Nederlandse gamelegende Vo0 maakt na twaalf jaar de grootste comeback ooit

Deze week duiken we in de wereld van Twitch-hooligans, alle shit die vrouwelijke gamers over zich heen krijgen en de wederopstandingen van Nederlandse esports-grootheden. Lees meer op deze pagina.

Vorige maand schreef een Nederlander geschiedenis in de sportwereld, maar je hebt er niets over gelezen in de nationale media. Sander Kaasjager, een van de grootste e-sporters die ons land heeft voortgebracht, maakte twaalf jaar nadat hij stopte zijn comeback. En hoe. 'Vo0' bereikte moeiteloos de finale van het wereldkampioenschap Quake Champions in Texas, om die uiteindelijk te verliezen van een tiener uit Wit-Rusland. Prijzengeld voor de verliezend finalist: 50.000 dollar.

Waarom is dit een big deal? In de competitieve gamewereld zijn carrières kort en is faam vergankelijk. Wie de 23 jaar passeert is rijp voor pensioen. E-sport draait om reactievermogen, onmenselijke hand-oogcoördinatie en genoeg vrije tijd om voor de pc of spelcomputer door te brengen.

Sander Kaasjager heeft die tijd niet. Hij is, zou je zeggen, totaal ongeschikt om nog te gamen op het hoogste niveau. De Nederlander is 32 jaar oud, heeft een carrière als business analist, is al een tijd samen met zijn vriendin en gamede de afgelopen twaalf jaar weinig. Hij heef het leven van elke gepensioneerde wereldster in de e-sport. Om al die redenen zul je niet gauw een comeback zien, laat staan van dit formaat.

Kaasjager was namelijk groot. Onder het pseudoniem Vo0 (spreek uit: Voe) won hij in de jaren 2004-2005 negen internationale toernooien in het spel Painkiller. Zijn grootste financiële klapper maakte hij in een finale die hij verloor van de legendarische gamer Jonathan 'Fatal1ty' Wendel eind 2005. Hij zat bij De Wereld Draait Door, Paul de Leeuw wilde alles van hem weten en het NRC schreef een portret. Op zijn twintigste had Vo0 bijna een kwart miljoen dollar aan prijzengeld binnengesleept en ging hij met pensioen.

En nu is hij terug. "Ik kreeg weer dollartekens in mijn ogen," vertelt Kaasjager aan de telefoon, wanneer ik hem vraag naar het motief achter zijn comeback. "Ik wist dat er een toernooi in Texas zou zijn, en wist dat er wat geld te verdienen was. In juni hoorde ik dat het om een miljoen dollar ging."

Tekst gaat verder onder de foto.

Om kans te maken op dat geld moest Kaasjager eerst wat investeren. Hij ging in plaats van fulltime twintig uur per week werken, zodat hij meer tijd had om te trainen; een beslissing die in zijn omgeving op gefronste wenkbrauwen kon rekenen. Vooral Vo0's vriendin twijfelde. "Ze zei: 'Sander, het tien jaar geleden. Je bent 32. Ben je nog wel zo goed?'"

Zo goed was hij niet. Kaasjager kwam in de spelvorm 'Duel' (1-tegen-1) eenvoudig door het eerste Europese kwalificatietoernooi. In de laatste kwalificaties eindigde hij echter net niet bij de eerste twaalf. Omdat twee Russen problemen hadden met hun visums kreeg de Nederlander drie dagen voordat het toernooi begon alsnog een uitnodiging. Mazzel, geeft Kaasjager toe, en daarom was hij allang blij überhaupt mee te doen.

Dat veranderde toen hij de kwartfinale haalde. Vanaf dat moment werden wedstrijden op een groot podium gespeeld met camera's, spotlights en commentatoren. Het was het decor dat Kaasjager kende van vroeger. "Toen voelde ik het gevoel dat ik jarenlang had gemist," vertelt hij. "Ik ben 32, ik kan het nog, ik ben even goed als vroeger. Ik ben nog fitter dan twaalf jaar geleden. Op dat moment wist ik: ik ga er alles voor geven en moet gewoon heel hoog eindigen."

Video van de finale op YouTube

De finale was een bijzonder moment voor de oude kampioen. De eindstrijd werd gepresenteerd als de grote comeback van een van de beste shooter-spelers van het vorige decennium, én als het gevecht tussen jong en oud. Kaasjager moest een traantje wegpinken, vertelt hij. "Ik werd emotioneel omdat het enorm veel voor mij betekent om op dit niveau te spelen. Twaalf jaar geleden zat ik ook op dat niveau. Het feit dat ik weer in de finale zat van het grootste Quake-toernooi ooit."

"Het betekent enorm veel voor mij," herhaalt hij. "Ik speel dit soort spellen al bijna twintig jaar. Je moet er zoveel voor opgeven. Vroeger ging het makkelijker. Ik woonde thuis, zat op school, vrienden waren er toch wel. Nu werk ik, ik betaal huur, heb contacten te onderhouden, heb een vriendin." Dat Vo0 redelijk eenvoudig ten onder ging tegen de 19-jarige Clawz maakt hem niet meer uit. "Ik weet dat ik eigenlijk niet eens mee had mogen doen. Ben ik tevreden? Dat is een understatement."

Sander Kaasjager besefte op zijn achttiende dat hij heel erg goed was in gamen. In CPMA, een zogenaamde mod van Quake 3, werd hij al gauw de beste ter wereld. Toen kwam Painkiller uit. Kaasjager maakte naam als Vo0, kreeg uitnodigingen voor toernooien en werd wereldkampioen.

En hij verdiende tienduizenden dollars. Wat doet een twintigjarige met dat geld, vraag ik hem. "Seks, drugs en rock 'n roll," klinkt het. "Echt?," reageer ik hoopvol. "Nee, totaal niet. Ik ben niet als een idioot gaan uitgeven." Van het geld ging Kaasjager onder meer zes jaar werktuigbouwkunde studeren in Dallas, niet geheel toevallig ook de stad waar jaarlijks het evenement QuakeCon wordt gehouden. "Het is heel veel geld, maar je kunt niet opeens met pensioen," legt hij uit. "Uiteindelijk heb ik ervan geleefd, misschien iets ruimer dan een normale student. Ik ben niet extravagant gaan leven, zo ben ik niet."

Desondanks leefde Kaasjager de droom. Hij reisde helemaal betaald van New York naar Singapore, Istanbul, Rio de Janeiro en Barcelona. "Een wereldtour als twintigjarige. Het was het jaar van mijn leven. En dat geldt voor alle mensen die ik nog ken van toen. Ze snakken daarnaar terug. We hadden allemaal een passie voor gamen, we waren er goed in; een droom voor een gastje van twintig."

E-sport was groot, maar nog niet de miljardenindustrie die het nu is. Kaasjager was een wereldster in een tijd zonder Twitch, YouTube en social media. Hij had fans. Op het fossiele chatprogramma IRC bestond een Vo0-kanaal waar mensen hem dingen konden vragen. Op evenementen werd hij aangesproken, wilden mensen met hem op de foto.

Vo0 werd aanbeden vanwege zijn speelstijl. Zijn snelle manier van bewegen door een level was legendarisch; Kaasjager was een "dodelijke danser die speelde met zijn prooi". Zelf beschrijft hij het als het overrompelen van zijn tegenstander. Hij bewoog (vaak een combinatie van rennen, springen, strafejumpen en rocketjumpen) even gemakkelijk vooruit als achteruit. Viel aan, trok zich terug, keek naar de klok om in te schatten waar de tegenstander zich zou bevinden, en lanceerde een volgende aanval.

Voor een leek is het kijken naar iemand die pijlsnel mensachtige polygoonfiguurtjes neerknalt op een computerscherm onbegrijpelijk. Voor e-sportfans was het hogere kunst. Daarom was de finale van de Cyberathlete Professional League in 2005, na een aanloop van een jaar, zo'n groot ding. Vo0, de koning van Painkiller stond tegenover Fatal1ty, de beste gamer ter wereld.

Het was de "greatest rivalry in computer-gaming history". Sander Kaasjager speelde in zijn carrière 24 keer tegen Jonathan Wendel en won 15 van die wedstrijden. Hij was logischerwijs de favoriet voor de CPL-finale op Times Square in New York. "Er werd van mij verwacht dat ik zou winnen, maar ik speelde een draak van een wedstrijd." Fatal1ty domineerde en pakte de hoofdprijs van 150.000 dollar, Vo0 moest het doen met 'slechts' een ton.

In 2014 zou Jonathan 'Fatal1ty' Wendel, de grootste naam in e-sports in het Westen ooit, deze titanenstrijd het kroonjuweel van zijn carrière noemen. Voor Kaasjager is het nu, twaalf jaar later, geen trauma meer. Maar toch: "What if? Wat als ik toen had gewonnen? Dan was ik misschien wel gewoon een brand gestart, doorgegaan met spelen. Dan was de media-aandacht nog veel groter geweest dan-ie al was." Na een stilte: "Maar je moet het leven niet in what ifs zien, daar heb je niet zo veel aan."

Niet lang na de finale stopte Kaasjager als professioneel gamer. Die keuze was geen direct gevolg van het verlies tegen Fatal1ty. "Ik was gewoon op. Ik was twintig, wilde chillen." En zo kwam een einde aan de carrière van Vo0, de beste Painkiller-speler ooit en op dat moment de beroemdste e-sporter uit Nederland.

Sander Kaasjager speelt nu maar één game en dat is Quake Champions, een paar uur per dag. Misschien is het bijgeloof, geeft hij toe, maar hij mijdt andere spellen uit angst om het gevoel met Quake kwijt te raken. Dat zou funest zijn. Er staan nog twee internationale toernooien gepland dit jaar waar hij aan mee wil doen: DreamHack en DreamHack Winter, in respectievelijk Denver en het Zweedse Jönköping.

De terugkeer van Vo0 was dus niet eenmalig. Kaasjager is business analist, maar zijn passie ligt in de spelarena. "Het gevoel dat gamen in mij losmaakt, brengt business analist zijn niet in mij op. Het is leuk werk, maar het geeft me niet de rush van gamen op het hoogste niveau, waar duizenden mensen naar kijken." Collega's snappen de keuze, nu hij weer wint. "Mensen zijn terughoudend, totdat je resultaten haalt en iets wint. Dan accepteren ze het. Of het nou een grote prijzenpot is, of bekendheid – als het een vorm van succes is, dan vinden ze het cool."

Ook nu blijven de seks, drugs en rock 'n roll achterwege. De ruim 55.000 dollar die hij (individueel en in teamverband) won in Texas ging linea recta naar de spaarrekening. Om later een huis van te kopen, vertelt Kaasjager. Hij leeft gematigder, nu zijn inkomen is gehalveerd. Voor gamen blijft hij ver gaan. Parttime werken was een risico dat zich moet laten uitbetalen in een nieuw wereldkampioenschap. Het zilver is binnen, maar Vo0 speelt voor goud.

De terugkeer van een 32-jarige gamelegende op het hoogste niveau, de oude rot in een nieuwe gamewereld; het is een comeback zoals de e-sport nog nooit heeft gezien. Hij heeft een mooi verhaal, vindt Kaasjager zelf. Een goede reden voor hem om misschien een eigen merk hardware te starten.

En wie weet, ooit, een herkansing tegen Fatal1ty. Iedereen zou ernaar kijken, weet ook Kaasjager, maar hij ziet het niet gauw gebeuren. Vo0 stuurde zijn rivaal laatst een berichtje: of Fatal1ty niet dacht aan een terugkeer? "Nee, niet 1-tegen-1, zei hij. Het prijzengeld is te laag." Wendel heeft niets meer te bewijzen, vindt hij zelf, eerder wat te verliezen.

Misschien krijgen we dus nooit uitsluitsel over wie de grootste is. "Fatal1ty noemt zichzelf de beste. Ik vind mezelf de beste Painkiller-speler. De resultaten spreken voor zich, alleen verloor ik de grote finale. Weet je wat het is? Dit soort discussies zal je altijd hebben: Federer of Nadal. Messi of Ronaldo…" En in dit geval: Vo0 of Fatal1ty.

Volg Vo0 op Twitter en aanschouw zijn mad skills op Twitch