Tech

Nee yogi, op je kop staan is niet ‘supergoed’ voor je

Het was een doordeweekse middag op de redactie van Motherboard. In de ruimte waar we werken heb je veel laaghangende balken (dit is een belangrijk detail). Eén collega had het een beetje op de heupen en ijsbeerde wat rond. Op een gegeven moment hing hij ineens ondersteboven in de balken. Ik merkte op dat sommige mensen zweren bij ondersteboven hangen als een soort wondermiddel. “Oh ja?” was de reactie. “Hoe werkt dat dan?” Ik moest hem het antwoord schuldig blijven. Ik heb ooit een yogi horen zeggen dat hij zich pas echt verbonden voelde met het universum als hij op z’n kop stond. Had hij een punt?

In de yogagemeenschap wordt het ondersteboven houden van het lichaam geroemd om alle positieve effecten. De Sirsasana, zoals de houding genoemd wordt, wordt in hatha yoga zelfs “de koning van de houdingen” genoemd. De lijst met vermeende positieve gevolgen liegt er niet om. Het zou de conditie van de hersenen, concentratie en het geheugen verbeteren, om maar wat te noemen. Allemaal vanwege de toegenomen bloeddruk in het hoofd.

Videos by VICE

En ook Jeff Sanders, een Amerikaanse schrijver en productiviteitsgoeroe, vertelt dat deze houding zijn leven heeft veranderd. “Ik ben geen dokter, maar er stroomt wel een hele hoop vers bloed met zuurstof naar je hersens. Eerst voelt het een beetje gek, maar daarna merk je dat je hersens levendiger voelen.”

Zelfs je spijsvertering zou er volgens The Alternative Daily baat bij hebben. Gifstoffen en opgehoopt bloed zou uit de spijsverteringsorganen gespoeld worden, en “vers, warm bloed” zou de cellen stimuleren. En ook zou de lever nog eens beter gaan werken. Hoe dat allemaal komt? Staat er niet bij. Juist.

Afhankelijk van of je ondersteboven staat of hangt, zou het ook nog eens goed zijn voor je schouders en rug. Je schouder- en rugspieren dragen je hele lichaamsgewicht als je op je hoofd staat. Dat is een beste workout, want je wil niet dat je nek je hele gewicht gaat dragen. Voor een goede Sirsasana is dit essentieel. Het positieve effect voor je schouders is dus vooral dat je de spieren daar eens flink traint. Dat klinkt nog best aannemelijk, dus een puntje voor de yogi’s.

Maar inversie, zoals ondersteboven staan of hangen in vaktermen wordt genoemd, hoef je niet te proberen als oplossing voor je rugpijn. Onderzoek naar de effecten van inversie op rugpijn toonde geen verbanden aan op de lange termijn, aldus de Amerikaanse sportarts dr. Edward Laskowski. Als de rugpijn voortkwam uit samengedrukte wervels, hielp het een tijdje, omdat de zwaartekracht de wervels weer een beetje uit elkaar trok als de patiënt ondersteboven hing. Als die patiënt daarna weer op beide benen rechtop stond, deed de goede oude zwaartekracht de effecten daarvan uiteindelijk weer teniet. Voor positieve effecten – of überhaupt effecten – op de lange termijn is simpelweg nooit wetenschappelijk bewijs gevonden.

De claim dat je geheugen erop vooruit zou gaan omdat er extra bloed naar je hoofd stroomt, blijkt bijvoorbeeld onzin. Dat was in ieder geval de conclusie van een groep onderzoekers van de Texas A&M University. Om de effecten te kunnen meten, hadden de onderzoekers deelnemers aan de studie van tevoren en na afloop een geheugentestje laten doen. Vervolgens deed een gedeelte van de deelnemers een paar yoga-oefeningen waarbij ze ondersteboven stonden. Wat bleek: deelnemers die voor de tweede keer het geheugentestje deden, scoorden hoger, of ze nou wel of niet ondersteboven hadden gestaan. De yoga-oefeningen hadden dus geen invloed.

Er is wel één punt waar iedereen het over eens is. Je moet niet op je kop gaan staan als je last hebt van hoge bloeddruk of glaucoom. De druk in je hoofd neemt wel degelijk toe, wat klachten alleen maar kan verergeren. En er zijn ook gevallen bekend waarbij mensen echt dood zijn gegaan tijdens het op de kop hangen door een hersenbloeding. Gelukkig is het zeldzaam, maar als je hartproblemen hebt is het niet aan te raden.

Verwacht dus niet verwachten dat je herboren voelt nadat je een aantal keer ondersteboven hebt gestaan of gehangen. Als workout of pose in je yogaroutine kan het meestal geen kwaad, maar zeker als je al last hebt van hoge bloeddruk is niet per se aan te raden. En ja, je ziet er ook nog eens echt dom uit als je op de kop staat.