Als je Narcos hebt gezien, kun je je vast nog wel herinneren hoe Pablo Escobar aan zijn einde kwam: zijn imperium stelde amper meer wat voor, en hij werd na een achtervolging neergeschoten op een dak. Wat minder bekend is, en niet aan bod kwam in deze serie, is dat er jaren eerder al, door Britse soldaten, die waren ingehuurd door het rivaliserende Cali-kartel, een poging werd ondernomen om de drugsbaron dood te maken.
In 1989 werd Peter McAleese, een voormalig lid van de Special Air Service, gevraagd om deze operatie te leiden. Samen met zijn twaalfkoppige team zat hij elf weken in de Colombiaanse jungle om de missie voor te bereiden. En hoewel hun aanwezigheid in de jungle uitlekte – de toenmalige premier John Major sprak er zelfs openlijk over op de Britse televisie – ging de moordpoging keurig door zoals gepland. Totdat de missie op het einde toch in de soep liep.
Videos by VICE
Eerder deze maand ging Killing Escobar, een documentaire over deze mislukte poging, in wereldpremière op het Glasgow Film Festival. We spraken McAleese over wat er precies fout ging en wat hij van de hele ervaring geleerd heeft.
VICE: Heb je getwijfeld toen je gevraagd werd om Pablo Escobar om te leggen?
Peter McAleese: Geen moment. Ik vond het een heel interessante uitdaging – je wilt jezelf toch elke keer wat blijven uitdagen. We waren ‘t gewend om weinig tijd te hebben om ons ergens op voor te bereiden, dus we waren er meteen klaar voor. Met veel van de jongens had ik al eerder samengewerkt, dus we kenden elkaar al goed. Maar we wisten ook dat als Pablo ons zou vinden, ons een vreselijke dood te wachten zou staan.
Zou je tegen elke liquidatieklus ja hebben gezegd als je er maar goed genoeg voor betaald werd? Of ging het je ook wel om Escobar?
Je moet natuurlijk altijd genoeg betaald krijgen, maar dat was nu niet de bepalende factor – het ging echt om de uitdaging en het avontuur. Ik bedoel: hoeveel mensen ken jij nou die gevraagd zijn om Pablo Escobar te doden?
Wat waren je eerste indrukken van het Cali-kartel? Vertrouwde je ze meteen?
Ze waren heel zakelijk. Dat viel nogal op, want Colombia was destijds nogal een puinhoop. Ik wist ergens ook wel dat het hun strategie was om conflicten tussen drugsbendes te veroorzaken. Dat hadden we van tevoren niet bevestigd gekregen, maar ik verwachtte het wel. Ik vertrouwde ze, voor zover je dat kunt doen in zo’n situatie. Als er iets niet meezat of we iets nodig hadden, konden we ze altijd om hulp vragen.
Waarom kozen ze jou om het team te leiden? Over welke specifieke kwaliteiten beschikte je?
Dave Tomkins, die de deal had gesloten, wist dat ik over de juiste ervaring en vaardigheden beschikte. En dat ik een goed team bijeen kon krijgen en mensen naar me zouden luisteren.
Wat dacht je toen jullie operatie werd uitgelekt? Overwoog je om ermee te kappen?
Nee. We zaten er al middenin, en ik had me er al helemaal aan toegewijd. Ik moest wel doorgaan. Het was ook mijn eer te na om ermee te stoppen. We geven niet zomaar op.
Hoe zag de grote dag eruit, toen je het groene licht had gekregen? Wat ging er door je heen?
Toen ik wakker werd dacht ik: het is zover, dit is waarom we hier zijn. We waren vastbesloten om het klusje te klaren. Het was een spannend moment, waar we elf weken voor getraind hadden. Ik voelde dat het ons zou gaan lukken. We hadden het goed gepland, iedereen wist wat hij moest doen en wat zijn taken waren. We vormden een sterke eenheid en waren er klaar voor.
Wat was precies jouw taak tijdens de operatie?
Ik was de commandant. Ik leidde de training, overzag hoe iedereen samenwerkte en bepaalde hoe de operatie in zijn werk zou gaan. Ik zat bijvoorbeeld in de helikopter, zodat ik vanuit de lucht kon zien hoe het er op de grond aan toeging. Ze hadden gele vierkanten op hun helmen, voor de zichtbaarheid. Vanuit de heli gaf ik ze bevelen, en als ze in de problemen zouden komen, kon ik naar beneden komen met extra vuurkracht.
Hoeveel mannen verwachtte je kwijt te raken, als alles volgens plan was gegaan?
Niemand. Je verwacht nooit iemand kwijt te raken, dat maakt geen deel uit van je plan. Iedereen werkte in paren, om elkaar te dekken. Het plan was om een paar belangrijke plekken te bombarderen. We zorgden ervoor dat vrouwen met rust werden gelaten – het ging ons puur om de criminelen. Mensen vroegen zich af hoe we het met zo’n kleine groep zouden klaarspelen, maar zolang je over de juiste middelen en het juiste team beschikt kun je een hoop bereiken. We zijn professionele soldaten. We wisten exact wat we aan het doen waren.
In de documentaire zegt een van Pablo’s mannen dat ze bereid waren om voor hem te sterven. Heeft dat je van gedachten doen veranderen over je kansen?
Totaal niet. Je kunt zoiets heel makkelijk zeggen, maar doen is natuurlijk een tweede. Al had Pablo een hoop gedaan voor de regio. Hij lag erg goed in de media, maar kon het gewoon niet laten om zijn tegenstanders te vermoorden.
Je helikopter stortte neer tijdens de missie, dat hielp niet bepaald mee. Wat ging er door je hoofd toen je ineens in de jungle stond?
Toen we naar de grond gingen was dat best spannend, maar eenmaal geland ging het puur om overleven. Ik heb geluk gehad, want ik had in het Britse leger wat overlevingscursussen gevolgd, en die waren me nog goed bijgebleven. Ik wist bijvoorbeeld dat het belangrijk was om in de helikopter te blijven totdat de propellers niet meer draaiden – als je er al eerder uit gaat, word je onthoofd. Dat zei ik dus ook tegen de rest. Er kwam een propeller door de cabine, maar ik werd niet geraakt. De piloot wel. Ik had extreem veel geluk. Hoelang het allemaal duurde wist ik niet, want ik had geen horloge bij me, dus ik probeerde het in te schatten op basis van het licht. Er was veel om over na te denken: hoe je voorkomt dat je onderkoeld raakt of uithongert, maar ook hoe je gered zou kunnen worden.
Ben je er op een bepaalde manier ook blij mee dat je helikopter crashte, achteraf gezien?
Nee, totaal niet. Ik had het klusje graag geklaard. Wel heeft het dingen in perspectief geplaatst en me laten nadenken over hoe ik mijn leven heb geleid. En hoe ik met mensen omga, en of ik een betere echtgenoot of vader had kunnen zijn. Ik deed mijn best als vader, maar ik weet dat ik wat agressief kon zijn. Dat ging allemaal door me heen toen ik oog in oog met de dood stond.
De film wekt de indruk dat de mannen van Pablo, na de mislukte poging om hem te doden, naar buiten gingen om iedereen af te maken die niet uit het dorp kwam. Wat vind je daarvan? Voel je je daar schuldig over?
Natuurlijk wil je niet dat dat gebeurt, maar Pablo had anders waarschijnlijk wel een andere reden gevonden om dat te doen. Zo is het ook wel weer. Ik heb die mensen niet vermoord – dat heeft hij gedaan.
Wat heb je over jezelf geleerd tijdens het maken van deze film? Het leek alsof het je veel deed denken aan je jeugd en je vader.
Na de missie had ik de behoefte om terug te blikken – ik had mijn hele leven als soldaat gediend. Ik had een moeilijke band met mijn vader, maar hij wist ook niet beter. Dat had ook met zijn generatie te maken. In het begin dacht hij dat slaan zou helpen, later kwam hij daarop terug. Als ik één ding van hem had geleerd, dan was het wel dat ik mijn eigen kinderen nooit zo zou behandelen. Wat verder mijn leven betreft, denk ik dat we gewoon normale jongens waren die in extreem lastige situaties waren beland. Maar ja, ik heb er een hoop van geleerd.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE UK.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.