Net als veel anderen die zijn opgegroeid in het Jackass-tijdperk, ben ik altijd gefascineerd geweest door zelf-elektrocutie. Als kind stopte ik batterijen in m’n mond en ik vond het geweldig om met van dat speelgoed te spelen waar je kleine schokjes van krijgt. Toen ik studeerde, heb ik m’n vrienden er weleens toe gedwongen mee te doen met een drankspelletje, waarbij de verliezers ervan langs kregen met dit ding. Dus toen ik dit artikel voorbij zag komen over een apparaat dat mijn slechte gewoontes weg zou elektrocuteren, was ik meteen geïntrigeerd.
Het bedrijf achter dit product, Pavlok, verkoopt een armband die wel wat weg heeft van een Fitbit. Maar in plaats van dat het ding je aantal gemaakte stappen en calorieën bijhoudt, is de Pavlok (vernoemd naar de psycholoog Ivan Pavlov, de vader van de klassieke conditionering) een geavanceerde batterij die je om je pols gespt en die je lichte stroomstoten geeft wanneer je slecht gedrag vertoont. Volgens het bedrijf is de armband in staat om het gedrag van de drager te veranderen; op een gegeven moment zou de drager het slechte gedrag automatisch associëren met de ietwat pijnlijke stroomstoten, zelfs als hij of zij de armband niet meer draagt.
De uitvinder van de Pavlok is ook een keertje bij het tv-programma Shark Tank geweest, waar mensen hun ideeën en uitvindingen pitchen aan investeerders, en zijn pitch ermee eindigde dat een van de durfkapitalisten hem een klootzak noemde.
Sims McGrath, de marketing- en pr-manager van Pavlok, vertelde me dat mensen het apparaat hebben gebruikt om van allerlei slechte gewoontes af te komen, en dat “veel meer mensen de Pavlok gebruiken om van pornoverslavingen af te komen dan je zou denken.” Gelukkig (of jammer genoeg) was dit voor mij geen probleem. Eigenlijk doe ik het in de meeste aspecten van mijn leven best prima: ik rook niet, ik eet gezond, en ik sport vrij regelmatig. Het enige waar ik nog weleens iets aan zou mogen doen, is de hoeveelheid alcohol die ik consumeer; ik drink al snel zo’n tien glazen per week — soms ook meer — en dat is bijna genoeg om in de categorie “excessieve drinker” te vallen.
Het is niet zo dat ik een alcoholist ben, maar ik wist dat mijn lichaam (en portemonnee) er baat bij zou hebben als ik het wat rustiger aan zou doen. De makers van Pavlok beweren dat ik al na vijf dagen resultaten zou zien, dus dacht ik dat ik tegen het einde van de maand wel een compleet ander mens zou zijn — of in ieder geval een wat nuchterder mens.
Ik weet niet hoe ik me de werking van de armband precies had voorgesteld, maar desalniettemin was ik toch een beetje teleurgesteld toen ik erachter kwam dat ik, iedere keer als ik een drankje bestel, zelf op een knopje moet drukken (en mezelf dus ook moet conditioneren). Hierdoor leek de 180 euro die ik voor het ding had neergeteld een beetje belachelijk — kon ik niet net zo goed een elastiekje omdoen en dat tegen m’n pols laten schieten?
Nadat ik de armband had opgeladen, deed ik ‘m om en probeerde ik ‘m uit. De gebruiksaanwijzing in de doos vertelde me dat ik gewoon met mijn slechte gewoonte door kon gaan, maar dat ik het knopje iedere keer moest indrukken wanneer ik iets deed waar ik eigenlijk mee wilde stoppen. Volgens de instructies zou ik de slechte gewoonte al snel associëren met de pijn die ik voelde door de elektrische schok, waardoor ik onbewust vanzelf met m’n slechte gedrag zou stoppen.
Ik had verwacht dat de eerste schok zou voelen alsof ik door een stungun was geraakt, maar dat viel heel erg mee — zelfs toen ik het voltage omhoog gooide. Het voelde wel een beetje raar aan, maar het deed nou niet bepaald pijn. “Er heerst nogal een misverstand dat de stroomstoot pijnlijk zou moeten zijn,” vertelde McGrath me. “Het is niet pijnlijk, maar het voelt wel oncomfortabel aan. Mensen zijn vaak een beetje bang voor het idee van een elektrische schok, maar als ze eenmaal de kans krijgen om het te proberen — en de armband hebben ingesteld op een niveau waar ze zich oké bij voelen — zeggen ze bijna allemaal dat ze zich wel kunnen voorstellen dat ze deze methode zouden gebruiken om hun gedrag te veranderen.”
De dagen daarop dronk ik net zoveel als ik voorheen deed en drukte ik iedere keer op de grote knop op mijn pols wanneer ik een slok nam. Eigenlijk was het verrassend makkelijk om aan mijn vrienden uit te leggen waarom ik mezelf bleef elektrocuteren na iedere slok, want ze zijn er inmiddels wel enigszins aan gewend dat ik rare dingen doe met mijn lijf onder het mom van “participatiejournalistiek.”
Videos by VICE
Na een paar dagen gebeurde er iets opmerkelijks. Ik zag niet bepaald op tegen het vooruitzicht van licht geëlektrocuteerd worden — in tegendeel zelfs, ik keek er juist naar uit. Je zou het gevoel het beste kunnen vergelijken met het gevoel dat je krijgt wanneer je net wat coke hebt gesnoven, gecombineerd het gevoel dat je kreeg wanneer je als kind heel hard rondjes draaide.
En ik ben niet de enige die er plezier aan beleeft. De bdsm-gemeenschap experimenteert al met erotische electrostimulatie (ook wel e-stim) sinds Edison elektriciteit uitvond. Het gebruik ervan is relatief veilig, nu er Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation wordt gebruikt, ook wel TENS — eigenlijk bedoeld voor therapeutische doeleinden. De bdsm-gemeenschap heeft flinke stappen gemaakt sinds de levensgevaarlijke Relax-A-Cizor in het leven geroepen werden.
Maar ik genoot niet op een seksuele manier van de schokken — dat wist ik heel zeker. Ik genoot gewoon van het gevoel. In 2014 voerden wetenschappers van de Universiteit van Virginia een onderzoek uit, waarbij deelnemers een keuze moesten maken tussen rustig wat tijd alleen doorbrengen, of henzelf elektrische schokken toebrengen; twee derde van de mannen koos voor de laatste optie. Eén man drukte binnen een kwartier zelfs 190 keer op de buzzer. Misschien ben ik ook wel zo iemand.
Nadat ik mezelf een paar dagen lang geëlektrocuteerd had, begon ik inderdaad minder te drinken. Het was zelfs zo dat ik de alcohol helemaal niet miste. Wat ik wél miste, was het excuus dat ik eerder gebruikte om mezelf een shock te kunnen geven, namelijk het drinken van alcohol. Dus in plaats van dat ik op de knop drukte wanneer ik een slok nam, begon ik mezelf nu iedere keer te elektrocuteren wanneer ik alcohol zag, of wanneer iemand het woord “alcohol” zei. Ik weet vrijwel niets over psychologie, maar ik beredeneerde dat ik mezelf hierdoor nog beter kon conditioneren.
Ik had de instellingen van de app inmiddels zo aangepast dat ik met iedere druk op de knop een “schok van 100 procent” kreeg, oftewel 340 volt, in vijf pulsen. (Ter vergelijking: een stroomstootwapen geeft 50.000 volt af). Toen besloot ik mezelf te onderwerpen aan de ultieme test, namelijk een feestje. Die vrijdag ging ik naar een huisfeestje waar de drank rijkelijk vloeide. Zo nu en dan drukte ik op de knop en voelde ik een elektrische schok door m’n lijf heen gaan, terwijl mijn vrienden op een verantwoordelijke manier van hun alcohol aan het genieten waren.
De meeste mensen deinsden meteen terug wanneer ik hen aanbod mijn Pavlok uit te proberen, maar er waren een paar geestverwanten die er net zo van leken te genieten als ik. Ik heb het apparaat in totaal op tien mensen uitgeprobeerd. Eén meisje vroeg zelfs of ik ‘m om haar nek kon gespen (wat ik vervolgens ook deed), waarna ze me ook nog vroeg of ik ‘m weleens had uitgeprobeerd op m’n lul (wat ik inderdaad had gedaan).
En toen, halverwege het feestje, drie weken nadat ik met het experiment was begonnen, stopte mijn Pavlok ermee.
Ik probeerde ‘m thuis op te laden, probeerde het ding te resetten, deed zelfs nog een storingsanalyse, maar niets werkte. Het bedrijf dacht dat er een onderdeel in de module was losgekomen, en beloofde me een nieuw exemplaar op te sturen, maar er was een achterstand in het verwerken van bestellingen en het vervangende product arriveerde pas na twee weken.
Toen-ie eindelijk aankwam, leek het me vrij nutteloos om het weer te gaan gebruiken. Ik dronk al veel minder dan voordat ik met de behandeling begon en door plotsklaps te stoppen met de elektrische schokken was mijn verlangen om geëlektrocuteerd te worden ook minder geworden. Ik deed de armband nog één keer om en drukte de knop nog één keer op z’n allerhardst in. De schok voelde anders aan; minder intens misschien, alsof ze me een tammere, gelobotomiseerde versie van het apparaat hadden toegestuurd.
Het was in ieder geval fijn om te weten dat ik er dankzij de Pavlok geen verslaving bij had gekregen, en ik ook prima zonder elektrische schokken kon. En ik dronk wel een stuk minder alcohol dan voorheen, dus ik denk dat het experiment een succes was. Maar mocht je er nou over nadenken om ook een flinke smak geld aan dit ding uit te geven om je eigen zonden in te perken, bedenk dan dat je dit ook gewoon prima met een doodgewoon elastiekje kan doen.