Wat ik leerde in mijn tijd als eeuwige stagiair

Ik heb de afgelopen acht jaar elf keer stage gelopen, vooral bij nieuwsmedia. Voor 16 cent per zin schreef ik stukjes voor een lokale Duitse krant, op m’n twintigste krabbelde ik voor niks artikelen voor Huffington Post, en toen ik 22 jaar oud was, moest ik bij een uitgever in Los Angeles pakketjes ophalen voor mijn collega’s.

Ik denk dus wel dat ik weet waar ik het over heb, als ik zeg dat stages uitbuitend en vernederend kunnen zijn. Ze vergroten de kloof tussen mensen die het zich kunnen veroorloven om voor bijna niks te werken, en zij die dat niet kunnen. Door dag in dag uit hersenloze taken uit te voeren, die niemand anders op kantoor wil doen, zorgen je werkgevers ervoor dat je gaat twijfelen aan je eigenwaarde en prestaties. Dat je geen drol betaald krijgt draagt daar alleen maar aan bij – en zorgt ervoor dat mensen met een lagere socio-economische achtergrond überhaupt buitengesloten worden. Toegegeven, mijn meeste stages waren in de journalistiek: niet een branche die bekendstaat om de royale lonen of niet-idiote werktijden.

Maar dat is natuurlijk niet het volledige verhaal. Veel van mijn stages bleken uiteindelijk prima ervaringen te zijn, waar ik de kans kreeg om met inspirerende mensen samen te werken en toch best aardig verdiende. Toen ik stage liep bij Bloomberg kreeg ik een salaris dat hoger lag dan de standaard in de industrie en werkte ik met eindredacteurs die bereid waren om elke wijziging in mijn teksten toe te lichten. Bij The Hollywood Reporter kreeg ik overuren uitbetaald om Oscarfeestjes en rode lopers te bezoeken. Ik zou het nooit meer willen doen, maar er zit een zekere waarde in leren omgaan met pr-lui die je recht in je gezicht uitschelden.

Ik heb ook dingen geleerd die ik ergens anders nooit had geleerd, bijvoorbeeld hoe je veilig een rel rapporteert die zo gewelddadig is dat zelfs de politie niet durft in te grijpen.

Maar minstens net zo vaak werden zulke ervaringen overschaduwd door diepgeworteld ongemak. Tijdens stages in mijn studietijd voelde ik me boos, omdat ik eigenlijk gewoon gratis werk aan het doen was, en schuldig, omdat ik door op mijn ouders te leunen ook nog eens bijdroeg aan het in stand houden van de ongelijkheden die deze industrie sowieso al kenmerken. Toen ik eenmaal afgestudeerd was, veranderden die gevoelens volledig, en begon ik juist op te zien tegen de laatste dagen van mijn stages, omdat ik wist dat ik weer zonder werk en loon zou zitten.

Als je op de universiteit zit of net bent afgestudeerd, dan is de kans groot dat je je momenteel aan het oriënteren bent op een stage – of zelfs al aan het solliciteren bent. Er zijn een aantal tips die je in gedachten kunt houden als je hiermee bezig bent, bijvoorbeeld nooit een onbetaalde stage aannemen. Je bent niet verzekerd van een minimumloon als stagiair, maar dat betekent niet dat je maar gewoon moet pikken dat je gebruikt wordt als onbetaalde arbeidskracht. Ik heb tijdens mijn stages nog een paar andere richtlijnen opgesteld. Ik wou dat ik ze eerder had geweten; dat had me een stuk of tien breakdowns gescheeld. Dit is wat ik heb geleerd:

Tijdens je stage moet je op z’n minst wat leren. Nu heeft natuurlijk iedere baan z’n routine, dus je kan niet verwachten dat je ieder moment van elke dag wat nieuws aan het leren bent. Maar als je alleen de taken herhaalt die je in het verleden al geleerd hebt (wellicht bij vorige stages), dan kan je baas je net zo goed gewoon fulltime inhuren en je betalen, in plaats van je gebruiken als goedkope (of onbetaalde) arbeidskracht, zonder enige rechten of baanzekerheid – of in ieder geval de illusie daarvan.

Een goede manier om te checken of een stage de moeite waard is, is jezelf de vraag te stellen of het betekenisvol gaat zijn voor je carrière. Dat je een grote naam op je cv kan zetten telt niet per definitie als betekenisvol. En zelfs als je een nieuwe vaardigheid leert, heeft het niet zo heel veel zin om bijvoorbeeld social media- of pr-stages te doen als je eigenlijk schrijver wilt worden. In plaats van een stageplek aannemen omdat je een voet tussen de deur wil krijgen, kun je beter op zoek gaan naar een stage waar je de vaardigheden leert die je nodig gaat hebben voor je droombaan.

Als ik alles opnieuw zou moeten doen, dan zou ik bij mijn sollicitaties specifiek gevraagd hebben naar de dagelijkse routine en vaste taken, en welke vaardigheden ik daarvoor zou moeten ontwikkelen. Het is ook slim om van tevoren mensen te vragen die er al eerder stage hebben gelopen. Als het ernaar uitziet dat je de ganse dag interviews zit te transcriberen, moet je misschien gaan overwegen of het je tijd waard gaat zijn.

Je hebt vast weleens gehoord dat je eigenlijk iedere dag op kantoor moet zijn voordat je baas er is, en pas weg moet gaan als hij of zij weer naar huis is. Ik heb dit advies zo ontzettend vaak gekregen, zowel van voormalige stagiairs als van CEO’s. Het zou dé manier zijn om op te vallen als stagiair, maar als er niks meer te doen is, waarom zou je dan in vredesnaam nog een uur onbetaald blijven zitten? Als je je meerwaarde niet kan bewijzen onder werktijd, gaat het je echt niet helpen om te blijven zitten tot ze het licht uitdoen.

Natuurlijk zijn er momenten waarop het echt druk is en je iedereen flink zou laten zitten als je dan op tijd naar huis zou gaan. Dan blijf je natuurlijk wel, en dat is precies de manier om toewijding te tonen. Dat doe je niet door langer te blijven zitten, puur en alleen om een punt te maken. Het laat alleen maar zien dat je een ongezonde houding ten opzichte van je werk hebt en doet blijken dat je het niet erg vindt om jezelf te laten uitbuiten.

Dit heb ik zelf ook vaak genoeg gedaan. Het is nu eenmaal makkelijker is om een stage te krijgen dan een fulltimebaan. Maar het is niet handig, omdat je op financieel gebied in een nogal fragiele situatie zit – vooral als je net bent afgestudeerd. Iedere drie of vier maanden, als je stage weer is afgelopen, heb je weer geen werk – en geen inkomen.

Een baan vinden is een baan op zich. Als je daarnaast ook nog stage moet lopen is je werkdruk dubbel zo hoog. Bovendien moet je continu van je stage weg om sollicitatiegesprekken te voeren, en zo krijg je een dubbele dosis stress te verduren. Er is geen makkelijke oplossing, maar een flexibele bijbaan – iets in de dienstverlenende sector, als freelancer werken, honden uitlaten of wat dan ook – is in ieder geval iets makkelijker te combineren met je zoektocht naar een vaste baan.

De meeste mensen willen helemaal niet zes of zeven stages doen voordat ze uiteindelijk een baan vinden, maar soms heb je geen keuze. Dat kan best uitputtend zijn, en je kunt je erdoor gaan afvragen of je gewoonweg niet goed genoeg bent voor een echte baan. Ik weet hoe het voelt en veel van mijn vrienden ook. Er bestaat helaas ook geen simpele oplossing voor: werkervaring is nou eenmaal vaak een vereiste, ook als je helemaal onderaan de werkladder staat. Maar blijf jezelf eraan herinneren wat je al bereikt hebt, en weet dat je niet alleen bent.

Illustratie door Daniel Zender

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: