Waarom deze lockdown zo tergend langzaam voorbij lijkt te gaan

Toen we in de eerste lockdown gingen vorig jaar, zag de situatie er nog rooskleurig uit. Het was lente, we moesten er nog een beetje om lachen dat mensen massaal wc-papier en pastasaus hamsterden en de zomer was in aantocht. Dan zou alles weer normaal zijn. Dachten we.

De tweede golf voelt nogal anders. Dat kan komen omdat-ie ook simpelweg langer duurt en we nog geen echte einddatum in zicht hebben, maar uit Brits onderzoek blijkt dat ook ons tijdsbesef nogal in de war is geraakt nu we weer thuis opgesloten zitten. Ik sprak erover met Luke Jones, een universitair docent psychologie aan de Universiteit van Manchester, die zich vooral bezighoudt met onze perceptie van tijd.

VICE: De lockdown lijkt nu veel langer te duren dan de vorige keer. Is het logisch dat het zo voelt?
Luke Jones: Ja, absoluut. We hebben veel meer het idee dat alles snel weer normaal wordt – mensen worden bijvoorbeeld al gevaccineerd. Maar wat het nu toch zwaarder maakt, is dat er aan de ene kant licht aan het eind van de tunnel is, maar we tegelijkertijd niet weten hoelang dit alles nog precies gaat duren. Als er een positieve gebeurtenis aan zit te komen, lijkt het altijd alsof we daar langer op moeten wachten dan wanneer er iets vreselijks staat te gebeuren.

Hoe komt dat?
Drukke of leuke periodes gaan sneller voorbij dan saaie periodes, waarin je de hele tijd dezelfde dingen doet. Dus als je in een week veel te doen hebt, zal de tijd voor je gevoel sneller voorbijgaan. Tijdens een lockdown heb je minder sociale interacties en doe je vaak helemaal niks. Dagen gaan op elkaar lijken, en juist als je vaker naar de klok kijkt, lijkt die trager te tikken. 

Hoe beleven we de tijd, normaal gesproken?
Mensen zijn er over het algemeen heel goed in om in te schatten hoelang iets duurt, zowel van tevoren als achteraf. Als ik jou zou vragen hoelang het geleden is dat ik op je e-mail heb gereageerd, zou je dat niet exact weten, maar je zou er wel een idee bij hebben. Dat oordeel is gebaseerd op hoeveel dingen er gebeurd zijn sinds je dat mailtje hebt gekregen.

Waarom voelde de eerste lockdown zo anders?
Er zitten veel verschillen tussen de lockdowns. De eerste was nog nieuw. Mensen waren weliswaar bang, maar vonden het ook wel spannend. Het weer was ook een stuk beter, wat doorwerkt op je gemoedstoestand. En we hadden ook geen idee dat het nog zo lang zou duren. Dat is nu allemaal anders.

Zijn er nog andere redenen dat mensen zich nu wat gedesoriënteerd kunnen voelen?
Dan heb je het over je temporele oriëntatie, oftewel de vraag waar je je op de tijdlijn bevindt. Het onderscheid tussen doordeweekse dagen en het weekend is wat vervaagd, en gebeurtenissen die we normaal gesproken gebruiken om te bepalen op welk punt we ons bevinden, gaan niet door. Verjaardagen en vakanties worden afgelast, de feestdagen vierden we hooguit in afgeslankte vorm. Dat het nu januari is zegt ons dus niet zoveel.

Zou de tijd sneller voorbijgaan als we een duidelijke einddatum zouden hebben?
Aan de ene kant is dat dan alsof je iets leuks in het vooruitzicht hebt, wat vervolgens eeuwig lijkt te duren, zoals een kind dat de dagen voor zijn verjaardag aftelt. Maar tegelijkertijd is het wel fijn om te weten waar je aan toe bent. Dan voel je je prettiger en lijkt de tijd juist sneller voorbij te gaan.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE UK

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram