Zo overleef je een avond uit met je collega’s

Buiten werktijd iets doen met collega’s is nooit leuk. Het zijn tenslotte je vrienden niet! Alsjeblieft zeg. Het enige wat jullie gemeen hebben, is dat jullie toevallig werkzaam zijn bij hetzelfde bedrijf. Dat is niet bepaald een reden om allerlei gezellige activiteiten te gaan ondernemen. Je kent kappers waar je minder ongemakkelijke gesprekken mee voert, zullen we maar zeggen. Bovendien heb je bij de kapper in elk geval de zekerheid dat je even je vakantieplannen kunt uitlichten.

Als je in een café bent met een collega die aan een of ander dom verhaal begint, moet je interesse veinzen. Je kan niet, net zoals bij de kapper, gewoon de hele tijd ‘o ja joh?’ of ‘dat méén je’ blijven herhalen, want dan denkt je collega dat je een enorme lul bent. Nou zal dat je baas een zorg wezen, maar ‘even de iPhone-oplader van Berend lenen’ kan ineens heel lastig worden.

Dus stel het is, ik zeg maar wat, dinsdag. Je hebt de hele dag gewerkt en je bent ontzettend toe aan een avondje niksen op de bank. Maar dan vraagt Rachid of je gezellig mee gaat naar de kroeg. Al je collega’s gaan nog effe een biertje doen. Acht paar ogen kijken je verwachtingsvol aan. Wat doe je dan?

Eigenlijk heb je twee opties. Voor de eerste optie moet je glashard kunnen liegen en optie twee vereist dat je teringdominant bent.

Zo lieg je: Blijf bij de klassiekers. Die werken sowieso (het zijn immers klassiekers). Het makkelijkst is het om iemand anders de schuld te geven. Een familielid, bijvoorbeeld. Maar pas op: oudoom Nelis kan maar één keer gecremeerd worden. Als je zo’n smoes vaker gebruikt, wordt het verdacht. Het is dan ook slimmer om gewoon te zeggen: “Sorry, ik heb al met iemand afgesproken.” Tenzij je bij de AIVD werkt, gaat heus niemand vragen met wie dan wel en wat ga je eigenlijk doen? NOU?

Zo hoef je niet te liegen: Als je niet kan liegen, ga het dan ook alsjeblieft niet proberen, want je valt door de mand. Gelukkig heb je een nogal dominante persoonlijkheid. Zeg gewoon: “Sorry, maar ik moet dringend wat televisieseries kijken. Ik loop enorm achter.” Je collega’s denken nu dat je enorm belangrijk bent. Natuurlijk heb jij geen tijd om wat te gaan drinken! Ha. Het idee alleen al!

Oké, dat is allemaal mislukt, dus nu zit je in het café met je collega’s. Je dacht alleen voor drankjes, maar nu wordt er geopperd dat er ook een hapje gegeten kan worden. Shit. Tot overmaat van ramp gaan je collega’s helemaal los. Voorgerechten, extra porties friet, een grand dessert; het kan niet op. Zelf neem je enkel de daghap á zeven euro negentig en een kleintje pils. Aan het eind van de avond zegt Anja monter: “Zullen we de rekening gewoon door acht delen?”

Je hebt nu wederom twee opties. Of je betaalt gewoon mee, of je betaalt alleen voor wat je zelf hebt gehad. Dat eerste levert je wat punten op als teamplayer (wat je immers pretendeerde te zijn toen je solliciteerde). Maar door alleen voor jezelf te betalen, behoud je je waardigheid als individu. De vraag is dus eigenlijk: hoeveel waarde hecht je aan geld en hoeveel waarde hecht je aan je collega’s.

Dit is lastig. Is je baas nog steeds je baas na werktijd? Ja en nee. Het is onvermijdelijk dat ze een keer mee komt. En natuurlijk zal ze laten zien dat ze nog hip is door te beginnen over Instagram en de muziek van Hendrick Lamar. Op dat moment is je baas niet je baas. Maar gedraag je, want je kan de volgende dag zomaar ineens een functioneringsgesprek hebben.

Hoelang werk je al met die gast van de IT-afdeling? Vier jaar? Maakt niet uit, joh. Niemand verwacht dat je weet hoe zijn vrouw heet. Je praat immers alleen met hem als er iets is met je computer. Nu zit je naast hem op een terras en moet je iets zeggen. Maar wat weet je nou helemaal over deze man, behalve dat hij dol is op computers?

Het veiligste gespreksonderwerp is werk. Saai! Bovendien is ‘na werktijd’ bij uitstek een moment om het over leuke dingen te hebben. Hier zijn wat dingen waar je het over kunt hebben: hobby’s, literatuur, speciaalbier, recreatieplassen, zeep, fantasiedieren, de kermis, tv-series van vroeger, worstjes, het verschil tussen twee dingen, wat er allemaal op je bucketlist staat of het salaris van de mensen op de salesafdeling. Vooral dat laatste is een geweldige kickstart voor verhitte discussies. Tenzij je zelf op de salesafdeling werkt. In dat geval is het slim om het onderwerp ‘geld’ gewoon volledig te skippen.

De belangrijkste gesprekken worden buiten de muren van het kantoor gevoerd. Dat weet iedereen. Maar in de kantoortuin is het lastig roddelen. De vrijmibo is dan ook eigenlijk het moderne equivalent van de fora uit het oude Rome. Behalve dat er hier niemand 23 keer in de rug wordt gestoken, of althans niet letterlijk.

Een vermoeiende werkweek en een paar borrels kunnen ervoor zorgen dat de gemoederen hoog oplopen. Zit iedereen ineens met een chagrijnige smoel te zuchten. Laat dat gewoon gebeuren. Het is onvermijdelijk. Wat belangrijker is, is dat er dingen gebeuren waar je later over kunt roddelen. Staat iemand op het punt om zichzelf enorm voor lul te zetten? Let goed op en onthoud alle details. Gaat er iemand weg zonder te betalen? Schrijf zijn of haar naam even op een briefje, zodat je het niet vergeet. Je wil tenslotte niet na het weekend de verkeerde persoon shamen bij de koffieautomaat. Dan wordt daar straks over geroddeld.

Uiteindelijk is het belangrijk dat je een beetje ontspant. Het is maar werk. Het zijn maar collega’s. Je moet het er maar mee doen.