Deze bijen vechten terug met bommen en machinegeweren om te voorkomen dat ze uitsterven

In de kinetische kunstwerken van Léon van Opstal worden insecten uitgerust met nagemaakt militair materieel. Het is maar de vraag of ze met hun goed ontwikkelde facetogen ook echt head-up displays of een automatische piloot nodig hebben, maar leuk is het wel. De pluizige hommels hebben plastic bommen aan hun pootjes en dragen kamikaze-bandana’s. Zelfs vlinders zijn dan opeens niet langer vredelievend. Van Opstal heeft de insecten in vitrine-achtige kastjes gestopt. Kijkers kunnen ze laten vliegen door de kunstwerken op te winden als een soort speeldoos.

Ondanks de humoristische insteek schuilt er wel een serieuze boodschap achter de kunstwerken. Hommels en bijen zijn namelijk aan het uitsterven. “Dit is iets waar ik mij zorgen over maak, want ze voeren cruciale taken uit voor onze planeet,” vertelt Van Opstal aan The Creators Project. "Zonder deze beestjes zullen onze voedselvoorzieningen hard achteruit gaan.” Hij ontdekte hoe slecht het ging met de hommel toen hij naar huis liep – de weg lag bezaaid met dode hommels. De volgende dag vond hij onder één boom twaalf hommels. “Het was in een tijd dat ik nog niet helemaal wist welke kant ik op wilde met mijn kinetische kunst. Ik dacht: wat als ik nou deze dode hommels gebruik? In een toestel van staal, messing stangen, scharniertjes en tandwielen verdedigen ze hun rol als de belangrijkste bestuivers van de planeet. Van Opstal noemt ze ‘de strijders der natuur’.

Van Opstal werkte eerst als technicus op het vliegveld in Rotterdam, maar besloot na een jaar het creatieve pad te bewandelen. In 2008 studeerde hij af aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. In zekere zin houdt hij zich nog steeds veel bezig met luchtvaart en techniek, maar op een hele andere manier. “We zijn veel te afhankelijk geworden van technologie. Het is inmiddels zo geavanceerd dat we niet eens weten hoe het werkt, maar ondanks de ontwikkelingen van de afgelopen jaren kan het nooit de natuur evenaren. Een bij slaat zijn vleugels 300 keer per seconde. Als ze verdwenen zijn zullen we nooit elk bloemetje in de wereld kunnen bestuiven,” vertelt hij. De complexiteit van de natuur is voor ons nog moeilijker te bevatten dan dat van technologie. Ook is het van veel groter belang voor de overleving van de mens. Van Opstal maakt dit tastbaar en duidelijk door middel van zijn kunst.

, f

De kinetische kunst van Léon van Opstal is te zien in Galerie Franzis Engels. Van 27 tot 30 december wordt het tentoongesteld in de Beurs van Berlage tijdens This Art Fair. Ga naar de website van Léon van Opstal voor meer van zijn werk.