Een bmx-rijdende imam uit Libanon is na twee jaar voortvluchtigheid gearresteerd

Sjeik Ahmad al-Assir, een geestelijke uit Libanon die enkele jaren op de vlucht was voor de politie, is zaterdag gearresteerd op Hairiri International Airport in Beiroet, toen hij naar Nigeria wilde afreizen met vervalste papieren. Zijn vermomming – hij had zijn baard afgeschoren en een jarenzeventig-pornosnor opgeplakt – was blijkbaar niet voldoende om de autoriteiten te misleiden. "De Libanese autoriteiten hebben Ahmad al-Assir vanmorgen op de luchthaven gearresteerd," aldus een officiële bron in gesprek met AFP. "Hij had zijn uiterlijk veranderd en probeerde het land op illegale wijze te verlaten."

Assir was overigens niet bepaald een lieverdje. Hij werd gezocht omdat hij leiding gaf aan een groep eigenzinnige maar conservatieve soennitische moslims, die in juni 2013 een militair checkpoint hadden aangevallen in de stad Sidon, in het zuiden van Libanon. Tijdens die schietpartij kwamen zo'n twintig mensen om het leven, en de gehele stad was de twee dagen daarna afgesloten. Sinds die aanval zat Assir ondergedoken. Afgelopen jaar hadden militaire aanklagers bekend gemaakt dat ze zouden proberen hem ter dood veroordeeld te krijgen, mocht hij ooit gepakt worden.

Na de aanhouding van de geestelijke volgde dit weekend direct een groep hardhandige arrestaties van volgers van Assir. Assir maakte aanvankelijk naam toen hij in de vroege dagen van de Syrische burgeroorlog publiekelijk kritiek uitte op Hezbollah – de machtige sjiitische strijdgroep en politieke beweging die gelieerd is aan de Syrische president Assad – voor diens ingrijpen in de burgeroorlog. Hij was een charismatisch preker, en vond veel steun onder de soennitische populatie in Libanon. Hij werd bovendien een graag geziene gast in de Libanese media. Wat politiek betreft propageerde hij vreedzame co-existentie tussen de diverse Libanese religieuze sekten, en uitte hij flinke kritiek op de relatie tussen de regering van Libanon en Hezbollah.

Toen zijn populariteit toenam kreeg Assir een trouwe schare volgers in Sidon, waar hij vandaan komt. Deze volgers waren hoofdzakelijk soennitische moslims, die het regelmatig aan de stok hadden met plaatselijke Hezbollah-aanhangers. Toen de Syrische burgeroorlog verder escaleerde moedigde Assir zijn jonge volgelingen aan om er naartoe te reizen, om daar tegen het Assad-regime te vechten. Ook beschuldigde hij de Libanese legerleiding ervan dat ze onder een hoedje speelde met Hezbollah en diens leider, Hassan Nasrallah.

Al-Assir is dus weliswaar een controversiële geestelijke die mogelijk betrokken was bij een grootschalig bloedbad en bovendien jongeren oproept naar Syrië af te reizen, maar het is er wel eentje met charisma. Een groot deel van zijn bekendheid dankt hij bijvoorbeeld aan een aantal publiciteitsstunts, zoals de keer dat hij tijdens een anti-Hezbollahdemonstratie vrolijk rondreed op een bmx.

In een andere stunt ging hij met zijn volgers, waaronder een aantal vrouwen die volledig in niqaab gehuld waren, naar een skiresort in een gebied van Libanon dat voornamelijk christelijk is. Daar hielden ze een uitgebreid sneeuwballengevecht, waarvan de beelden niet onbegrijpelijk viral gingen.

In het eerder besproken incident vielen Assirs volgelingen, naar verluidt met steun van Hezbollah, in 2013 het Libanese leger aan vanuit een gepantserd appartementencomplex in Sidon. In dit complex lag ook de Bilal bin Rabah-moskee, waar Assir preekte en vaak met de media sprak. Kogels vlogen alle kanten op, waardoor doodsbenauwde burgers lange tijd vastzaten in hun huis en in winkels. Onder deze burgers was ook een VICE-journalist, die vanuit een KFC verslag deed.

Het leger versloeg de militanten van Assir uiteindelijk, waarbij zestien soldaten en dertien van zijn volgelingen om het leven kwamen. Assir en een groep van zijn kompanen wisten te ontsnappen uit het complex, en doken lange tijd onder. Dat hield Assir echter niet tegen om alsnog geregeld audioboodschappen uit te brengen, waarin hij vaak soennitische militairen opriep om uit het Libanese leger te deserteren. Sinds zijn verdwijning hebben diverse van zijn volgers naar verluidt zelfmoordaanslagen gepleegd in zowel Libanon als Irak.