Dana Montana vs. de Montana’s

Van de vervangbare ambtenaar in dienst bij de overheid tot de Youtuber die de beste worstenbroodjes van Verviers test, ik ken een naam die bij zowat iedereen past. Anderzijds zijn er heel wat mensen die namen hebben die gewoon werken, die spontaan emoties doen opborrelen, die wonderen veroorzaken. Deze week is de vraag: welke “Montana” heeft het meest impact nagelaten in het culturele veld? 

Dana, een queer dj uit Oekraïne - die opgroeide in België - koos toch voor deze naam. Ik sprak met haar af net voor het Celebration of Life Festival, dat op 2 en 3 december plaatsvindt in Antwerpen. Samen reviewden we een lijst van de meest bekende Montana’s om beter te begrijpen waarom ze net voor deze artiestennaam koos.

VICE: Geef toe, die eerste had je niet verwacht?
Dana Montana: Wow, nee, eerlijk gezegd niet. Die kerel komt echt uit het niets tevoorschijn. Oh my god, de Latin lover … Die clip is echt iets. 

Hij is van Panama.
Da’s zo’n typisch liedje dat mijn latinx vrienden vanbuiten kennen of, je weet wel, dat je steeds hoort in elke bar hier in de buurt. De video is echt lachen, veel beter dan die grote, met-testosteron-gevulde clips. 

Het zit vol kleur, een beetje zoals je insta.
Als dj ben je een beetje een multidisciplinaire artiest. Zelf ben ik al altijd geïnteresseerd geweest in mode en mooie kleren, ik studeerde visuele kunst en ben als persoon altijd aangetrokken geweest door deze soort media. Het begon toen ik naar feestjes ging waar iedereen zich opkleedde. Dj’s zijn enorm publieke figuren. Of je nu op social media zit of niet, wanneer je het podium opgaat zijn er op z’n minst honderd mensen je performance aan het volgen. Dus waarom niet een beetje moeite erin steken? 

Ook in het dagelijkse leven?
Destijds ging ik zoeken naar een vaste job - om rond te komen - zonder teveel na te denken over mijn outfit. Hoewel ik mijn kleurrijke kleren wel echt leuk vind, ben ik niet elke dag een opvallend persoon. Ik doe graag gewoon m’n ding zonder te veel op te vallen. 

Dus we hadden het over mannen vol testosteron in niet zo funky kledij.
Het voelt aan zoals een muziekvideo uit de vroege jaren 2000. Dat doet me echt denken aan de oude video’s die ik vroeger zag als kind in Oekraïne. Grotendeels was het rapmuziek met heel veel geld, grote auto’s en - zoals vaak het geval is - halfnaakte vrouwen. Dat speelde op de publieke zenders. Deze clip brengt me echt terug naar die tijd … maar ik was er nooit echt fan van. Omdat dat komt door het geweld of hoe vrouwen getoond worden, het is eindig, er zit een limiet op de creativiteit. 

Het klopt wel dat dit soort video’s vaak een guilty pleasure zijn … Heb jij er geen zo’n soort die je wil delen? 
Ik heb er zo heel veel gehad in m’n leven. Ik hou van vaporwave muziek, ik verzamelde zelfs vaporwave albums toen ik nog in het middelbaar advertising studeerde en we vaak achter de computer zaten. Dan moesten we uren aan een stuk op Photoshop huiswerk maken en dat deed ik met dit soort compilaties spelend op de achtergrond. Ik voelde me als een kantoorbediende in de jaren ‘80. Ik vind het nog altijd nice, de aesthetic en de muziek is echt aangenaam. Het is chill en je relaxt er ook van. Alle commerciële muziek die we recyclen, zoals liftmuziek, dat is ook een van mijn guilty pleasures, maar dan niet guilty. Als muzieknerd noem ik het bij de naam, dat is gewoon easy listening; alles is smooth, zoals bossa nova.

Dat is ook best zacht, maar in een ander genre. 
Ik ben geen fan van countrymuziek of het hele cowboy gedoe. Het is gewoon niet goed oud geworden, en heeft ook niet zo’n goeie reputatie. Maar hier vind ik het wel leuk dat het een oude film is. Ik kijk vaak films vantussen de jaren ‘30 en ‘60. Allez, ik heb wel al beter zien zingen en acteren… maar visueel is dat altijd heel interessant. Toen ik klein was, wou ik model zijn, of popzangeres, of actrice. 

Nog steeds?
Nee. Later nog wou ik een modeontwerper worden. Ik wou altijd glamoureuze jobs. Toen ik nog in Oekraïne woonde, wist ik dat zoiets moeilijk te bereiken zou zijn, of zelfs onmogelijk. Maar ik wou een artiest zijn. 

En heb je je jeugddroom kunnen verwezenlijken? 
Als ik m’n kleine zelf zou tonen hoe ik nu leef door middel van een film, dan zou ik dat moeilijk geloven, zelfs in m’n wildste dromen. Ik weet nog toen ik vorige zomer naar Parijs ging om te spelen. Het was een van de eerste keren dat ik er was, ik was er de hele dag alleen. Dan ben ik naar Galeries Lafayette gegaan, ik had nog nooit zoiets in m’n hele leven gezien. Ik dacht dat zo’n plekken enkel bestonden in films of cartoons. Het was het meest decadente winkelcentrum dat ik ooit had gezien. En toen ik naar het dak ging, kon ik de Eiffeltoren zien, en alle daken van de hele stad, zoals in de films. Ik moest me neerzetten, de emoties waren zo overweldigend, ik moest ervan huilen. Als kind tekende ik vaak popjes naast de Eiffeltoren. Ik besefte opeens dat ik dit keer deel uitmaakte ervan, dat ik voor deze mensen ging optreden en dat ik ervoor zou betaald worden.

Voila, zonder twijfel een van de bekendste in mijn lijstje. 
Mijn artiestennaam refereert naar deze show, ik hield ervan toen ik 11 jaar was. Ik leefde toen nog in Oekraïne. We hadden geen Disney Channel, maar het speelde wel op de nationale zenders. Op een bepaald moment had ik ook zo donkerblond haar, met een froufrou (bangs n.v.d.r.) en witte highlights in het midden. Ik was er zo trots op. Toen ik naar België kwam had ik zelfs een gepersonaliseerde sleutel met haar foto op, en Hannah Montana bedlakens. Ik heb ze zeker tien jaar gehouden en gebruik ze nog steeds. Ik weet nog hoe sommige van m’n exen ermee moesten lachen. 

Ben je dan ook een echte ‘star’?
Overdag ben ik best wel lowkey, introvert, ik ben graag discreet. Ik wil niet elke dag intense belevenissen hebben en heel de tijd sociaal zijn. Alleen zijn, niet herkend worden op straat, dat is aangenaam. Ik ben blij wanneer mensen mij herkennen, maar het is ook zo dat wanneer ik er moe uitzie, mijn haar er mottig uitziet of ik een slecht humeur heb, zoals die celebrity foto’s wanneer ze gaan shoppen en hun zonnebril op hebben … dat is een situatie waar ik niet in wil belanden. Als iemand naar me toe zou lopen en zeggen “Hé, dat is Dana Montana,” dan zou ik zeggen, “huh, wie?”

Hoe komt het dat je mixt en deze stijl verkiest?
Ik begon pas heel laat een interesse te krijgen in elektronische muziek. Tijdens mijn tienerjaren luisterde ik een beetje naar vanalles. En omdat ik veel tijd doorbracht op het internet kwam ik op een dag future funk, chillhop en andere gerecyclede genres tegen. Dat was een beetje mijn gateway naar elektro? Het begon eigenlijk allemaal toen ik begon naar Drag Me To Hell feestjes te gaan. Destijds ging ik nog niet zo vaak uit.

Maar met een paar vrienden zagen we een nice flyer in een winkel. Er werd me verteld dat het een zotte soort rave was in Antwerpen, met dragqueens in het publiek. We zijn er gegaan uit curiositeit. De muziek was enorm donker, ik was dat niet gewoon, maar de vibe was echt sick. Daar leerde ik Mati Drome kennen, de organisator, en dat klikte gewoon onmiddellijk tussen ons. Mijn toenmalig lief en ik zijn uit elkaar gegaan op die fuif en ik zat eigenlijk de rest van de avond te pruilen in mijn verdriet, en - ironisch genoeg - draaide ik daar een jaar later een van mijn allereerste sets. 

Na die breakup had ik het een tijdje moeilijk, maar ik kon zo mezelf opnieuw leren ontdekken, dankzij dat gevoel van leegte. Ik keek ook heel wat Drag Race op dat moment en in seizoen 1 heb je Nina Flowers, een drag dj. Ik vond dat zo cool. Ik wou dat ook doen, dj’en en zotte fits te dragen, nog voor ik iets wist van muziek. Zonder ook maar iets van iets te kennen, sms’te ik Mati om te vragen “Hoe kan ik beginnen?” Enkele maanden - en veel van zijn advies - later, stuurde ik hem de set en hij boekte me meteen voor zijn feestjes.

Oké, volgende. 
Japanse rap is cool. Het is niet iets waar je elke dag naartoe luistert. Het klinkt een beetje zoals Tommy Cash, het soort artiest waar ik wel naar luister. Dat is niet altijd m’n ding, maar het is echt nice om verschillende invloeden te zien in al deze genres. 

Heb je soms een culturele schok als je in het buitenland draait?
Ik ben net terug van Colombia, het is de derde keer dat ik er draai. De hele cultuur, het hele concept van het nachtleven is er zoveel belangrijker dan hier. Je hebt er buurten, volledige wijken die gemaakt zijn om uit te gaan. Mensen hechten er veel meer waarde aan. Het dagelijkse leven is niet altijd even gemakkelijk op sommige plekken, dus wanneer mensen kunnen uitgaan tijdens het weekend, genieten ze er echt van. En ik denk dat dat in vele landen zo is. De mensen doen de moeite om er mooi uit te zien, om hun eigen manieren te vinden om deze wereld te ontsnappen. 

We veranderen even van register
Ik ben een veggie, dus het is nogal moeilijk om neutraal te blijven. Maar je kunt het wel positief bekijken. Blikvoeding is levensveranderend in sommige situaties, zoals nu met de oorlog in Oekraïne. Het is het eerste wat mensen krijgen om in extreme noodgevallen te stockeren.

Deze hoort in het rijtje van klassiekers uit de Montana familie
De muziek is echt slecht. Allez, ik bedoel, het is wel grappig, maar dit beeld van de artiest dansend met kinderen in een sloppenwijk krijg je zo vaak te zien. Nee, dat is echt m’n ding niet. Als ik het punten zou moeten geven, dan zeg ik 10 op 10 voor de dansers die het echt zotgoe doen, en 0 op 10 voor de muziek.

Oké, next.

Hij is een rapper uit Verviers
Het is een video op budget. Ik ben er geen fan van. Ik denk dat het vooral komt doordat ik de tekst niet echt begrijp maar ik kan wel anticiperen dat het triest is, wat er gezegd wordt. De mood is niet al te zot, maar bon, ik hoop dat geen enkele van deze francophone rappers dit artikel lezen.

Wat denk je van de Belgische muziekscene? Heeft het potentieel of is het al te verzadigd? 
Uit alle woorden die je kon kiezen om het te beschrijven denk ik dat verzadigd het laatste woord is dat ik zou kiezen voor de Belgische muziekscene. We hebben meer creativiteit nodig, meer initiatieven, meer mogelijkheden, maar de overheden helpen ons helemaal niet. Theaters blijven gesloten, er is niet veel steun voor culturele organisaties. Covid heeft daar niet bij geholpen, maar in het algemeen voor queer ruimtes, elektronische fuiven, was het al best fragiel en de pandemie gaf daar de doodsteek aan. Mensen worden stilletjes aan wel wakker, ze komen met nieuwe projecten. Het gaat allemaal best traag maar ik hoop dat het op een dag terugkomt. Daarom moeten we als artiesten aanwezig blijven, om de scene terug te doen herrijzen uit diens assen.

Oké, we hebben het over een staat, dus ik zal je niet dwingen iets te luisteren.
Wow, hier leven meer koeien dan mensen. Love it. Ze hebben er zoveel ruimte om te leven. Daarnaast is het ook de staat die de eerste vrouw naar het congres stemde (Jeannette Rankin in bij de Republikeinen, n.v.d.r). Ik hoop dat ze goeie dingen blijven doen voor vrouwen- en mensenrechten (meh, n.v.d.r). Ik volg hun nieuws niet, dus ik kan niet zeggen of ze Democraten of Republikeinen zijn, maar het is al cool. 

Maar volg je ook echt wat er gebeurt binnen de vrouwenrechtenbeweging?
Er staan enkele heel belangrijke zaken op het spel. Het probleem is dat te veel oude mensen aan de macht zijn. Dat is een van de redenen waarom het vandaag zo moeilijk is. Veel jonge mensen zijn zich hiervan bewust. Ik zie steeds meer progressieve mensen in de nieuwe generaties. 

Dat is Montana van Frank Zappa, niet een van de beste feministen to be honest…
Zalige schoenen die hij aanheeft aan het begin. Geweldig haar, voortreffelijke snor. Ik heb dit nummer nog nooit gehoord, maar het doet me echt denken aan die 1960s hippievibe. Ik vind die old but gold artiesten zoals Donovan nice. De vibe is cool, het is zeker iets wat ik live zou gaan bekijken. 

In het liedje zingt Frank Zappa “Ik ga waarschijnlijk, op een dag, in Montana gaan wonen…” 
Ik verhuisde hierheen toen ik 13 was. Mijn moeder trouwde met een Belg en we verhuisden naar Antwerpen. Ik was zo blij. Destijds was het wel moeilijk, we kwamen met weinig geld, en de enige manier om in de streek waaruit we komen een goed leven te kunnen leiden is om ofwel in een goede familie geboren te worden of met een rijke man te trouwen. Ik zou zeggen dat er niet veel vooruitzicht was voor succes voor mij daar. Omdat ik een queer, zwart schaap was, zou het leven in Oekraïne voor mij enorm hard geweest zijn. 

Droom je ooit van andere oorden? 
Heel lang zag ik België als een land met zijn limieten, maar nu, zeker sinds ik in het centrum leef, zie ik Antwerpen als een stad, met al diens charmes en mogelijkheden. Het is een stad van menselijke grootte, dat maakt het gemakkelijker om de verschillen te zien. We praten er vaak over in mijn omgeving, ik heb het gevoel dat heel wat coole mensen Antwerpen verlaten voor andere plekken. Voor velen is het een tussenstop, waar je even pauze neemt om er later terug weg te gaan. Er is een constante exodus aan de gang van creatievelingen. Als die allemaal beslissen om naar Parijs of Berlijn te trekken voor “een betere toekomst”, dan zal de stad sterven. Het is zo’n iconische stad, zeker als je kijkt naar diens geschiedenis, de jaren ‘90 alleen al op vlak van electro muziek, je kunt dat niet gewoon laten uitsterven.

Duke Montana, ik ben het einde van mijn materiaal aan het bereiken. 
Ik hou wel van Italiaans, maar de rest vind ik maar niets. De muziek is niet direct mijn ding en de video is niet gemakkelijk te bekijken. De hotelkamer is cheap, en zelfs als het niet mijn stijl was, vond ik Joey Montana dan toch creatiever. Grappig wel dat er zoveel rappers in deze lijst zitten. Iedereen heeft misschien zijn inspiratie gehaald bij Tony Montana.

Voila, daar hebben we hem dan.
Ah, haha, de enige echte. 

“The world is yours?”
Het is belangrijk om groots te dromen, maar daar komen verschillende aspecten bij kijken: je kunt grote dromen hebben en dat kan heel productief zijn, maar hebzucht naar rijkdom en faam is een donkere kant waar je je snel in kan verliezen. Ik denk dat je goed moet reflecteren over hoe je de dingen bekijkt, waar je jezelf positioneert en wat je wil bijdragen aan de scene, aan de muziek of aan jezelf … Maar als je hoofddoel materialistisch is, dan kan dat echt lastig zijn, dan is ambitie een probleem. 

Een kleine bonus en misschien beetje afgeweken van het onderwerp
Dat is helemaal niet zo slecht, maar het doet me wat denken aan de radiozenders van oudere mensen, zoals Nostalgie. Het is zeker het soort muziek dat de buschauffeur luid zou spelen op de bus. Ik kende het niet maar het is helemaal niet zo slecht. 

Dana Montana speelt op 3 december in Antwerpen tijdens het Celebrations of Life festival. We geven tickets weg via Instagram. Meer info vind je op hun website.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.