Videos by VICE
De film kaart de verontwaardiging aan die de Noord-Koreanen hebben over hoe zij afgebeeld worden, namelijk hoe belachelijk het regime van Jong-un afgeschilderd wordt buiten de Noord-Koreaanse grenzen. “Hoeveel nucleaire wapentesten zijn er in Noord-Korea geweest sinds de Tweede Wereldoorlog?” vraagt Cao op een gegeven moment. Drie, aldus een infographic die in beeld komt — mogelijk vier, sinds er in januari nog een test is uitgevoerd . “En hoeveel nucleaire tests zijn er in die tijd uitgevoerd in Amerika?” vraagt hij. Het antwoord dat vervolgens gegeven wordt, is 1.035 (al is het waarschijnlijker dat het echte aantal tests dat is uitgevoerd tussen 1945 en 1992 1.054 is, aldus het Amerikaanse Department of Energy ).
The Propaganda Game volgt Longoria’s reis in een land waar alle ‘feiten’ in twijfel moeten worden getrokken en niets voor waar aangenomen kan worden. Doordat Longoria zichzelf op deze manier laat gebruiken, is de film veelzeggender dan alle recente documentaires die uitgekomen zijn over het land, waarbij verborgen camera’s werden gebruikt. En over de brede linie wordt er ook nog een ander punt gemaakt: hoe onze vaardigheden om te manipuleren en gemanipuleerd te worden, door de informatie die we laten zien of juist verbergen, onze levens uiteindelijk definiëren. We spraken met Longoria over toegang krijgen tot Noord-Korea, en de compromissen die hij gaandeweg moest maken met betrekking tot zijn onafhankelijkheid als regisseur.
VICE: Wat probeerde je te bereiken met deze film?
Álvaro Longoria: Ik wilde onderzoeken hoe propaganda werkt, en meer leren over de verschillende manieren waarop het gebruikt kan worden. De propaganda waar Noord-Korea haar burgers aan blootstelt, maakt deel uit van een veel groter geheel. Vanaf het moment dat mensen hier geboren worden, worden ze continu gebombardeerd met dezelfde ideeën. Maar ze doen hetzelfde met mensen van buitenaf, en proberen via ons hun boodschap te verspreiden. Ik kwam erachter dat ik ook door het Westen was gemanipuleerd. Er is bijna geen informatie over Noord-Korea te vinden, dus je kunt eigenlijk schrijven wat je wil en mensen geloven het . Noord-Korea is wat propaganda betreft de extreemste plek die je kunt vinden, en dan worden dingen vaak erg duidelijk.
Heb je veel naar andere Westerse producties over Noord-Korea gekeken, om aan informatie te komen?
Ik heb er veel gezien. Ik heb besloten dat ik geen gebruik wilde maken van verborgen camera’s, want ik wilde geen film maken die claimde iets te openbaren, terwijl het eigenlijk heel moeilijk is om iets te onthullen over Noord-Korea. En het is heel makkelijk om jezelf ook schuldig te maken aan propaganda. Je kunt alles wel bewijzen, als je je best maar doet. Het enige wat me beïnvloed heeft, waren de Noord-Koreaanse propagandafilms uit de jaren twintig en dertig — puur vanwege de esthetiek. Ik wilde propaganda als propaganda laten zien, ik wilde het mooi en groots neerzetten.
Er zijn scènes in de film waarin je Noord-Koreanen spreekt over hoe het is om je er bewust van te zijn dat er overal ter wereld mensen zijn, die misschien wel verhalen geloven over je thuisland die niet waar zijn. Hoe ging je zelf om met het feit dat je niemand kon vertrouwen?
Ik had vaak het gevoel dat ik gevangen zat in een loop. Als iemand je continu probeert te manipuleren, lukt dat op een gegeven moment. Dus ik wilde dat het publiek erbij betrokken zou zijn, en deel zou uitmaken van de manipulatie. Ik wilde ondervinden hoe ver die manipulatie zou gaan, en zien wat er dan zou gebeuren.
Wat vond je verrassend aan Noord-Korea?
Ik wist dat ik alleen maar de beste kanten van Noord-Korea te zien zou krijgen, en ik wist dat ze mij voor propaganda wilden gebruiken. Dat was wel duidelijk. De echte vraag was of ik in staat zou zijn er niet door beïnvloed te worden. Ik was best wel verrast, omdat hun propaganda eigenlijk heel klunzig is. Ik had gedacht dat het van een hoger niveau zou zijn. Ze zijn zo geïsoleerd van de rest van de wereld en de Westerse media, dat ze niet echt vooruitstrevend zijn wanneer het op de werking van de media aankomt.
Is Noord-Korea in bepaalde opzichten beter dan het Westen?
Je hebt toegang gekregen tot Noord-Korea via Alejandro Cao. Wat voor iemand is hij?
off the record
Ik heb zijn huis bezocht, ik heb zijn ouders ontmoet, ik heb met hem de wereld rondgereisd en hij bleef altijd professioneel. Hij is een heel efficiënt in wat hij doet. Ze noemen hem “de Spaanse Soldaat.” Hij is daar echt een beroemdheid, en ik kreeg het idee dat hij een missie heeft. Hij wordt in de Westerse media vaak afgemaakt, maar hij is altijd bereid om zijn geadopteerde thuisland te verdedigen. Hij lijkt nergens spijt van te hebben.
Waren er fragmenten die je uit de film hebt moeten knippen?
We hebben de Duitse ambassade in Pyongyang bezocht, en ik werd naar een soort grote kluis gebracht. Ze deden de deur achter ons dicht en zeiden dat we op de enige plek waren in Noord-Korea waar je niet afgeluisterd kunt worden. Twee uur lang informeerden een aantal officieren van de Duitse inlichtingendienst ons over de gang van zaken in Noord-Korea. Ik kende veel van die verhalen nog niet, en heb ze daarna ook niet meer gehoord. Ik wilde heel voorzichtig zijn, zodat ik door geen van de partijen werd gemanipuleerd. Maar ik zou willen dat ik het opgenomen had. Eén van de dingen die ze bleven benadrukken is dat de positie van Kim Jong-un helemaal niet zo sterk is als-ie lijkt.
De Noord-Koreanen zijn vrij open over hun propagandagebruik. Ze proberen het niet te verbergen. In het Verenigd Koninkrijk worden we misschien ook wel blootgesteld aan propaganda. Heb je er interesse in om dat te laten zien?
Dat is de centrale stelling van mijn film. Mensen vertellen me vaak hoe weinig vrijheid de Noord-Koreanen hebben, en ik antwoord dan: “Ja, ze hebben geen vrijheid. Maar de vraag is, hebben wij dat wel?” Je bent alleen vrij als je de macht hebt om zelf beslissingen te maken. En je kunt alleen een beslissing maken, als je over genoeg informatie beschikt. Hoe vaak krijgen wij toegang tot die informatie? Het is soms moeilijk om te achterhalen of we echt wel zo veel van elkaar verschillen.
The Propaganda Game is onder andere te zien op Netflix.