FYI.

This story is over 5 years old.

nieuws

Illegale orgaanoogst is in China nog altijd een enorme business

In China hoef je maar drie weken te wachten op een nieuwe nier. Dat komt doordat donororganen soms uit nog levende gevangenen gehaald worden.

Vijf jaar geleden intervie​wde VICE mensenrechtenadvocaat David Matas over het uitkomen van het Kilgour-Matasrap​port – een rapport dat hij en de Canadese politicus David Kilgour schreven over orgaanoogsten in China. Een belangrijke observatie in het rapport was dat de wachttijd voor een orgaantransplantatie in China maar drie weken bedraagt, vergeleken met bijvoorbeeld drie jaar in het Verenigd Koninkrijk. Dat is nogal zorgwekkend als je bedenkt dat China tot kortge​leden nog geen nationaal en geregeld donorsysteem had, en het dus onduidelijk was waar de organen vandaan kwamen.

Advertentie

Onvrijwillige orgaandonatie is verboden in China, maar sinds 1984 is het wel legaal om de organen van geëxecuteerde criminelen na hun dood te oogsten – mits de familie toestemming heeft gegeven. Het rapport van Kilgour en Matas beweerde daarentegen dat organen onder dwang worden verkregen, en dat de organen van gedetineerden chirurgisch worden verwijderd met toestemming van de Chinese regering en voor commerciële doeleinden.

Het rapport meldde ook dat China zich specifiek richt op bepaalde religieuze groeperingen, vooral de beoefenaars van Falu​n Gong. Aanhangers van de spirituele discipline worden vervolgd en opgesloten sinds een campagne van de regering in 1999, gecoördineerd door de communistische partij van China. Die vervolging ging gepaard met een plotselinge ​stijging van de hoeveelheid orgaantransplantaties die beschikbaar werd voor internationale kopers.

Dit jaar publiceerde onderzoeksjournalist Ethan Gutmann een artikel dat claimt dat China nog steeds zonder toestemming organen van gedetineerden verwijdert, en dat terwijl de gevangenen nog in leven zijn. The Slaug​hter: Mass Killings, Organ Harvesting and China's Secret Solution to Its Dissident Problemis een studie die afgelopen augustus uitkwam en onderzoekthoe de Chinese staat moord coördineert door middel van het verwijderen van organen. Gutmann gebruikt nieuw bewijs van meer dan honderd getuigen, waaronder Chinese dokters en politieambtenaren, en schat dat er alleen al tussen 2002 en 2008 zo'n 65.000 gevangen zijn vermoord.

Advertentie

"Dit is een van de meest grondigste onderzoeken naar gedwongen orgaanoogst bij politieke gevangenen ooit. De conclusie is dat er al sinds 1997 gevangenen voor hun organen werden geselecteerd, die worden vervolgens getransplanteerd naar hoge ambtenaren van de Chinese regering," vertelt Gutmann me.

Een voormalig chirurg, Dr. Enver Tohti, vertelt in The Slaughter dat hij in 1995 een lever en een nier moest verwijderen van een patiënt die gedurende de operatie nog leefde. Tohti weet nog hoe de patiënt werd neergeschoten op een executieterrein in Xinjiang, maar doelbewust in leven werd gehouden. De operatie die Tohti moest uitvoeren, had de dood tot gevolg. Dit verhaal hangt samen met speculaties dat China het chirurgisch verwijderen van organen als een executiemethode gebruikt. De organen vergaan namelijk al snel na de dood, en dat betekent dat transplantaties meer kans op succes hebben wanneer de organen uit een levend iemand worden gehaald.

Een (legale) orgaantransplantatie (Foto via  ​Wiki Co​mmons.)

Ex-gevangene Zang Fengying herinnert zich hoe zij vorig jaar met vijfhonderd anderen medisch werd gekeurd op een dwangarbeidkamp voor vrouwen in Beijing. "Niemand van ons wist waar die bloedtests voor waren," vertelt ze. Omdat de dokters alleen de organen checkten die ze eventueel kunnen verkopen – lever, nieren, hart, longen, huid, hoornvlies en haar - vermoedt ze dat de gevangenen alleen werden onderzocht op basis van hoe geschikt ze waren voor een gedwongen orgaanoogst.

Advertentie

"Het is niet waarschijnlijk dat iemand meer dan een of twee organen kan doneren, maar ze hebben er sowieso geen baat bij als een slachtoffer van gedwongen orgaanoogst in leven blijft of vlucht," vertelt Gutmann als verklaring voor waarom de meeste operaties fataal eindigen.

"Geld is een onderdeel van het proces, maar niet de belangrijkste – er zijn veel Falun Gong-aanhangers die weigerden hun geloof los te laten, en in de ogen van de communistische partij is het dus een manier om te profiteren van hun recalcitrante tegenstanders," voegt hij toe. "Dit is niet zomaar uitbuiting, maar politieke genocide. Het zijn politieke gevangenen, die worden vermoord om de waarde van hun organen."

Desondanks lijkt het de laatste tijd wat beter te gaan – internationaal is het sinds het rapport in 2009 veel meer bewustzijn. David Matas vertelt: "Er is veel meer erkenning van het probleem in de medische sector en in het overheidsbeleid."

De conferentie van de Chinese Medical Tribune werd dit jaar geboycot door internationale organisaties omdat China de belofte niet nakwam om de praktijken stop te zetten. De WHO heeft sinds de publicatie richtlijnen voor het traceren van de bron van organen opgezet.

Gutmann meent dat dit soort resoluties de zaak goed aan het licht brengen, maar dat het bijvoorbeeld veel effectiever is dat Israël het illegaal gemaakt heeft om naar China af te reizen voor een transplantatie. "Israël is erg afhankelijk van Chinese investeringen in technologie en software, maar ondanks de invloed die China heeft op de Israëlische economie en de vijanden van Israël, durfden ze toch met dat verbod te komen," verkaart Gutmann.

"Terwijl bijvoorbeeld de Verenigde Staten nog worstelen met hoe ze een morele supermacht kunnen zijn als China ook een supermacht is, is Israël een goed voorbeeld van hoe het mogelijk is om je normen en waarden te behouden als je met China handelt."

Langzaam verandert er nu wel wat in China. Chinezen krijgen bijvoorbeeld nu voorrang voor orgaantransplantaties, om de toestroom van op organen azende toeristen tegen de gaan. De Chinese minister van Volksgezondheid zei vorig jaar in augustus dat het verkrijgen van organen van tot dood veroordeelde gevangenen afgeschaft zou worden, en dat er halverwege 2014 een nationaal orgaandonatiesysteem zou komen. Allebei die beloftes zijn nog niet waargemaakt.

Wat valt eraan te doen? Ethan Gutmann, David Matas en David Kilgour pleiten voor maatregelen zoals Israël die genomen heeft. Verder heeft Doctors Against Forced Organ Harvesting (DAFOH) vorig jaar een petitie opgezet, die anderhalf miljoen handtekeningen van over de hele wereld opleverde, en die naar de VN gestuurd is. Dr. Torsten Trey, de executive director van DAFOH, vertelde ons dat er geschat wordt dat er in de afgelopen vijftien jaar meer dan 130.000 gevangenen gedood zijn om hun organen. "Het is nog veel erger dan het bloedbad in 1989, maar hier maakt de internationale gemeenschap zich nauwelijks druk over," aldus Trey. "Het in het geheim vermoorden van gevangenen voor organen mag niet met minder ernst worden behandeld dan de openbare beschietingen op de demonstranten toen."