De Iraanse dragqueen die maar net ontsnapte aan een psychiatrische kliniek

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Zwitserland

Achter de dragperformance zit niet alleen veel hard werk. Gigi is de persoon die Danial altijd al wilde zijn, maar tegelijkertijd de reden waarom hij bijna naar een psychiatrische kliniek werd gestuurd en op zijn vijftiende een vluchteling werd.

“Gigi is er altijd al geweest,” zegt Danial. “Zodra ik Gigi kan zijn op het podium, voel ik me zelfverzekerd.” Ik ontmoet hem in een café in zijn nieuwe woonplaats, het Zwitserse Fribourg, vier jaar nadat hij uit Iran vluchtte. Over zijn verleden in Iran kon ik weinig verifiëren, en wat ik over hem kan vertellen is vooral gebaseerd op zijn eigen herinneringen.

Danial groeide op in Ahvaz, een stad in het zuidwesten van Iran. Hij heeft altijd graag met gender gespeeld, maar identificeert zichzelf als man. Hij voelt zich aangetrokken tot zowel mannen als vrouwen, terwijl biseksualiteit in zijn thuisland zowel op juridisch als cultureel vlak niet wordt geaccepteerd.

Als kind opende hij een keer zijn moeders kledingkast, en trok hij de “schitterende vintage kleding” aan die hij daar aantrof. Hij keek trots in de spiegel, maar toen zijn oma hem betrapte en berispte, realiseerde hij zich dat als hij zichzelf wilde zijn, hij dat stiekem moest doen.

Als er niemand thuis was deed hij eyeliner en lippenstift op, en danste hij op verboden westerse muziek terwijl hij de kleren van zijn zus droeg. “Dat waren mijn eerste stappen als dragqueen,” zegt hij.

Zijn streng religieuze familie kon het niet accepteren. Zijn moeder en zus konden er niet eens over praten omdat ze zich er zo erg voor schaamden, en zijn vader kon alleen maar schreeuwen.

“De ideeën die mijn ouders hadden over opvoeding waren gebaseerd op hersenspoeling,” zegt hij. “Ze waren welvarende, gerespecteerde mensen. Hun belangrijkste prioriteit was om andere mensen een positief beeld van onze familie voor te schotelen.”

Danial was 15 toen hij besloot dat hij Gigi niet langer kon verstoppen. Hij had al een paar maanden een datingapp gebruikt om stiekem mannen te ontmoeten, en zo had hij ook een jongen ontmoet die hij leuk vond en die zelfs even zijn vriendje werd. “Het was liefde op het eerste gezicht. Toen wij samen waren besloot ik dat ik niet meer de schijn op kon houden, en de waarheid moest vertellen.”

Zijn ouders stuurden hem naar een psychiater, omdat ze zijn “slechte gewoontes” wilden veranderen. Toen hij vertelde dat hij met jongens had gedatet, viel de kamer stil. Zijn psychiater richtte zich vervolgens tot haar secretaresse en zei: “Laat hem niet ontsnappen!”

Danial duwde de twee vrouwen opzij en rende naar buiten. Zijn opa wachtte hem daar op in zijn auto, om hem op te halen. “Laten we snel naar huis gaan,” zei Danial. Opa reed weg zonder een vraag te stellen.

Terwijl Danial zijn kleren inpakte hoorde hij zijn ouders thuiskomen. Hij liep naar beneden en zag dat zijn vader en moeder bij de voordeur stonden. Buiten was iets aan de hand, maar hij zag niet wat. Zijn vader verzekerde hem dat alles oké was en hij zich geen zorgen hoefde te maken. Dat was best vreemd, aangezien zijn vader zich normaal gesproken altijd druk maakte om de kleinste dingen. Zijn moeder hield haar mond.

Danial zegt dat hij naar buiten liep en twee mannen zag staan met rubberen handschoenen, en dat er een ambulance geparkeerd stond. Hij rende weg, zo snel als hij kon.

Als hij was blijven staan, was hij waarschijnlijk meegenomen naar een psychiatrische kliniek, waar artsen zouden denken dat zijn behoefte om zich als vrouw te kleden betekende dat hij transseksueel was. En dan had hij wellicht gedwongen een geslachtsoperatie moeten ondergaan.

Op Thailand na is er geen land ter wereld waar zoveel geslachtsoperaties worden uitgevoerd als in Iran – de staat betaalt mee aan de kosten. Sinds de jaren tachtig is het legaal om trans te zijn, want als je jezelf identificeert als een ander gender, wordt dat gezien als een aandoening die je met een operatie kunt verhelpen.

Op homoseksualiteit staat echter nog altijd de doodstraf. Begin dit jaar werd er nog een homoseksuele man geëxecuteerd door de staat. Dat is voor sommige homoseksuele Iraniërs zelfs een reden om een geslachtsoperatie te ondergaan, ongeacht of ze dat echt willen – alleen zo hoeven ze geen keuze te maken tussen een terechtstelling of een levenslange ontkenning van je seksuele geaardheid.

Nadat hij voor de ambulance was gevlucht, sprak Danial af met zijn beste vriend Reza. Ze besloten om een smokkelaar te benaderen en samen naar Europa te ontsnappen. Het was niet de eerste keer dat deze optie door zijn hoofd schoot – het nummer van de smokkelaar stond al maanden in zijn telefoon.

Ondertussen was zijn grootvader naar hem op zoek. Hij belde hem een paar keer, en wist Danial ervan te overtuigen om toch weer thuis te komen – hij had hem verzekerd dat hij veilig zou zijn. Toen hij aankwam, was de ambulance inderdaad weg. Danial besloot dat hij de confrontatie aan moest gaan met zijn vader.

“Ik zei: ‘Luister, ik vertrek vanavond. Ik ken een smokkelaar die me naar Europa kan brengen.’” Zijn vader stemde in met zijn vertrek, maar omdat hij er zeker van wilde zijn dat ze wel veilig zouden reizen, stond hij erop dat hij Danial en Reza zelf naar Turkije zou brengen. “Hij wilde me persoonlijk bij de smokkelaar krijgen,” zegt Danial.

De rest van hun reis naar Zwitserland was vergelijkbaar met die van de meeste andere vluchtelingen. Een kleine boot waar maximaal dertig mensen op pasten, maar waar zeker zestig mensen in zaten, de aankomst in Griekenland, een vlucht naar Genua. En van daaruit naar Estavayer-le-Lac, en sinds twee jaar: Fribourg.

Danial vertelde Reza pas over zijn seksuele geaardheid toen hij achttien was, twee jaar nadat ze samen naar Europa waren gevlucht. Reza veroordeelde hem niet, maar nam hem mee naar zijn theatergezelschap in Lausanne. Daar ontdekte Danial de dragscene, en ontstond zijn alter ego Gigi Lou. Hij heeft nu een paar optredens gehad in het Franstalige Zwitserland, en wil nu graag doorbreken in het Duitse gedeelte.

Uiteindelijk won Gigi niet de kroon bij de Miss Heaven-competitie, maar dat heeft hem niet ontmoedigd om door te gaan. “Ik wil naam maken en mijn brood verdienen als Gigi Lou,” zegt hij. “Ik wil dat mensen me leuk vinden, of ik nou Gigi Lou ben of Danial.”