Meer geld hebben maakt mensen rechtser

Van de loterij winnen wordt je niet alleen rijk - je wordt er ook rechtser van. Politiek gezien dan. Dat stelt een nieuw paper dat de politieke voorkeur onderzocht van mensen die een financieel meevallertje kregen.

De resultaten tonen volgens de wetenschappers aan dat mensen deels uit eigenbelang stemden. Hoe meer geld ze gewonnen hadden, hoe rechtser ze stemden. Interessant genoeg was dit effect sterker bij mannen dan bij vrouwen.

Voor het onderzoek keken economen van de Universiteti van Warwick naar mensen die tot £200,000 wonnen bij Britse staatsloterij. Ze wilden zien hoe de winst het stemgedrag van mensen beïnvloedde - dat is interessant, want het beantwoordt deels de vraag of we meer gemotiveerd worden om te stemmen vanuit ethische overwegingen of uit eigenbelang. Hun onderzoek biedt, aldus de onderzoekers zelf, "bewijs voor het tweede, en volgens sommigen een pessimistischere blik op de mensheid."

De onderzoekers keken naar data van zowel voor de loterijwinst als erna, en konden dus bijhouden hoe het geld de winnaars veranderde. Ze kwamen er op die manier achter dat mensen die eerst geen aanhangers waren van rechtse partijen dat onevenredig veel werden na hun winst.

Andere onderzoeken linkten een hoog inkomen aan rechtse meningen, maar het was moeilijk om daar een oorzaak-gevolgrelatie uit te trekken. Precies dus wat dit onderzoek waardevol maakt.

Ze verkregen hun data uit de British Household Panel Survey, wat een representatief deel van de Britse bevolking test, en keken naar welke politieke partijen mensen aanhingen in het jaar voor ze de loterij wonnen en het jaar erna.

18 procent van de mensen die £500 of meer wonnen wisselden hun steun naar de Conservatieve Partij (een Engelse rechtse partij) na hun winst. Mensen die niet meespeelden of wonnen switchten in 13 procent van de gevallen. Dit leidde de onderzoekers tot een simpele conclusie: "Na een loterijwinst worden mensen rechtser."

Winnaars waren het ook eerder eens met het statement dat "Normale mensen een eerlijk deel van de rijkdom van de staat krijgen" - wat volgens mij een makkelijk statement is om te maken als je net willekeurig een smak geld hebt gekregen.

Een probleem bij dit onderzoek was wel dat het onmogelijk is om te testen op verschillen in persoonlijkheid tussen mensen die meedoen met de loterij en mensen die dat niet doen. Het zou dus kunnen dat mensen die meespelen sowieso meer in zichzelf geïnteresseerd zijn, en daarom makkelijk wisselen van partij om minder belasting te betalen. De onderzoekers merken wel op dat ze dat niet uit konden sluiten, maar wezen erop dat de helft van de Britten regelmatig meespeelt in de loterij - dus dat het niet veel uitmaakt of dat wel of niet zo is.

Ze konden verder ook niet duiden waarom mannen flexibeler waren met hun politieke voorkeur nadat ze geld wonnen. Maar mannen wonnen statistisch gezien meer geld dan vrouwen, dus dat zou een deel van het effect kunnen verklaren.

Andrew Oswald, een van de wetenschappers die het onderzoek uitvoerden, kon zich na de publicatie niet inhouden. Hij beschuldigde mensen die rechts stemden dat ze beïnvloed werden door hun rijkdom: "In het stemhokje werpt financieel eigenbelang een lange schaduw, ondanks de protesten van mensen die zeggen om intellectuele redenen voor lage belasting te stemmen."