We vroegen jongeren wat ze ervan vinden als de dienstplicht weer terugkomt

Afgelopen week interviewde NRC de Nederlandse commandant van Landstrijdkrachten, Leon Beulen. Er werken te weinig mensen bij defensie, zegt hij, en daarom lijkt het hem een prima idee om weer eens na te gaan denken over de dienstplicht.

Herinvoering van de dienstplicht zou betekenen dat zowel mannen als vrouwen vanaf hun achttiende voor een bepaalde, nog onbekende, duur verplicht de staat moet dienen. Dat kan zijn als soldaat, maar ook bijvoorbeeld als verpleegkundige of ict’er. Je kan dan ook uitgezonden worden naar een oorlogsgebied.

Maar hebben Nederlandse jongeren daar eigenlijk wel oren naar? Wij vroegen mensen op straat wat ze vinden het idee en of ze het zien zitten om in een legeruniform over een stormbaan te ploeteren.

VICE: Hey Joël. Zou jij zin hebben om, bijvoorbeeld, soldaat te zijn in het leger?
Joël: Nee, dat is niks voor mij. Ik wil niet in de modder rollen en ik ben een beetje bang voor van die ruige activiteiten. En ik zou al helemaal niet gedwongen zoiets willen doen.

Toch zou het kunnen dat het verplicht wordt. Je hoeft dan niet per se soldaat te zijn, maar je kan ook verpleegkundige worden, kok of ict’er.
Als ik in dienst moet, zou ik graag de kok in het leger willen zijn. Mijn moeder vindt ook dat ik best aardig kan koken. Maar van die functies waarbij ze streng tegen je zijn, die zie ik niet zitten. Dat geschreeuw lijkt me bijvoorbeeld helemaal niks. Zolang ze mij lief benaderen, wil ik best luisteren.

Hoe zou je proberen om onder de dienstplicht uit te komen?
Ik zou naar het buitenland gaan of doen alsof ik gek ben. Er zijn in het verleden vaak mensen afgekeurd om die reden, dus dat lijkt me wel een goeie.

VICE: Hoi Cai. Zou jij zin hebben om een camouflagepak aan te trekken en in het leger te gaan?
Cai: Nee, dat zie ik niet zitten. Daarvoor ben ik veel te ambitieus bezig met mijn studie Econometrie. Ik zou geen risico op lichamelijk of psychisch letsel willen lopen. Ik zou echt niet verplicht werkzaamheden willen uitvoeren die niet bij mij passen.

Maar zou het niet goed zou zijn voor etterbakken of luie mensen? Om ze een beetje discipline bij te brengen?
Het staat me tegen dat het verplicht is. Ik vind dat het ieders eigen keuze moet zijn. Er is ook een gevoel van nationalisme voor nodig – in positieve zin wel. Mensen moeten de trots voelen om voor hun land te strijden. Dat gevoel is er in mijn idee niet in Nederland.

Stel, je hebt geen keuze en je moet in dienst, wat zou je dan doen?
Dan zou ik het liefst in als ict’er willen werken. Dan loop ik de minste kans om mijn leven te riskeren denk ik. En het lijkt mij ook het best bij mij passen.

In het leger kun je ook je rijbewijs halen. Je krijgt salaris, je leert hoe je moet handelen als de pleuris uitbreekt. Dat is best handig.
Ja, ik kan me ook wel voorstellen dat je een groot groepsgevoel krijgt. Je ontwikkelt een band met de andere jongens waar ik me nu niets bij voor kan stellen, omdat je in zulke heftige situaties wordt gezet. Bij de introductieweek van mijn studie doe je dat ook wel, maar op een heel ander niveau.

VICE: Ha Maaike. Zin om rond vijf uur ‘s ochtends op te staan in een barak terwijl een commandant schreeuwt dat je vijftien kilometer moet marcheren zonder ontbijt? Maaike: Nee. Ik ben zwaar tegenstander van dit idee. Als je mensen zoiets oplegt, ga je ze nooit kunnen motiveren om het goed te doen. Integendeel: ik denk dat er juist veel weerstand geboden wordt. We zijn zo individualistisch ingesteld en juist zo gefocust op onze eigen identiteit. Hoe zouden al die verschillende mensen nou een team moeten vormen?

Niks voor jou, dus.
Een leger vol met mensen die niet willen, dat zal het dan worden. Het is simpelweg een inbreuk op de vrije wil. Het nationalistische gevoel heerst niet in Nederland. Het hoge aanzien dat het leger bijvoorbeeld in Noorwegen heeft, dat zouden ze hier ook moeten creëren. Het imago moet meer open zijn en toegankelijker voor iedereen. Maar hoe dat precies moet, weet ik ook niet.

Maar wat als je toch in dienst moet? Zou je dat fysiek en mentaal aankunnen?
Ik vind mezelf er mentaal niet sterk genoeg voor. Ik zou het niet trekken om naar Afghanistan te worden uitgezonden. Bij het idee alleen al word ik loco.

Denk je niet dat je er veel van kan leren? Over muren springen, medische kennis opdoen en voorbereid zijn voor als de wereld in de fik staat of flink gedisciplineerd worden?
Ja, maar als een van de doelen van een dienstplicht het heropvoeden van jongeren is, zou de overheid beter iets kunnen veranderen aan het schoolsysteem. Daar zitten kinderen een groot gedeelte van hun leven.

VICE: Ryan! Zou je het leuk vinden om uitgezonden te worden naar een oorlogsgebied?
Ryan: Nou, ik heb ooit overwogen bij Defensie te gaan, want ik wilde onderofficier bij de Landmacht worden. Ik heb toch voor het studentenleven gekozen, en dat bevalt me nu prima. In het leger kon ik niet doorgroeien, en met een diploma op zak kan ik alle kanten op.

Wat leek je er zo leuk aan?
Lekker actief bezig zijn. Ik wil niet alleen maar achter een computer zitten. Voor de rest van mijn leven verslagen schrijven lijkt me niets. Het is goed om jezelf te blijven uitdagen, vooral fysiek.

Zou het niet handig zijn om een achtergrond in het leger te hebben voor als de wereld naar de gallemiezen is en er oorlog uitbreekt?
Ja, dat kan wel zijn, maar het verplichte eraan staat me nog steeds tegen. Bovendien: ik denk niet dat iedereen in het leger kan. Een maatschappelijke dienstplicht zou dan een beter idee zijn. Dat stelde het CDA voor en daar ben ik het mee eens. Ik denk dat je door zoiets in te voeren, heel plat gezegd, de jeugd van de straat kan houden.

Hoe zie je dat dan voor je?
Er zou een systeem moeten komen waarin mensen van achttien mogen kiezen: een maatschappelijke dienstplicht of studeren. Een van die twee. Ik vind dat je je wel mag inzetten voor je land. We maken allemaal gebruik van de voorzieningen hier en daar mag je wel wat voor terugdoen, maar dat is mijn mening.

Hoi Peter en Simone! Hoe denken jullie over een eventuele dienstplicht?
Peter: Hmm. Ik bepaal liever zelf of ik wil vechten wil of niet. Ik vind niet dat de overheid jongeren mag verplichten om dat te doen. En mijn keuze is dan makkelijk gemaakt: ik wil het niet.

Simone: Ik zou het land wel willen dienen als verpleegkundige in het leger. Ik heb veel over voor anderen. Ik word vaak een zorgzaam type genoemd. Ik werk en studeer al in de zorgsector. Op de voorwaarde dat ik geen gevaar loop en niet hoef te vechten. Ja, dan zou ik het wel willen.

Peter: Verzorgende in het leger is een ander verhaal, dat zie ik ook wel zitten. Zeker met het oog op mijn toekomstplannen voor een vervolgopleiding fysiotherapie.

Had je op je achttiende niet wat discipline nodig – zoals misschien wel elk jong mens?
Peter: Ik ben nu een nette jongen en was dat op mijn achttiende ook al. Ik ben nooit een rebel geweest die baat had bij heropvoeding in het leger. Er zullen vast wel jongeren zijn die het goed kunnen gebruiken.

Geldt dat ook voor jou Simone?
Simone: Ja, ik ben gefocust op mijn studie. Ik doe niet te veel aan gekkigheid en feestjes.

VICE: Hi Alysha, sta jij te springen om het leger in te gaan?
Alysha: Ik snap wel waarom ze dienstplicht zouden willen herinvoeren, maar ook weer niet. Ze hebben mensen nodig. Het voelt alleen niet goed als het gedwongen is. Het ontbreekt bij veel mensen aan motivatie als ze per se moeten. Ik denk ook dat veel jongeren ongeschikt zijn voor zulke zware werkzaamheden.

En jij?
Nou, op zich vind ik dat ik een harde werker ben, als ik dat over mezelf mag zeggen. Mijn leven moet vol uitdagingen zitten, dat vind ik spannend. Daarnaast ben ik ook leergierig en zou ik weleens iets heel anders willen doen. Ik zou het niet vreselijk vinden.

Zou je het niet erg vinden dat je niet meer lekker kan feesten of uitslapen?
Ik zou dat voor een jaar wel kunnen missen, ja. Er is niks mis met een wat meer gedisciplineerd leven. En het besef van onze vrijheid en luxe, daar mogen we wat vaker bij stilstaan.

Dus je ziet het wel voor je?
Als ik dan echt zou moeten, zou ik wel hulpverlener willen zijn. Ik ben wel een verzorgend type.

Wil je meer van dit? Volg ons dan ook op Instagram.