Hoe je als digital nomad de Nederlandse belasting ontwijkt

Je belastingaangifte moet aan het eind van de dag toch écht binnen zijn. VICE Money helpt je een handje en zoekt uit hoe je deze het slimst aanpakt. Van fooien tot zwart geld — zo betaal je zo min mogelijk belasting. Klik hier voor meer belastingverhalen.

Omdat we tegenwoordig vanaf onze laptop overal onze freelance klussen kunnen uitvoeren zijn veel mensen onafhankelijk van de locatie waar ze zijn. Daarom kiezen steeds meer mensen voor een bestaan als digital nomad. Alhoewel er geen precieze cijfers zijn, wordt hun aantal geschat op miljoenen wereldwijd. Voor weinig geld in hostels slapen in andere landen terwijl je een Europees tarief bij Europese klanten hanteert is namelijk nogal verleidelijk. Maar stel nou dat je voortdurend de hele wereld over reist en nergens woont – is het dan mogelijk om naast je goedkope leefomstandigheden ook nog eens geen belasting te betalen?

Dit kan het leven als digital nomad, dat natuurlijk al fantastisch is, alleen maar mooier maken. Omdat we in Nederland maar liefst 37,7 procent inkomstenbelasting betalen besloot ik dat het wel de moeite waard zou zijn om dat uit te zoeken. Ik sprak een fiscalist van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs en een woordvoerder van het ministerie van Financiën, die mij vertelden hoe je dit aan moet pakken.

Om te bepalen welk land belasting op je geld mag heffen zijn er nationale belastingwetten en belastingverdragen. Stel dat je erin zou slagen om je te registreren als ingezetene van een paradijsje zonder inkomensbelasting. Wanneer je dan vanaf de Bahama’s of Vanuatu aan de Nederlandse Belastingdienst meldt dat je niet meer in Nederland woont en daarom niet meer belastingplichtig bent, gaan ze daar niet zomaar mee akkoord. De Belastingdienst doet dan uitgebreid onderzoek om na te gaan of het echt klopt dat je geen inwoner van Nederland meer bent, zegt Erik Jeene, woordvoerder van ministerie van Financiën. “Waar we bijvoorbeeld naar kijken, is of je geen woning meer hebt in Nederland.” Als je nergens ter wereld een vaste woonplaats hebt, onderzoekt de Belastingdienst de volgende vraag: waar is het centrum van je levensbelangen?

Waar ze ook naar kunnen kijken, is of je niet nog een relatie hebt in Nederland. “Want als je zelf geen huis hebt maar wel een partner met een huis, ben je toch nog een beetje inwoner,” zegt Jeene.

“Als je echt een wereldburger wilt zijn en dus niks meer met Nederland te maken hebt, is het raar als je hier nog wel al je spullen hebt staan,” zegt Henk Koller van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs. “Om onenigheid hierover met de Belastingdienst te voorkomen, kun je maar beter je spullen in het buitenland in een garagebox zetten.” Alles weggooien kan natuurlijk ook. We leven toch in een tijd van antimaterialisme.

De Belastingdienst houdt je scherper in de gaten dan je denkt, en kan op veel manieren controleren waar je uithangt. Volgens de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs checkt de belastingdienst rustig met welke nummers je belt of hoe je social media accounts eruit zien. Als je dus te vaak naar Nederland belt of alleen maar vrienden hebt op Facebook die in Nederland wonen ben je de sigaar.

De woordvoerder wil hier zelf overigens niks over zeggen. “Hoe wij mensen precies natrekken kan ik je niet vertellen. Ik kan geen uitspraak doen over of we ook op social media kijken of over onze andere opsporingstechnieken. Omdat we de mensen die de belasting willen ontduiken niet op ideeën willen brengen.”

Wel zegt Jeene dat ze “gebruik maken van verschillende bronnen.” Als je vaker hier bent dan in andere landen, en je staat niet elders ingeschreven als belastingplichtige, “is dat een teken dat het centrum van je levensbelangen toch misschien hier ligt,” zegt Jeene.
Als je vooral freelance klussen voor Nederlanders doet terwijl je de wereld over reist wordt het alweer ingewikkelder om geen belasting te betalen. “Als je inkomsten vooral in Nederland gegenereerd worden zul je toch belasting moeten betalen,” zegt Jeene. Zoek dus lekker veel klanten in andere landen, dan maak je geen slapende belastinghonden wakker.
Alhoewel je nu wel een idee hebt van stappen die je moet zetten om een belastingluwe digital nomad te zijn, blijft het volgens Jeene moeilijk om in algemeenheden over alle digitale nomaden te spreken. “Als iemand emigreert en zich gewoon inschrijft in een ander land zal die daar gewoon belasting betalen. Dan hoeft het niet meer in Nederland.” Dat is simpel. Maar of je als digital nomad een soort wereldburger kan worden, hangt dus echt af van de specifieke omstandigheden.
Maar is het die paar duizend die je ermee bespaart nou allemaal waard? Nergens inkomstenbelasting betalen is natuurlijk leuk, en jezelf tot de werkbevolking van een afgelegen eiland rekenen heeft ook wel wat – Totdat je aangereden wordt door een bus of plots ziek wordt. Je bent dan ook mogelijk niet verzekerd en krijgt geen Nederlandse AOW meer.

Bovendien moet je dan waarschijnlijk écht uit een rugzak geen leven, zonder thuishaven en vaste vriendenkring. Dat klinkt me niet al te aantrekkelijk in de oren. Een centrum van je levensbelang is misschien dus toch meer dan alleen een anker van belastingen aan je been – het kan behalve duur ook verdomd comfortabel zijn in Nederland.

Header-afbeelding via Flickr-gebruiker Steven Zwerink.

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: