We vroegen jonge mensen hoe het digitale tijdperk hun liefdesverdriet heeft veranderd

Liefdesverdriet. Mijn eerste ervaring met dit treurige gevoel was op de basisschool. Ik zie mezelf nog jankend op de bank liggen met Haddaway op de achtergrond en de klassenfoto in mijn hand. Mijn klasgenootje had me gedumpt, en dan ook nog nadat ik hem al mijn Flippo’s had gegeven. Tijden zijn veranderd. Er zitten nooit meer waardevolle verrassingen in je chipszak en liefdesverdriet is ook niet meer wat het geweest is. Tegenwoordig hoef je helemaal geen foto’s van zolder te halen om een ex te zien. Je kunt namelijk alles online vinden: van hele cv’s tot foto’s van (de moeder van) hun kinderen. Daarnaast zijn er zoveel mensen actief op datingapps dat je tot in het oneindige door zou kunnen daten. Inmiddels heb ik zelf al bijna tien jaar een relatie, maar ik vroeg me af hoe jonge mensen omgaan met daten en liefdesverdriet in het digitale tijdperk.

Gazi, 28

Welke invloed heeft de online wereld op jouw liefdesleven?
De online wereld heeft mijn leven veranderd. Ik zat al in de eerste klas anoniem op chatrooms om te ontdekken wat homo zijn inhield. Bij mij op school werd daar namelijk geen aandacht aan besteed. Online kon ik kennis opdoen voordat ik in het echt zou gaan daten. De online wereld was manier om mezelf te ontdekken. Pas later kwam het tijdperk van Grindr en Tinder. Dat was enorm spannend. Er zitten zoveel mensen op die services die ik in het dagelijks leven nooit tegenkwam. Met die apps was ik, virtueel weliswaar, toch onder jongens zoals ik. Voor veel queer mensen is de online datingwereld hun echte wereld, omdat we daarbuiten in een hetero-normatieve maatschappij leven.

Denk je dat de manier waarop we liefdesverdriet ervaren is veranderd?
Ja, het altijd en onbeperkt kunnen daten heeft mij en vele anderen veranderd. Als een relatie voorbij is kan je altijd weer door naar een volgende. In de eerste instantie dacht ik weleens dat ik daarmee sneller over iemand heen was. Maar als het vervolgens moeilijk was om een match te vinden, kon het liefdesverdriet gepaard gaan met een hopeloos gevoel. Ik vind het al moeilijk om een échte match te vinden. Ik voldoe naar mijn mening niet aan het schoonheidsideaal en de daarbij komende verwachtingen. Ik ben niet extreem ‘mannelijk’, en ik ben moslim. Voor velen is dit iets onaantrekkelijks, of een reden om niet met mij te matchen. De anonimiteit en afstand in datingapps maakt mensen ook hard en kritisch. Soms voelen ze zich zo vrij dat ze zich racistisch uiten. Ik heb weleens gehoord dat iemand me zo hard zou neuken, dat ik huilend naar Allah toe zou rennen. Of dat iemand weleens een besneden pik zou willen likken. Uit het niets, zonder dat ik daar om gevraagd heb. Het kan, vanwege de afstand. Een lelijk bericht is zo gestuurd.

Maak je je zorgen om de impact van deze apps op de queer community?
Ja, ik ben nu mobiel genoeg om queervriendelijke ruimtes op te zoeken, maar voor veel mensen is de online datingwereld hun enige connectie met dat deel van hun identiteit. Daardoor is het extra confronterend én ben je kwetsbaarder als je ook nog eens wordt afgemaakt door mensen je die je beschouwt als jouw mensen. Dan heb je het gevoel dat je nergens thuis hoort en dus écht niet goed genoeg bent. Ik ben bijna dertig, maar ik maak me zorgen om jonge en/of kwetsbare queer personen die zo vanaf het eerste moment wordt geleerd dat wat ze zijn, niet goed genoeg is. Zelf ben ik afgestapt van het toekomstbeeld waarin ik een relatie heb. Natuurlijk sta ik er nog voor open, maar ik moet verder. Ik ben gestopt mezelf te zien door de ogen van een ander en heb geleerd om van mezelf te houden voor wie en wat ik ben. Daarmee heb ik het geluk gevonden waarnaar ik op zoek was.

Julia, 30

Heeft online daten de manier waarop we liefdesverdriet ervaren veranderd?
Ja, online gaat alles in een veel hoger tempo. Ik denk dat je sneller over iemand heen komt, omdat je gelijk verder kunt daten. Al kan ik me wel een keer herinneren waar ik verschrikkelijk intens liefdesverdriet had en de nieuwe media het me juist heel moeilijk maakte. Ik verwijder iemand het liefst uit mijn leven na een breakup, maar in dit geval hadden we een heleboel gezamenlijke vrienden, waardoor ik op mijn tijdlijn steeds weer iets van hem voorbij zag komen. Het was alsof Facebook het er in wreef, en daardoor duurde mijn liefdesverdriet langer dan het zou hebben geduurd als ik hem gewoon uit mijn leven had kunnen gooien. Uiteindelijk ben ik wel weer verder gaan daten.

Maar man, wat een mafkezen lopen er rond. Een date bestelde bijvoorbeeld een peperdure lunch voor zichzelf terwijl ik alleen één cappuccino dronk. Achteraf wilde hij de rekening splitten. Een andere date onderwierp me aan een vragenvuur omdat hij ‘de beste vrouw voor zichzelf uit wilde kiezen.’ Alsof hij een of ander godsgeschenk was. Weer een ander was pas twee weken gescheiden en hij vond het belachelijk dat ik zei dat hij dat misschien nog moest verwerken.

Met al die figuren kan ik me voorstellen dat je weleens iemand hebt geghost?
Nee, maar dat is mij wel een paar keer overkomen. Ik denk ook dat mannen dat eerder doen dan vrouwen. Misschien omdat ze minder goed tegen confrontaties kunnen en het dan maar zo oplossen. Dat ghosten was trouwens wel vaak al vóór de date zelf, of als ik in een andere stad af sprak. Dan kwamen ze gewoon niet opdagen en hoorde ik niks meer. Op een gegeven moment was ik er klaar voor om daten af te zweren en tien katten te nemen.

En, heb je nu tien katten?

Nee, mijn moeder heeft me overgehaald om nog één datingapp te proberen en op drie dates te gaan. Ik had er helemaal geen zin in, want ik was wel klaar met al die mafkezen. Maar die allerlaatste date is mijn man geworden. Vorig jaar hebben we een dochtertje gekregen.

Sophie, 29.

Denk je dat internet de manier waarop we liefdesverdriet ervaren heeft veranderd?
Ja, ik denk dat het tegenwoordig een stuk moeilijker is geworden om over iemand heen te komen. Zelf had ik bijvoorbeeld een paar jaar geleden liefdesverdriet, maar hij was heel actief op social media. Daardoor bleef ik langer aan hem denken. Ik kon zien waar hij uitging, en ik ging dan naar die plek toe om hem tegen te komen. Ik denk dat veel mensen dat herkennen. Doordat je zo makkelijk kunt zien wat je ex aan het doen is vergeet je diegene niet zo snel.

Heb je weleens meegemaakt dat een relatie uitging door het alles wat er online te vinden is?
Jazeker. Ik had zes jaar geleden een vriend die wel erg vaak nieuwe vrouwelijke Facebookvrienden had. Ik sprak hem erop aan en hij zei dat zij hem toevoegden, en er niks achter zat. Ik dacht dat hij vreemdging dus ik kraakte zijn Facebook-account. Dat ging heel makkelijk want zijn wachtwoord was ‘wachtwoord’.

En wat vond je in zijn Facebookchats?
Een stuk of dertig chats met zestienjarige meisjes die allemaal zo begonnen: ‘Sorry ik heb je per ongeluk toegevoegd, maar de vorige keer dat dat gebeurde was het een vadsige oma en jij bent wel heel mooi.’ Ik wilde het gelijk uitmaken, maar ik had een reden nodig. Ik wilde natuurlijk niet toegeven dat ik had zitten neuzen. Uiteindelijk heb ik toen toch maar aan hem gevraagd of hij zijn Facebookchats wilde laten zien. Dat wilde hij niet en na een grote ruzie is het uitgegaan.

Lisa, 29

Heeft de online wereld jouw breakups veranderd?
Niet echt, geloof ik. Je hebt mensen die elkaar blijven volgen en daar dan lekker in gaan zwelgen, maar er bestaat gelukkig ook zoiets als blokkeren. Facebook heeft zelfs een optie waarmee je even pauze van elkaar kunt nemen. Als je je relatie op Facebook verbreekt dan laten ze je gewoon een tijdje niets van die persoon zien. Alsof Facebook weet wanneer je over een breuk heen bent.

Heb je ervaring met online daten?
Zeker. Toen mijn relatie na vijf jaar uitging vond ik het de hoogste tijd om te kijken wat ik allemaal had gemist, dus ik installeerde Tinder. Een tijdje later zat ik met mijn beste vriend in de kroeg om mijn eerste dates te bespreken. We raakten aan de praat met een paar meiden en ik liet hen mijn voornaamste Tindermatch zien. Ik had al een paar dates met hem gehad en vond hem erg leuk. Bleek dat een van die meiden ook een match met hem had en hem de dag daarvoor nog had gesproken.

Hoe is het afgelopen?
Ik heb hem daarna nog wel een paar keer gezien, maar het is niks geworden. Uiteindelijk heb ik iemand in de ‘echte wereld’ ontmoet. Die Tindermatch heeft nu een relatie met de ex van een andere Tindermatch van mij. Maar ondanks dat hij een vriendin heeft, krijg ik soms wel een pikant berichtje van hem. Dat soort lui zitten dus ook op Tinder.

Ook dat nog. Mocht je ooit weer vrijgezel worden. Zou je dan weer op Tinder gaan?
Tinder is leuk, goed voor je zelfvertrouwen en ik heb er van genoten, maar ik denk niet dat ik het nog eens zou doen. Of nou ja, wie hou ik voor de gek? Dan gaan we natuurlijk gewoon weer voor een nieuwe rit met Tinder, wijn en tranen.

Ken je het gevoel van een gebroken hart? Op zaterdag 9 en zondag 10 maart vind je tijdens Heartbreak Hotel van het Tropenmuseum herkenning en erkenning door middel van inspirerende talks, creatieve workshops en krijg je tijdens een open spreekuur tips van professionals hoe jij je hart kunt helen.

Volg ons op Facebook voor meer gezondheidsverhalen en advies voor onvolmaakte mensen.