James begon vroeger elke zaterdag rond 12 uur ‘s middags met vrienden te drinken. Dat ging dan tot zo’n 3 uur ’s nachts door. Maar sinds vorig jaar oktober heeft hij geen druppel meer gedronken. Tegenwoordig gaat hij nauwelijks meer naar het café en is hij veganist geworden.
“Ik heb mijn leven drastisch omgegooid,” zegt hij. Vlak voor oktober werd hij door een vriend uitgenodigd om mee te gaan naar een klimmuur in het noorden van Tyneside in Engeland, waar hij woont. James had toen al “God mag weten hoelang” niet meer gesport, maar hij had wel met veel plezier naar Free Solo gekeken, de documentaire uit 2018 over de Californische klimmer Alex Honnold, die zonder touw een rotswand van 900 meter in Yosemite National Park beklom. Door die docu wilde James het zelf ook weleens proberen, dus hij ging in op de uitnodiging. “Sindsdien ben ik er volledig door geobsedeerd,” zegt hij.
Na die eerste sessie begon James drie à vier keer per week te klimmen. “Ik vind niet alleen het fysieke eraan leuk, maar ook het feit dat je goed moet nadenken, want je moet van tevoren je route al een beetje uitstippelen.,” zegt hij. “Daarnaast vind ik het ook fijn om bepaalde doelen te stellen als ik vriendschappelijk met iemand aan het klimmen ben.”
James is niet de enige die klimmen heeft ontdekt. Het succes met Free Solo en andere docu’s over klimmen – zoals The Dawn Wall, waarin klimmer Tommy Caldwell een vinger verliest, maar toch een ongelooflijk succes boekt – heeft ervoor gezorgd dat klimmen een enorm publiek heeft bereikt. In 2018 schreef The Guardian dat de sport vroeger een niche-activiteit was, maar inmiddels “een wereldwijde sensatie” is. Het aantal mensen dat naar indoor-klimcentra gaat, groeit elk jaar met 20 procent. En vorig jaar verscheen op The Cut een artikel met de kop ‘Why Is Everyone I Know Bouldering All of a Sudden?’, waarin duidelijk wordt dat Zac Efron en Brie Larson ook fan zijn.
“Als ik een paar jaar geleden op huisfeestjes over klimmen begon, verveelde iedereen zich,” zegt Pez, die in Londen woont en al meer dan acht jaar klimt. “Maar als je er nu over begint, zie je ogen beginnen te glinsteren. Voor je het weet zit je in een diep gesprek over The Dawn Wall.”
Brett Ffitch van The Climbing Nomads beklimt een rots. Foto met dank aan Climbing Nomads
Vrouwen zijn goed vertegenwoordigd in de professionele klimwereld: wereldkampioen boulderen Shauna Coxsey vertegenwoordigt bijvoorbeeld Groot-Brittannië op de aankomende Olympische Zomerspelen in Tokyo. Maar als hobby lijkt de sport vooral aantrekkelijk te zijn voor millennial-mannen. Ook jij kent waarschijnlijk wel een vent van eind twintig of begin dertig, die maar niet op kan houden over de gigantische overhang die hij onlangs beklom. Je weet wel wie ik bedoel: hij draagt een Patagonia-jas, volgt een paar Californische klimbro’s op Instagram en weet tot in detail hoe de bergen van Joshua Tree eruitzien, ondanks dat hij in Heerhugowaard woont. Hij geeft makkelijk 150 euro uit aan klimschoenen en hij heeft ineens spierballen – die er eerder absoluut niet zaten.
Brett Ffitch en Sophie Cheng zijn bergbeklimmers die door heel Europa outdoor-klimles geven. Ze runnen ook het youtubekanaal Climbing Nomads. Ze vertellen me dat hun sessies in de afgelopen jaren steeds meer worden bijgewoond door indoor-klimmers.
“Veel mensen hebben in een hal leren klimmen en willen hun vaardigheden buiten toepassen,” zegt Ffitch. “Dat is nu echt een trend. Binnen basisvaardigheden opdoen en dan de wijde wereld ingaan.”
James doet aan indoor-boulderen, net zoals de meeste mannen die in een stad wonen. Je beklimt dan een muur van maximaal een paar meter hoog, met behulp van gekleurde stukken plastic greepjes. Je hebt geen touw of tuigje nodig, dus je kunt er vrij makkelijk mee beginnen: je gaat gewoon naar je lokale klimmuur, huurt schoenen en klautert een muur voor beginners op.
Volgens de Association of British Climbing Walls bezochten naast James ongeveer 1,5 miljoen mensen in 2018 een indoor-klimmuur. In Nederland kunnen de circa 70.000 klimmers die er op dit moment zijn in bijna 70 klim- en boulderlocaties terecht. “Het is heel toegankelijk,” zegt Cheng. “Je kunt gewoon gaan boulderen in een klimcentrum en hoeft niet in een auto te stappen om ergens naartoe te rijden.”
James op een bouldermuur in Newcastle. Foto met dank aan Daniel McGrath
Adam, die in Londen woont, ging in 2018 voor het eerst naar een indoor-klimmuur, nadat zijn relatie uitging. “Ik dacht altijd dat het een hoop nerds in een kleine ruimte waren, die naar kleine stukjes plastic aan het grijpen waren,” zegt hij. “En ik dacht dat het makkelijk zou zijn, maar het bleek echt een uitdaging – zowel fysiek als mentaal.”
Hij was al snel verslaafd, ook omdat het zo makkelijk was om ermee te beginnen. Nu beklimt hij regelmatig indoor-bouldermuren in Londen, waaronder de Arch Climbing Wall in Bermondsey en de Mile End Climbing Wall.
Robin, die ook in Londen woont, kwam via vrienden bij boulderen terecht. “Na drie tot zes maanden kocht ik klimschoenen,” zegt hij. “Ik begon steeds vaker te gaan en realiseerde me dat ik het echt leuk vond. Nu sta ik om kwart voor 6 ’s ochtends op, zodat ik om half 7 in een klimhal kan zijn. Dat doe ik twee of drie keer per week.”
Klimmen biedt mannen de mogelijkheid om zich te verdiepen in apparatuur en techniek. Robin zegt dat het een beetje is “alsof je met je lichaam een interactieve 3D-puzzel doet.” De subreddit r/climbing staat bomvol advies over hoe je een klimmerselleboog kunt voorkomen en selfies van mannen als ze weer eens een muur hebben beklommen. Populaire klim-vloggers als Magnus Midtbø, een Noor die vroeger aan wedstrijden meedeed, hebben honderdduizenden volgers.
“Je raakt volledig geobsedeerd met alles eromheen,” zegt James, die ook klimvideo’s kijkt als hij niet zelf aan het klimmen is. “Het is bizar. Op dit moment is het een heel nerdy aspect van mijn leven – iets waar ik mijn familie en vrienden mee verveel.”
Een muur beklimmen heeft als extra voordeel dat je echt aan het sporten bent, zonder dat het als sporten aanvoelt. En als je een twintiger bent die vroeger zijn hamstring heeft verneukt door te voetballen, is dat ideaal.
“Het is heel interessant om naar verschillende mannelijke klimmers te kijken,” zegt Pez. “Je denkt misschien dat de man met de grootste spieren de beste klimmer is, maar dat is lang niet altijd het geval. Als je een overhang beklimt, heb je veel rug- en borstspieren nodig, maar je moet ook heel handig met je voeten zijn. De vooroordelen over ‘krachtpatsers’ gelden niet bij klimmen.”
Klimmen gaat voor mannelijke millennials over meer dan alleen het trainen van lichaam en geest. De sport heeft ook een sterk sociaal element, in tegenstelling tot sporten in de sportschool. Tussen je beklimmingen breng je veel tijd door op de matten, om uit te rusten. Daardoor kan je makkelijk een praatje aanknopen met anderen – zowel vrienden als vreemden. “Klimmen is bij uitstek een sociale sport,” zegt Pez. “Je brengt veel tijd zittend door, denkend aan wat je net hebt gedaan. En als je dan iemand anders ziet die dezelfde route neemt en die dezelfde fouten maakt, heb je een goede reden om diegene te leren kennen.”
Robin is het daarmee eens. “Ik kwam vroeger erg vaak in de sportschool, maar nu niet meer. Ik realiseerde me dat ik alleen maar een paar gewichten hief en met niemand praatte. Maar als ik ga klimmen ontmoet ik altijd een paar mensen met wie ik kan praten en die me toejuichen.”
Er is veel geschreven over hoe moeilijk mannen in de twintig het vinden om vriendschappen te onderhouden – of dat nou komt door hun lange werktijden of door een gebrek aan bewustzijn over hun eigen emotionele behoeften. Uit een onderzoek van YouGov in 2015 bleek dat 12 procent van de mannen van 18 jaar of ouder geen goede vriend had met wie ze een ernstig levensprobleem zouden kunnen bespreken. Klimmen is daar een goede remedie voor, omdat je makkelijk een gesprek met iemand aanknoopt en je elke week weer een groepje mensen ziet.
“Vanaf mijn twintigste heb ik lang met zes van mijn beste vrienden samengewoond, maar nu we de dertig naderen is dat opgehouden,” zegt Robin. “Het is erg moeilijk om drie keer per week met een vriendengroep af te spreken. Dat gebeurt gewoon niet. Maar als je klimt, heb je een excuus om mensen te zien. Je bent goed aan het sporten, maar daarnaast is het ook nog eens heel leuk.”
“Voor mij was het heel belangrijk dat ik iets sociaals had gevonden dat niet om drank draaide,” zegt Adam.
Alle klimmers die ik voor dit stuk spreek zijn zich bewust van het stereotype ‘klimmer’. “Iemand die onnodig zijn shirt uittrekt als hij klimt,” zegt Pez. Volgens Robin werken veel klimmers in de IT: “Het zijn de mensen die met een T-shirt van Dropbox rondlopen.” Maar het maakt ze allemaal niet zoveel uit. Niemand klimt om de waaghalzerige capriolen van Alex Honnold na te doen of om een excuus te vinden om een hoodie van Arc'teryx te kopen. Het draait er gewoon om dat je met vrienden samenkomt en jezelf uitdaagt – zowel mentaal als fysiek.
“Klimmen heeft mijn levensstijl volledig veranderd,” zegt James. “Ik zou het iedereen aanraden. Probeer het gewoon eens. Het maakt voor veel mensen echt een verschil.” Zijn dagen in het café zijn in ieder geval voorbij, ingeruild voor tijd bij de klimmuur. En het enige waar hij nu nog grote hoeveelheden van drinkt, is water.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE UK