Op dit festival in Zweden mochten geen cisgender mannen komen

Afgelopen weekend vond in Göteborg, de op een na grootste stad van Zweden, een groot muziekfestival plaats waar cisgender mannen niet welkom waren. Dit was georganiseerd als reactie op het seksueel grensoverschrijdend gedrag dat de afgelopen jaren werd vertoond op de twee grootste festivals van het land. Op Statement Festival mochten afgelopen weekend alleen vrouwen, transgender en non-binaire bezoekers komen, en ook alle artiesten, crewleden en beveiligers waren alles behalve cismannen.

De aanzet voor het event was een tweet uit 2017, van de Zweedse komiek en radiopresentator Emma Knyckare, waarin ze vroeg: “Wat zouden jullie ervan vinden als we een heel vet festival beginnen waar alleen niet-mannen welkom zijn, en dat we dit blijven organiseren totdat ALLE mannen hebben geleerd hoe ze zich dienen te gedragen?”. Dat bericht kreeg zoveel bijval dat er een Kickstarter-campagne werd opgetuigd, waaruit nu dit festival is ontstaan.

In een reportage van de New York Times lees je hoe het bericht van Knyckare werd omarmd, doordat het een reactie was op de golf van seksueel geweld tijdens andere festivals. Meerdere aantijgingen van verkrachtingen en 23 meldingen van aanrandingen kwamen de afgelopen jaren binnen na verschillende edities van Bravalla, het grootste muziekfestival van Zweden. Dit jaar ging dat festival dan ook niet door, omdat de organisatie geen veilige omgeving kon garanderen. In 2017 werd de sfeer op Bravalla zelfs zo onveilig dat de politie polsbandjes uitdeelde aan vrouwen waarop ‘#tafsaInte’ – ‘#nietbetasten – stond.

Statement Festival wist volgens sommige aanwezigen inderdaad een andere festivalbeleving te creëren. "Er zijn geen mannen die naar me roepen of me bedreigen," vertelde Saga Becker, een 29-jarige transgender actrice, aan de Times. "Er is hier geen geweld. Er wordt niet gevochten. Dat is in veel opzichten revolutionair."

“We willen gewoon dat vrouwen, non-binaire en transgender mensen een geweldig festival kunnen bezoeken en zich tegelijkertijd veilig voelen,” vertelden de organisatoren.

Aanrandingen en ander seksueel intimiderend gedrag tijdens festivals en concerten zijn niet alleen in Zweden een probleem. In Australië heeft de beweging Your Choice een lijst met ‘huisregels’ opgesteld om seksueel geweld tegen vrouwen en lhbt’ers tijdens live evenementen tegen te gaan. Afgelopen april publiceerde Teen Vogue een onderzoeksartikel waarvoor ze 54 jonge vrouwen spraken die gemeld hadden dat ze tijdens Coachella seksueel waren mishandeld of lastiggevallen. En afgelopen juli nog, tijdens een Foo Fighters concert in Chicago, werd een 23-jarige vrouw aangerand in een Dixie.

OurMusicMyBody, een samenwerking tussen nonprofitorganisaties Between Friends en Rape Victim Advocates, stelde richtlijnen op om seksuele intimidatie tijdens festivals Pitchfork, Lollapalooza en Riot Fest te voorkomen. 92 procent van de 379 ondervraagde vrouwen verklaarden dat ze ooit waren lastiggevallen tijdens muziekevenementen. Ze werden betast, gestalkt, geïntimideerd, zonder toestemming gefotografeerd of gefilmd of ongewenst op een seksuele manier benaderd.

“Fans willen naar hun favoriete band kunnen kijken zonder zich continu zorgen te hoeven maken dat iemand ze ongewenst aanraakt,” vertelde Matt Walsh, de onderwijsspecialist die OurMusicMyBody begeleidt, aan Tribune. “Ze willen dat festivals en locaties actief meehelpen om een veiligere omgeving te creëren zodat ze van deze concerten kunnen genieten.”

Wat het Statement Festival deed is natuurlijk weer een ander verhaal: ze elimineerden cisgender mannen compleet van de line-up en het terrein. Meerdere mannen en tenminste één vrouw hebben volgens de Times een klacht ingediend bij de Zweedse ombudsman voor gelijkheid, op grond van discriminatie. Die klacht wordt nu nader onderzocht.

Op Statement Festival werd hoe dan ook geen poging meer gedaan om cisgender mannen in toom te houden met richtlijnen, symbolische polsbandjes of beveiliging; ze waren simpelweg niet welkom. En zo werd het grensoverschrijdende gedrag, in ieder geval voor een weekendje, niet langer tot een probleem van vrouwen en lhbt’ers gemaakt – maar van de plegers zelf.