Een van mijn eerste ervaringen met een rommelmarkt was meteen een harde. Ik had mijn kamer uitgeplozen en na lang wikken en wegen besloten welk speelgoed ik zou verkopen. De Barbietoiletpot waar ik ooit met mijn neef in had staan pissen was niet zo’n moeilijke keuze, maar de Suske en Wiske-stripboeken waren lastiger. Moest ik daar afstand van doen? Ik las er nog best vaak in. Maar Bianca die bij de dijk woonde had laatdunkend beweerd dat allitererende titels superdom waren. Omdat ik beïnvloedbaar was haatte ik allitererende titels ook. Dus verkocht ik mijn stripboeken op mijn kleedje op de rommelmarkt in het Zeeuwse Tholen.
Mijn eerste klant was een vrouw die op Karl Lagerfeld leek: zilveren haar strak naar achter, zonnebril op de rimpelkop en een grote bontjas om het iele lijf. Ze zakte door haar knieën voor mijn sprei. Ze pakte de stapel Suske en Wiske-boeken op en telde ze. “21 stuks. Maar de Koperen Knullen heb ik al. Als ik ze allemaal meeneem, mag ik ze dan voor twintig gulden meenemen?”, zei ze. Ze wapperde twee tientjes in mijn gezicht. Met mijn moeder had ik afgesproken dat de boeken twee gulden per stuk moesten kosten, maar aangezien ik zelden zoveel geld had gezien, nam ik het aan.
Videos by VICE
Moeder kwam een minuut later buiten en vroeg geschrokken waar alle Suskes en Wiskes waren gebleven. Ik legde stamelend uit wat er gebeurd was en boos rende mijn moeder de menigte in. De vrouw die op Karl Lagerfeld leek kon ze niet meer vinden. Ik schaamde me toen omdat ik me zo had laten afpoeieren. Ik was zestien en had beter moeten weten. Geintje, ik was tien.
Ik heb daarna lange tijd afkeer gevoeld voor rommelmarkten. Wijsheid komt echter met de jaren, en daarom ben ik in gaan zien dat rommelmarkten eigenlijk fantastisch zijn. Dat is nu eigenlijk de reden dat ik dit stuk schrijf. Want hoewel ik rommelmarkten ongelofelijk ben gaan waarderen, denk ik dat er te weinig mensen zijn die dat inzien. Ik denk dat de meeste mensen rommelmarkten prima leuk dik fijn in orde vinden, maar dat is voor mij niet genoeg. Mensen moeten lyrisch op hun knieën vallen voor ze de rommelmarkt betreden. Een eerbiedige stilte laten vallen als het gesprek er tijdens een feestje op komt, alsof het de te vroeg geboren baby van een vriend betreft die het echter wel degelijk goed maakt.
De rommelmarkt is zo’n ingenieus model voor intermenselijke harmonie dat ik er slappe knieën van krijg. Het is een vernuftig systeem, dat we zouden moeten exporteren naar landen met dictaturen, om die te doen vallen. Wat is er zo bijzonder aan? Veel:
1. Op een rommelmarkt zitten mensen die spullen verkopen die ze ooit de moeite van het aanschaffen waard vonden, maar die ze nu uit hun leven willen doen verdwijnen. Hierdoor wordt je met je neus op de feiten gedrukt, en de feiten zijn dat alles eindig is en dat ieder mens moet sterven. Dit maakt de rommelmarkt op onbewust niveau een poëtisch toneel waarop de deelnemers een uur of twee een melancholische dans van het leven uitvoeren, een porseleinen gans en paperback versie van de Da Vinci Code per kraam.
2. Omdat mensen hun oude troep zelf verkopen, is het een heel eerlijke, transparante vorm van handeldrijven, en je leert er de mens door kennen. Je weet direct wie je voor je hebt als iemand een poging doet tot het verkopen van een kruimeldief, een koffiemolen, een paar hardloopschoenen van het merk Ballgame (maat 42,5), videobanden van Diehard 1 tot en met 3 en een monsterlijke koperen lamp. Zo iemand zal zelden echt kwaad in de zin hebben en je kan je ook prima vereenzelvigen met iemand die zijn sportschoenen vrijwel ongebruikt weer van de hand doet. (Let wel, gezond verstand moet je in acht blijven nemen. Koop op een rommelmarkt bijvoorbeeld geen ondergoed of tandenborstels die uit de verpakking zijn gehaald. Ook moet je niet te flauw zijn. Iedere verkoper op een rommelmarkt zal ten alle tijden beweren dat ieder object wat je vastpakt het nog prima doet. Van speakers zonder snoeren tot föhns waarvan de achterkant bruin is uitgeslagen en het plastic gesmolten, altijd krijg je de reactie: “Jahoor, werkt uit-ste-kend!” Daar moet je niet over zeuren, want je betaalt er niet meer dan 50 cent voor en als je er wel meer dan 50 cent voor betaalt moet je helemaal niet zeuren want dan verdien je sowieso de lucht die je inademt niet)
3. Omdat mensen op rommelmarkten een stukje van hun innerlijk leven blootleggen, is het ongelofelijk makkelijk om een praatje aan te knopen. “Wat is die vitrage geel mevrouw, heeft u zoveel gerookt?”, vraag je dan. En dan legt zo zo’n vrouw haar shaggie weg, lacht ze haar schorre belongkankerde lach, en dan is het ijs gebroken. Magisch. Zo wals je van kraam naar kraam, van kennismaking naar kennismaking, overal grapjes makende en overal neemt je endorfineniveau toe. Het is een opwaartse vicieuze cirkel, die leidt tot bijna gekmakend niveau van gelukzaligheid.
4. Voor de hand liggend, maar: Je kan er heel veel spullen voor heel goedkoop kopen. Is er iets anders wat mensen zo gelukkig maakt en ze zo dicht bij elkaar brengt? Nee. Het enige wat in de buurt komt is als er iets geks gebeurt in de trein en dat ‘ie stil moet staan en dat mensen allemaal beleefd grapjes met elkaar beginnen te maken, maar dat gebeurt altijd net op het moment dat je gedumpt bent en dat je eigenlijk helemaal geen zin hebt in al die gemoedelijkheid.
JAN VAN TIENEN
O.a. hier zijn de komende tijd rommelmarkten. Go:
Vrije Markt Wamel 21 Sep 2011 Wamel (Gld.)
Haagsche-bazaar 24 Sep 2011 t/m 7 Sep 2012 Den haag (ZH)
Vrije Markt Cuijk 24 Sep 2011 Cuijk (NB)
Vlooienmarkt 24 Sep 2011 Eelde (Dre.)
Vlooienmarkt 24 Sep 2011 Sneek (Fri.)
Kleedjesmarkt 24 Sep 2011 Krimpen aan den IJssel (ZH)
Vrije Markt Cuijk 25 Sep 2011 Cuijk (NB) Quarantainestallen 25 Sep 2011
Essen (Belgie) Vrije Markt Wamel 28 Sep 2011 Wamel (Gld.)
