“Hij die het zonlicht goed wil kunnen zien, moet eerst zijn ogen schoonvegen,” staat sinds kort te lezen op vijftig gebouwen in de Manshiyat Nasrbuurt in Caïro. Het citaat van Sint Athanasius van Alexandrië, een koptische bisschop uit de vierde eeuw, vormt het middelpunt van een nieuw anamorfisch kunstwerk van eL Seed genaamd Perception. Het kunstwerk bestaat uit een enorme Arabische kalligrafie en heeft ervoor gezorgd dat de meest gemarginaliseerde vuilnisrapersbuurt van de Egyptische hoofdstad een ongekende hit op Instagram is geworden.
De Frans-Tunesische kunstenaar staat wereldwijd bekend om zijn indrukwekkende straatkunstwerken die een boodschap van hoop moeten verspreiden. Zijn “kalligrafiti” is te onder andere te zien in de favela’s in Rio de Janeiro en in de sloppenwijken van Kaapstad. Met het project in Caïro hoopt hij misstanden aan de kaak te stellen en ervoor te zorgen dat “de verkeerde ideeën” die mensen hebben over de Zaraeeb of de Zabaleen worden rechtgezet. De mensen uit deze buurt zijn niet alleen vanuit een historisch perspectief onderdruk omdat ze als koptische christenen leven in een land dat overwegend islamitisch is, maar ook omdat hen de onterende taak is toebedeeld het vuilnis van de rest van de stad te verzamelen en te sorteren.
Videos by VICE
EL Seed vertelde het publiek tijdens een TED Talk: “Ik breng mensen, culturen en generaties samen met mijn Arabische graffiti.” Zijn kalligraffitiboodschappen hebben dankzij opbeurende gezegdes en gedichten een universele betekenis. De kunstwerken vestigen de aandacht op vergeten, vervreemde of verkeerd begrepen samenlevingen.
De kunstenaar zegt dat “we in een tijd leven waarin onze verschillen ons uiteen drijven. We beoordelen mensen of samenlevingen en hebben de verkeerde ideeën over ze. Ik vind het belangrijk om dit bespreekbaar te maken.”
EL Seed werkte nauw samen met lokale religieuze leiders om zo het vertrouwen van de bevolking te winnen en toegang te krijgen tot de lokale cultuur. Uiteindelijk nodigden de bewoners hem thuis uit en begonnen ze de aandacht van de kunstenaar echt te waarderen. Het is een indrukwekkend en moedig project, aangezien het van start ging zonder toestemming van de overheid. Het duurde ruim drie weken om een planning voor de schilderingen te maken en ze uiteindelijk aan te brengen op de gebouwen. Een team van 21 mensen werkte iedere dag van acht uur ‘s ochtends tot zeven uur ‘s avonds aan het kunstwerk.
“Ik nam een foto van het deel van het gebouw dat ik wilde beschilderen. Ik werkte het ontwerp voor de sectie vervolgens uit in een schets, zette die in Photoshop en vergrootte het. Ik printte het geheel en werkte de kalligrafie vervolgens uit aan de hand van het papier.”
Het resultaat is een kleurige puzzel van lichte schilderingen die een samenhangende compositie vormen als je er vanaf het klooster van St. Simeon naar kijkt. Deze kerk, die zich in een grot bevindt, is de centrale plaats voor de koptische gemeenschap in de regio. Deze locatie werd door de kunstenaar gekozen in de hoop mensen iets bij te brengen over de politieke en historische situatie van dit volk.
In 2009 verscheen de documentaire Garbage Dreams, waarin de Zabaleen als zeer vooruitstrevend worden neergezet. De bevolking verdient de kost door tachtig procent van het vuilnis te verzamelen en te recyclen. Even ter vergelijking: de meeste vuilnisbedrijven recyclen maar twintig tot vijfentwintig procent van het vuilnis dat ze verzamelen. Het verzamelsysteem van de Zabaleen wordt gesponsord door de World Bank, de Ford Foundation en Oxfam. De Zabaleen zijn in verschillende wetenschappelijke onderzoeken bestudeerd om de wereldwijde verzameling en verwerking van afval te verbeteren.
EL Seed hoopt met zijn kunst een positieve draai aan de buurt te kunnen geven. “Ik hoop dat het project een ander licht op de samenleving in Zaraeeb kan werpen, waardoor mensen in gaan zien hoe belangrijk deze bevolking is voor het dagelijks leven in Caïro. Ook hoop ik dat het project aan zal zetten minder snel te oordelen over anderen.”
Kijk voor meer informatie over eL Seed op zijn website.
