Ik ben twee keer uit de bak ontsnapt met een helikopter

In de avond van 6 juni 2006 landde een helikopter in de tuin van de streng beveiligde gevangenis Korydallos in Piraeus, een havenstad in het zuiden van Griekenland. Een paar minuten later steeg hij op met twee gevangenen: Vassilis Palaiokostas en Alket Rizai.

Dit was de eerste keer dat Griekenland een ontsnapping uit de gevangenis meemaakte waar een helikopter aan te pas kwam. Een week later vertelde de piloot dat twee mannen hem, op de dag van de ontsnapping, “hadden gevraagd om een rondje boven Athene te vliegen. Ze hadden de kosten, 1.400 euro, vooraf betaald. Een paar minuten nadat we opstegen, bedreigden ze me met een pistool en een granaat, en dwongen me om te landen in Korydallos.”

Rizai werd vier maanden later gearresteerd in een dorp in Zuidwest-Griekenland. De politie deed er drie maanden langer over om Palaiokostas te vinden. Toen ze hun proces afwachtten in 2009, drie jaar na hun mislukte ontsnappingspoging, ontsnapten ze opnieuw met een helikopter. Palaiokostas is nooit gevonden, maar Rizai werd negen maanden later gearresteerd en zit een levenslange straf uit.

Hun verhaal vertoont bizar veel gelijkenissen met een andere serieontsnapper: Redoine Faïd, een van de beruchtste criminelen van Frankrijk. Hij ontsnapte begin juli door middel van een helikopter uit de Franse gevangenis en is nog steeds voortvluchtig. Twaalf jaar na zijn eerste ontsnapping, ging Rizai akkoord met een interview vanuit Korydallos. We spraken over zijn ontsnapping, en hoe het was om gezocht te worden door de politie.

VICE: Waarom besloot je om te ontsnappen?
Rizai: Ik had niks te maken met de moorden waar ik van verdacht werd. Ik zeg niet dat ik nooit wat verkeerd heb gedaan, maar ik had niks te maken met die misdaad. De enige reden dat ik een levenslange straf heb gekregen was omdat de afdeling moordzaken het gevoel had dat ze nog een appeltje met me te schillen hadden. Ik begon mijn ontsnapping pas in gang te zetten nadat het gerechtshof mijn hoger beroep had afgewezen.

Hoe heb je de ontsnapping gepland?
Dat deed ik met hulp van mijn celgenoot Palaiokostas. We vroegen een vriend van buiten de gevangenis om met een helikopter over het terrein te vliegen, om potentiële ontsnappingsmogelijkheden te verkennen. Toen hij ons vertelde dat er nauwelijks beveiliging was, begonnen we onze voorbereiding.

Op de dag van de ontsnapping was er een grote bijeenkomst in de buurt, dus er waren veel helikopters in de lucht. Vlak na het opstijgen vertelden ze de piloot het echte plan en schakelden ze de radio-apparatuur uit, zodat hij geen contact kon zoeken met luchtverkeersleiding. Toen ze aankwamen realiseerden ze dat ze niet zouden kunnen landen, omdat de piloot daarvoor de motor moest uitzetten. Daarom bleven ze een metertje boven de grond hangen.

Hoe wisten ze precies waar ze moesten landen?
We hadden dat van tevoren uitgezocht, maar we zwaaiden ook met een rode Che Guevara-vlag die ze vanaf een afstandje konden zien. Nadat we waren opgestegen, vlogen we naar de Schisto-begraafplaats in Athene, waar we twee motoren oppikten die van tevoren in de bosjes waren verstopt. Ik probeerde de helikopter in brand te steken voor we weggingen, maar de piloot weigerde uit te stappen. Ik was bang dat hij ons in de helikopter achterna zou komen, dus trok ik een paar kabels stuk zodat hij niet meer kon opstijgen. Daarna gingen we er op de motoren vandoor.

Hoe voelde je je toen?
Dat gevoel is lastig te omschrijven. Ik stond strak van de medicijnen en adrenaline, ik kon nauwelijks emotie tonen – ik was echt verdoofd. Maar toen we uiteindelijk overstapten op auto’s, reden we zo snel mogelijk weg en wisten we dat we niet meer aan de gevangenis hoefden te denken. Het voelde hemels.

Was het leuk om op de vlucht te zijn?
Nee, er is niets ergers dan dat er mensen op je jagen. Ik was zo bang dat ik bijna nooit het huis uit kwam. Zelfs als ik naar de kerk ging dacht ik dat de priester een vermomde agent was.

Je mag binnenkort misschien weer op verlof. Denk je dat je ontsnappingen tegen je werken?
Ik heb al lang gezegd dat ik klaar ben met de criminaliteit, ik wil een familie beginnen en terugkeren in de maatschappij. Toch blijven ze mijn ontsnapping aanhalen als excuus om me niet op verlof te laten gaan. Maar als je er goed naar kijkt, zijn we op de best mogelijke manier ontsnapt – we hebben niemand iets aangedaan, ook de piloot niet. We zijn als gentlemen vertrokken.