We vroegen vijf brouwers om elkaars bier blind te proeven

Zo'n tweehonderd jaar geleden hadden de Britten in India dorst. Het was daar warmer dan ze gewend waren en het bier dat ze meenamen van thuis – zware, donkere porter was op dat moment populair – was ongeschikt voor een lange reis in een warm scheepsruim, en ook niet echt dorstlessend. Tijd voor een nieuw biertje, dachten ze bij de Britse Oost-Indische Compagnie. Fris, bitter en met veel hop, zodat het een lange reis makkelijker overleeft. De India Pale Ale was geboren.

Jaren later werd het bier vergeten, totdat Amerikaanse brouwers rond de eeuwwisseling het recept afstoften en in kleine brouwerijtjes aan het werk gingen. IPA was in de Verenigde Staten het biertje dat de opkomst van speciaalbier aanvoerde. Al een aantal jaren staan ook onze supermarkten en slijterijen er vol mee.

Er zijn enorm veel IPA's, en soms proef je het verschil tussen het ene en het andere biertje niet. Daarom vroegen we vijf brouwers met een eigen IPA voor een blinde test. We waren benieuwd of zij de verschillen wel konden proeven.

De brouwers druppelen op donderdagmiddag een voor een binnen: Tjalling van brouwerij 't IJ, Rick van Oedipus, Sanne van Two Chefs Brewing, Robbert van brouwerij Het Uiltje en Gido van Jopen Bier. Het blijken goede bekenden van elkaar. "Tijdens het brouwen leer je elkaar snel kennen," zegt Robbert. "Je staat met elkaar op festivals en blijft vaak hangen voor een biertje. Daarnaast is het aantal brouwerijen in Nederland nog steeds niet zo heel groot."

"Het is warm en ik heb dorst," zegt Rick. Meer aanmoediging is er niet nodig. We beginnen met proeven.

Sanne - Two Chefs Brewing: Deze is een beetje troebel. Ik kan meteen zien dat hij niet van Jopen of Het Uiltje is, want zij centrifugeren hun bier meestal, waardoor hij helder is. Bij Oedipus, 't IJ en bij ons is hij vaak wat troebeler. Ik denk dat deze bij Oedipus vandaan komt.

Tjalling - 't IJ: Ik vind het knap dat jullie elkaars bier zo goed kennen. Ik ben hier maar met één doel: ons eigen bier herkennen. Dat is niet deze.

Robbert - Het Uiltje: Het is voor mij lastig om het juiste biertje te vinden, want er liggen ongeveer vijftien verschillende IPA's van mezelf in mijn winkel. Maar dit bier is troebel, en dat heb ik al lang niet gemaakt, dus ik denk Oedipus misschien? Hij is in elk geval wel erg lekker.

Rick - Oedipus: Jullie denken Oedipus, maar ik denk niet dat-ie van ons is. Volgens mij is het er een van jou, Robbert. Ik zeg Het Uiltje.

Gido - Jopen: Ik zeg met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat deze niet van mij is.

Robbert - Het Uiltje: De vorige had wat Amerikaanse smaken, deze wat minder. Er zit wel meer koolzuur in. Het is geen Jopen en geen IJ. Hij is straf, bitter en enorm droog. Ik denk Two Chefs.

Sanne - Two Chefs Brewing: Dit is de Green Bullet, honderd procent zeker. Er zit geen Amerikaanse hop in, omdat die citrustonen al in onze Funky Falcon zitten. Deze hop is bloemiger. Ik wist het eigenlijk al toen ik de kleur zag. Hij is jammer genoeg niet vers, dat proef ik.

Rick - Oedipus: Een IPA moet echt vers zijn. Kijk altijd even wanneer hij gemaakt is als je er eentje koopt. Een IPA van een maand oud smaakt heel anders dan eentje van een half jaar. De fruitige aroma's vervliegen, maar de hoppigheid blijft, dus wordt je bier veel bitterder dan normaal. Ik denk trouwens ook dat deze van Two Chefs is.

Gido - Jopen: Qua aroma liggen IPA's dicht bij elkaar. Het is lastig om ze uit elkaar te houden, zeker als je versheid in gedachte houdt. Deze heeft geen zachte bitterheid. Hij is sowieso niet van ons. Aangezien Sanne zo zeker van zichzelf is, ga ik ook voor Two Chefs. Jammer dat-ie wat ouder is, dat kun je inderdaad proeven.

Tjalling - 't IJ: Deze heeft iets meer mout dan het vorige bier, dat vind ik lekker. Ik herken hem verder niet, maar volgens mij is de brouwer inmiddels al wel geraden.

Rick - Oedipus: Zit je me te fucken? Ik raak in de war. Deze is niet helder en hij mist een paar kenmerken die je zou verwachten van de brouwers hier aan tafel. Hij heeft veel koolzuur, dus ik denk dat hij van 't IJ is.

Sanne - Two Chefs Brewing: Ik begin nu ook wat minder zeker van mezelf te worden. Ik twijfel door het koolzuur, dat is namelijk net zoveel als bij het vorige biertje. Het zou mooi zijn als er in werkelijkheid geen enkel biertje van ons bij zit. Ik moet kiezen tussen 't IJ en Oedipus, maar ik ga toch voor 't IJ.

Robbert - Het Uiltje: Volgens mij is dit de Gaia van Oedipus. Er zit bijna net zoveel koolzuur in als het vorige bier, en de Gaia en de Green Bullet worden op dezelfde installatie gebrouwen. Ik twijfel nu ook aan mijn keuze bij het eerste biertje. Die was denk ik toch van mij. Ik maak zoveel verschillende IPA's dat ik de Me Myself & IPA even vergeten was, die is wat troebeler.

Gido - Jopen: Het aroma van dit bier is een beetje vlak en voor een IPA is-ie wat minder intens. Ik gok 't IJ. Ik weet in ieder geval zeker dat wij hem niet gebrouwen hebben.

Tjalling - 't IJ: Ik twijfel tussen ons eigen bier en dat van Jopen. Ik hoopte het aan de geur te herkennen, maar dat lukt niet zo goed als ik had gedacht. Ik denk toch dat dit die van ons is.

Tjalling - 't IJ: Ik zei bij het vorige bier dat-ie van ons was, maar nu ik deze proef en ruik, krijg ik een oja-momentje. Hij is fris en bitter, dat vind ik lekker. Dit is die van ons.

Robbert - Het Uiltje: Hier zit niet zoveel Amerikaanse hop in. Hij is subtiel, fruitig en bloemig. Een wat lichtere bitter en een klein beetje troebel. Deze is van 't IJ: een frisse doordrinker.

Rick - Oedipus: Ik ruik aan de gist dat dit 't IJ is, die heeft een herkenbaar geurtje. Het is een klassieker, maar niet zo mijn smaak. Was die vorige dan toch van Jopen?

Gido - Jopen: Dan is dit de Oedipus, of niet? Ik heb bij het vorige bier al 't IJ gezegd, maar dat ga ik nu opnieuw doen. Dit is die van 't IJ. Ik vind hem lekker.

Sanne - Two Chefs Brewing: Ja, 't IJ. Maar volgens mij is dit ook een wat oudere batch. Normaal proef ik namelijk perzik, en dat komt nu niet naar boven.

Tjalling - 't IJ: Dit is de Mooie Nel van Jopen. Hij is helder en komt qua smaak het dichtst in de buurt van een moderne klassieker met een Amerikaans karakter.

Gido - Jopen: Ja, dit is de Mooie Nel. Als je hem vergelijkt met de andere bieren, zie je dat deze een stuk helderder is. Dat komt doordat wij het bier centrifugeren.

Robbert - Het Uiltje: Helder, fris, niet al te bitter, toegankelijk voor een IPA. De Mooie Nel van Jopen blijft over geloof ik. Ik denk dat ik ze allemaal heb geraden.

Rick - Oedipus: Dit is Jopen. Denk ik. Ik weet het niet zeker meer. Ik weet niets zeker meer.

Sanne - Two Chefs Brewing: Het mag duidelijk zijn, dit is Jopen.

De bieren zijn uiteindelijk beter geraden dan we hadden verwacht. Al was die verwachting puur gebaseerd op onze onkunde. Robbert kwam het beste uit de test: hij wist alle bieren te raden. Bovendien werd zijn IPA het lekkerst gevonden door de andere brouwers.

Dat is op zich niet gek, want Robbert maakt bijna alleen maar IPA's. "Dat kom door de Aipeejee van de Leidse Brouwerij. In 2010 was dat een van de eerste goede IPA's in Nederland. Ik vond het heerlijk en echt anders dan ik gewend was, dus ben ik daarmee aan de slag gegaan. Je kan er ook ontzettend mee variëren en creatief mee zijn. Soms ga ik het bos in om spruiten van dennentakken te plukken. Te gek als je dat bij je bier gooit."

De bekendheid van IPA kwam overgewaaid uit de Verenigde Staten. Daar drinken ze nu steeds vaker bier dat wat zuurder is. "Smaken verschuiven," vertelt Sanne. "In Nederland begon het met Belgisch bier, dat is wat zoeter. Bier werd steeds bitterder, maar dat is een smaak waar je aan moet wennen. Toen ik voor het eerst een flesje Raging Bitch van brouwerij The Flying Dog dronk, vond ik dat veel te bitter. Wat vroeger te bitter was, is nu te zoet. Zuur is een ingewikkelde smaak, dus na bitter gaan mensen zuur bier drinken, en zo blijven biersoorten doorschuiven."

"Je smaak blijft ontwikkelen," zegt Robbert. "Ook met gewoon pils, je leert subtielere bieren beter waarderen omdat je er smaken in herkent die je er eerst niet uit kon halen."

"Het is ook interessant om te zien dat Amerikanen zich in de jaren tachtig door Belgen lieten inspireren, en dat het nu omgedraaid is," vertelt Rick. "Die inspiratiebron gaat op en neer."

Als laatste vragen we aan de brouwers hoe het nou zit met mannenborsten. Kun je die echt krijgen van IPA – met een hoog gehalte aan fyto-oestrogeen? Volgens de brouwers valt dat wel mee, zolang je maar niet zoveel bier drinkt dat je er sowieso dik van zou worden (en dus borsten krijgt).