Vlak voor de aftrap onthulde de aanvoerder van Oost-Pakistan een groene vlag met de kaart van Bangladesh zoals het land er nu uit ziet. De vlag werd getoond aan het publiek onder luid applaus van de 10.000 toeschouwers. Vervolgens werd de vlag naast die van India gehesen.
Op deze onbekende plek in een krakkemikkig stadionnetje schreven de Oost-Pakistaanse spelers historie. Oost-Pakistan wilde zich afscheiden van Pakistan en verdergaan als autonome staat, onder de naam Bangladesh. Dit was de eerste keer dat de vlag van Bangladesh – een land dat destijds nog niet officieel was erkend – getoond werd op buitenlandse bodem. India steunde de onafhankelijkheidsstrijd van Bangladesh, vandaar dat de aanwezige supporters blij waren met de getoonde vlag.
In de jaren zeventig begon een Bengaalse nationalistische beweging steeds meer populariteit te krijgen in Oost-Pakistan, tot schrik van generaal Yahya Khan die een jaar eerder president van Pakistan was geworden. Hij begon ‘Operation Searchlight’ om alle Bengaalse oppositie in Oost-Pakistan weg te werken. In de daaropvolgende maanden zorgde deze militaire actie voor een genocide waarbij drie miljoen burgers omkwamen. Tien miljoen mensen vluchtten naar buurland India.
Videos by VICE
Oost-Pakistan vocht terug met een militaire groep, de Mukti Bahini (“Bevrijdingsleger”), die in het geheim gefinancierd en getraind werden door het Indiase leger. Om voor extra financiering te zorgen, werd er in India door Bengaalse vluchtelingen een voetbalteam gevormd dat als ambassadeur van de revolutie zou dienen en symbool stond voor de onafhankelijkheid van Bangladesh.
Twee Indiase radiozenders deden een oproep in vluchtelingenkampen, waarin ze Bengaalse voetballers vroegen zich aan te melden voor het nieuw te vormen team. Er werden uiteindelijk 25 spelers geselecteerd voor een trainingskamp, waarna de selectie een rondreis door India maakte om wedstrijden te spelen en geld op te halen voor het bevrijdingsleger. Een van de sterspelers was Kazi Salahuddin, die aan de frontlinie had gevochten tegen Pakistan en speciaal ingevlogen werd door het Indiase leger.
Eind juli maakte het team zijn debuut in een stadion in het Indiase West-Bengal. Vanwege het overvolle, knusse stadion klommen mensen in bomen en op muren om de wedstrijd te zien. Het was een slijtageslag die uiteindelijk in 2-2 eindigde, bijgewoond door de premier van de Bengaalse regering. In deze wedstrijd werd de vlag getoond die symbool stond voor een onafhankelijk Bangladesh.
“Ik herinner me die dag nog steeds. Ik zal nooit vergeten hoe ik als eerste persoon ooit buiten Bangladesh de vlag mocht hijsen. Het was een historisch moment,” zei Zakaria Pintoo, een van de spelers, meer dan veertig jaar later in een interview met de Daily Star. Chuni Goswami, de captain, voegde daar aan toe: “Al vanaf de dag dat ik aanvoerder werd droomde ik ervan om iets te kunnen betekenen voor de vrijheidsbeweging. We stonden naast ze in hun strijd om onafhankelijkheid.”
Op 14 augustus, onafhankelijkheidsdag in Pakistan, versloeg het team een elftal uit Calcutta met 4-2. Voorafgaand aan die wedstrijd stampten de Bengaalse spelers even met z’n allen op de Pakistaanse vlag, waarna ze hem in de fik zetten en de tribune op slingerden. Maar de wedstrijd die de meeste aandacht trok was die tegen het journalistenelftal van Sports Week in Bombay. Het team uit Bangladesh won met 3-1, waarna de gouverneur van Bombay en Bollywood-ster Dilip Kumar grote geldbedragen aan een Bengaals bevrijdingsfonds schonken.
Eind 1971 verklaarden Pakistan en India elkaar de oorlog. Pakistan werd binnen twee weken verslagen door India, met behulp van het Bengaalse vrijheidsleger. Het Bengaalse elftal was net op weg naar Delhi om nog een wedstrijd te spelen toen ze eindelijk het langverwachte nieuws ontvingen: India won de oorlog en Bangladesh zou onafhankelijk verklaard worden. Het voetbalteam speelde in totaal zestien wedstrijden, waarin het 500.000 Bengaalse taka verdiende, toen een enorm bedrag.
Bij thuiskomst werden de voetballende vrijheidsstrijders ontvangen als oorlogshelden. Het aandeel van de spelers werd ook erkend door de regering en de meeste van hen ontvingen hiervoor prijzen. Zonder hen was Bangladesh misschien nooit onafhankelijk geworden.
—
Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.