Max Kauffman schildert volksverhalen over het einde van de samenleving

Iedereen heeft vast wel eens nagedacht over het einde van onze beschaving. Max Kauffman in elk geval wel. Zijn visie op het einde der tijden legt hij vast op het doek, in folkachtige postapocalyptische schilderijen.

Kauffman gebruikt hiervoor waterverf, een materiaal dat in de moderne kunst weer in gebruik is geraakt door zijn imperfecte menselijke kwaliteit. Sinds hij zeven jaar geleden begon met schilderen is zijn werk geëxposeerd in Canada, Israël en Italie, en dit jaar werd hij bestempeld tot "artiest om in de gaten te houden". Die titel vindt hij zelf hilarisch.

Afgezien van de apocalyps en de teloorgang van onze maatschappij haalt Kauffman inspiratie uit dromen uit zijn kindertijd, muziek en Zuid-Amerikaanse folk art. Zijn schilderijen zijn bij vlagen misschien wel heel erg hipster, maar je kunt ze een zekere charme zeker niet ontzeggen. Dat verklaart wellicht ook zijn rijzende faam.

Motherboard sprak onlangs met Kauffman over zijn werk, over hoe hij denkt dat de wereld aan haar eind zal komen, en over de toekomst van de kunst.

Motherboard: Waarom schilder je het einde van de beschaving?

Max Kauffman: Beschavingen en rijken vallen onvermijdelijk een keer. Ik vind het mooi om de dood en de cyclische neiging van de natuur te verbeelden. Dat er iets uit elkaar kan vallen, kan sterven, om plaats te maken voor nieuw leven. Die tegenstelling vind ik prachtig om te verkennen; nieuwe groei die voortkomt uit iets dat sterft.

Is dat idee van wedergeboorte waarom al je schilderijen iets viezigs hebben? Het bruine zou aarde kunnen zijn, maar ook afval.

Ja, ik zie het ook als verval, roest, ontbinding en groei van iets abstracts. Verschillende uitingen van de natuur die haar territorium terug eist. Ik ben door de jaren heen op dit palet uitgekomen. Door de grote zwarte en bruine plekken in mijn werk springen de spaarzame kleuren die ik gebruik er echt uit, meer dan als ik er meer van zou gebruiken.

Hoe denk je dat onze wereld zal eindigen?

Op een Terry Gilliam-achtige manier.

Dus met een biologisch virus zoals in 12 Monkeys

Ja een virus, of misschien eerder door een verrotte overheid zoals in Brazil.

Wat is er toch met die cassettebandjes in je werk?

De cassettebandjes zijn voor mij een soort archeologisch ijkpunt. Het is een totem van muziek en een relikwie van mijn generatie. Ik verbeeld niet vaak mensen in mijn werk, maar ik denk dat de bandjes wel staan voor een zekere menselijke aanwezigheid. Ik vind het leuk om ze nu als een soort 'spoken' in mijn kunst te verwerken. Een paar jaar geleden waren ze veel nadrukkelijker aanwezig, maar nu zijn ze een beetje teruggevallen. Muziek is een gigantische invloed in wat ik doe en hoe ik denk als het gaat om het maken van kunstwerken. Dus wat dat betreft is het ook een soort ode aan de muziek.

Je staat er bekend om dat je volksverhalen in je schilderijen verwerkt. Kan je me er één vertellen?

Ja, ik stop er vaak kleine dingetjes in, maar die zijn vaak nogal vaag en min of meer persoonlijk. Het is vooral dat idee van visuele vertelkunst dat ik in mijn kunst wil stoppen. Een soort opzet voor iets, zoals een verlaten huis of gebedsplaats, waarin zich het begin van een verhaal vormt. Dus het zaadje van een verhaal in plaats van een verhaal opzich. Ik vind het vooral leuk als mensen hun eigen verhalen erin kunnen vinden.

Vertel eens over Neu Folk Revival, die groepsexpositie waar je curator van was in Oakland.

Neu Folk is een verzameling van mensen die allemaal binnen de contreien van de 'folk art' werken. Dat concept heeft voor elk van hen een verschillende betekenis, sommigen maken dingen met de hand, waar anderen processen gebruiken om visueel verhalen te vertellen. Uiteindelijk is het een verzameling kunstenaars die op een traditionele manier werken met kunst zoals die al sinds het begin van de beschaving wordt gemaakt.

Is dit een reactie op onze steeds digitaler wordende maatschappij?

Ja, voor mij is het wel een reactie op de digitalisering van ons hele leven. De menselijke maat in de kunst en ambacht zal belangrijk blijven, zeker terwijl we steeds verder in de armen van de technologie vluchten. Er zullen altijd mensen zijn die op zulke details letten, die iets willen dat niet zo… Zo massa-geproduceerd is.