven nu naar een 50/50-verdeling, maar in de eerste weken was het echt rennen en vliegen. Alsof je aan een nieuwe baan begint die meteen al heel druk is en waar je niet rustig wordt ingewerkt. De kraamzorg is na een week weg, en in Nederland is het ook niet heel gebruikelijk dat je ouders nog in huis blijven hangen om te helpen.

Had je je verlof graag anders gezien?
Ja, langer. En betaald, voor 70 of 50 procent van je salaris bijvoorbeeld – dat zou al een hoop schelen. Een kind krijgen is een enorme ervaring en die speelt zich maar één keer af. Je kan niet zeggen: ik neem later nog een keer vrij, want dan gaat het alweer om een ander kind. Het gaat echt bizar snel. Daarom ben ik ook 4 dagen gaan werken, zodat ik er in ieder geval één volle dag helemaal bij ben. Je kan nooit spijt krijgen van te veel tijd met je kind, toch?

Weet je nu alles van babydoekjes?
Er is geen kunst aan, dat soort dingen heb je binnen een paar dagen wel geleerd. Uiteindelijk is het meer het herprogrammeren van jezelf – over hoe je in het leven staat, wat je doet, hoe je je dag indeelt, wat je verwachtingen zijn.

Hoe kan het dat onze overheid verwacht dat het herprogrammeren van jezelf in 2 dagen gefixt is?
Dat is heel simpel te verklaren: het is best wel een zware taak. Ik wil het heel graag doen, maar er zijn heel veel mannen die dit niet willen. En heel veel van die mannen zitten waarschijnlijk in de politiek. Veel oude mannen van vorige generaties willen het liefst zo snel mogelijk terug naar hun werk, en dan lekker tot een uur of acht overwerken en thuis geen reet uitvoeren. Dat is hoe ze het vroeger deden, en daar komen deze regels vandaan.

Die mannen kunnen het eigenlijk niet aan, een kind?
Precies. En de VVD is natuurlijk echt een ondernemerspartij, dat zijn niet de huiselijke vaders van deze samenleving, denk ik. Meer de zakenmannen die hun kinderen 5 dagen naar de crèche brengen en misschien nog een nanny thuis hebben lopen. Dat kan ook, iedereen moet het zelf weten, maar het heeft wel een weerslag op de mensen die het wel op een modernere manier willen doen. Zoals ik.

Moderner, en gelijkwaardiger misschien?
Ja absoluut. Het is voor mij vervelend, maar ook voor mijn vrouw. Ik zou al blij zijn met een kleine verbetering. Bij VICE krijgen we een betere deal dan bij menig ander bedrijf, maar onze samenleving is er in z’n geheel nog niet klaar voor. Een langer verlof dat je zelf mag verdelen zou top zijn. Als de wereld wil dat vrouwen en mannen gelijk zijn, zou het wel normaal zijn om dat daadwerkelijk in stelling te brengen.

Broadly: Wow, 5 maanden. Dat is wel even andere koek.
Stefan: Ja, het was achterlijk goed geregeld. Het was een wereldwijd beleid. Ik heb er 2 maanden gebruik van gemaakt, en toen kwam Viceland op mijn pad. Maar ik weet ook niet of ik de volle mep anders had gebruikt hoor.

Waarom niet?
Ik vind het heel goed dat het in Nederland van 2 naar 5 dagen gaat, want 2 is veel te weinig. Maar ik twijfel wel of 5 of 6 maanden een goed idee is als je een baan hebt, en dan voor zo lang zomaar doei kan zeggen. Dat vrouwen nu 3 of 4 maanden weg zijn, kan al veel impact hebben op een bedrijf.

Hoe vond je je vaderschapsverlof?
Ik vond het super, en het was heerlijk dat we Guus niet na 3 maanden gelijk heel veel dagen naar de crèche hoefden te brengen. Ik vond het lekker dat ik zo zorgeloos met hem kon zijn, en ik genoot van de hechting. Mijn verlofmaanden waren in november en december, en dat zijn ‘op de zaak’ ook wel maanden waarin het iets makkelijker kan.

Je hebt je verlof dus na een paar maanden ingezet – hoe lang na zijn geboorte ben je weer gaan werken?
Na 2 weken. Ook dat kostte me geen vakantiedagen, het was onderdeel van het verlof.

Was je na die 2 weken blij dat je weer op kantoor was?
Het was wel weer lekker om een beetje structuur te hebben. Een hele dag alleen met Guus vind ik soms zwaarder dan een hele dag werken; ik denk niet dat ik daar alleen in sta. Laatst had ik het er ook over met mijn vriendin – zij is 4 dagen gaan werken, maar die ene dag is geen ‘vrije dag’. Het is best wel doorpakken.

Was het voor jou een optie om minder dagen te gaan werken?
Ik moet eerlijk zeggen dat ik daar best wel ouderwets in ben. In combinatie met deze baan kan het ook niet, maar ook vind ik carrière echt wel belangrijk. Hoe je het wendt of keert, als je 4 dagen gaat werken, heeft dat impact. Ik heb hier wel discussies over gehad hoor, met mijn vriendin.

Wat zei ze er dan over?
Zij zegt terecht: “Waarom jij wel en ik niet?” Ik speel wel de kaart van ‘kan niet met mijn nieuwe baan’, maar ik heb ook gezegd dat het wel mogelijk moet zijn voor haar om een klus aan te nemen [zij werkt als freelance televisieproducent]. Ze gaat binnenkort een week naar Frankrijk, en dan zorg ik dat mijn agenda zo is dat ze dat kan blijven doen.

Was er iets aan het vaderschapsverlof wat je verraste?
Vergeleken met 48 uur klinkt 2 maanden als een lange tijd, maar het was zo snel voorbij en zo druk. Je kan niet een beetje netflixen en in bed blijven liggen, je bent wel echt bezig. Ik denk dat het goed is voor de band die je opbouwt met een kind.

Wat doe jij in het huishouden?
Ik zal altijd meer kunnen doen, maar volgens mij hebben we de taken best goed verdeeld: ik haal Guus op of ik breng hem weg, en soms allebei. Zij maakt meestal zijn eten, en ik geef het vaak als ik thuiskom. Tenzij zij thuis is.

Doe jij de was?
Nee dat doet zij – maar dat is omdat ik het één keer heb verneukt, en nu mag ik de was niet meer doen. Verder ben ik niet zo traditioneel hoor.

Zij kookt en doet de was.
Maar verder doe ik alle andere dingen: ik ben heel opruimerig en hou ervan om dingen schoon te maken.

Ben je wel eens bang dat je iets mist van de opvoeding omdat je fulltime werkt?
Nee. Ik ken ook mensen die voor hun werk 6 weken achter elkaar weg zijn – ik kom elke avond thuis, en in de weekenden ben ik er.

Wat vind je leuk aan vader zijn?
De interactie en dat je heel veel van jezelf herkent: het is een kleine versie van jezelf. Ondanks al die slapeloze nachten zou ik nooit anders willen, het is een verrijking van mijn leven.

Broadly: Wat vond je van je vaderschapsverlof?
Duco: Heel vet, want ik maakte de eerste momenten van mijn kind mee. Dat is het belangrijkste. Daarnaast was het ook handig en praktisch om er te zijn.

Er zijn landen waar je langer verlof krijgt. Had jij na 2 weken het gevoel dat je weg kon?
Ik denk dat het sowieso vet is om langer verlof te hebben, maar ik woon in een land waar dit nu eenmaal de kaders zijn. Ik zou een maand beter vinden, daarna zou ik wel weer dingen willen gaan doen denk ik. Die 2 weken is echt een gekke periode, maar ik vond het ook fijn om weer te gaan werken en in de modus te komen van hoe ons leven samen gaat zijn.

Hoe was het op de eerste ochtend dat je weer ging werken?
Ik vond dat niet heel moeilijk, maar dacht wel veel aan hem. Maar ik wist dat ik weer thuis zou komen en dat hij in goede handen was.

Hoe ging het toen met hem en je vriendin?
In het begin ging het allemaal goed, maar nadat ik een week weer aan het werk was, begon hij heel lang te huilen. We temperatuurden hem, en toen hij hoge koorts bleek te hebben belden we midden in de nacht de huisarts. Hij heeft toen 4 dagen in het ziekenhuis gelegen. Dat was heel afschuwelijk. De eerste paar weken zijn al vrij heftig, je bent emotioneel en komt slaap tekort, en dan zit je opeens in het ziekenhuis en weet niemand wat er precies aan de hand is. Uiteindelijk, na veel testjes, bleek het om een ontstoken lymfeklier te gaan. Daarvoor konden ze hem gewoon behandelen, en daarna werd hij snel beter.

Hoe ging dat hier op werk, toen hij plotseling zo ziek was?
Redelijk goed. Ik heb verteld dat de baby in het ziekenhuis lag en ik er naartoe moest. Mijn vriendin sliep daar ook, voor de borstvoeding onder andere. Ik sliep wel thuis, maar ik geloof niet dat ik naar mijn werk ben geweest in die tijd. Dat was geen probleem.

Wat deed je allemaal tijdens je verlof?
De kraamverzorgster ging veel halen en regelen, zodat ik bij mijn vriendin en de baby kon zijn. Ik stelde veel vragen, en verder zat ik gewoon heel vaak heel lang naar mijn zoon te kijken. Laatst vergeleek ik het met een aquarium waarin je hele vette vissen kan zien, van heel dichtbij – dat is met een kind ook zo, maar dan mag je ‘m ook nog aanraken en knuffelen en oppakken! Minutenlang zat ik naar hem te kijken, te wachten tot hij iets deed, een hikje ofzo.

Ben je minder gaan werken?
Inmiddels werk ik 36 uur, en mijn vriendin is 4 dagen per week gaan werken.

Was deze verdeling snel beklonken?
Ik bleef gewoon fulltime werken, maar na 7 maanden besefte ik dat ik graag iets meer bij hem wilde zijn.

Waarom wilde je dat?
In het weekend breng ik ook tijd met mijn zoon door, maar dan gaan we vaak dingen doen. Doordeweeks ben ik op mijn vrije dag echt alleen met hem. Dan moet ik voor hem zorgen – niet alleen luiers en eten, maar ook alleen met hem spelen. Ik vind het heel vet om te zien dat hij elke keer een nieuw trucje kan, en ik ben blij dat ik er ben om hem daarbij te helpen. Nu is dat bijvoorbeeld een hand geven als hij probeert te gaan staan, straks zijn dat belangrijkere dingen.

Wiskundesommen?
Dat is nog een beetje ver weg.

Is een halve dag per week voldoende tijd met hem voor jou?
Ik ben strenger geworden in hoe ik mijn tijd spendeer, ik wil het niet verspillen. Zo ben ik ook anders naar werk gaan kijken: wat ik nu doe en maak wil ik relevanter laten zijn voor mezelf en de mensen die het kijken. Dat heeft allemaal te maken met een kind krijgen. Voorlopig is het zo goed – over een paar maanden zal ik kijken of het meer of minder moet.

Dus je gaat niet naar Zweden verhuizen voor een langer verlof, bij een eventueel nieuw kind?
Nee, niet hierom. Ik denk wel dat er veel mannen zijn die baat zouden hebben bij geforceerd een maand thuis zitten met een baby.

Mannen die minder verantwoordelijkheid voor een kind nemen dan hun vrouw?
Ik hoorde laatst een nieuwe vader zeggen: “Ik was blij dat ik weer naar m’n werk kon, dan kan zij voor hem zorgen.” Toen dacht ik: zo moet het niet zijn, volgens mij is het wel echt vet als je je kind leert kennen. Je moet er de lol van in gaan zien. Het is zwaar, de schattigheid houdt na een tijdje op, en het is op een ander niveau dan met volwassenen – dus je moet het op een hele andere manier leuk gaan vinden. Ik heb laatst zijn eerste tand gepoetst, en ja, dat vind ik dan wel vet.