Als je weleens wat tijd hebt doorgebracht in de zoekfunctie van Instagram, is de kans groot dat je een ASMR-video tegen bent gekomen.
Zo zijn er van die ASMR-video’s waarin zeep in stukjes wordt gesneden, wat een beetje klinkt alsof iemand op een xylofoon tingelt. Of korte filmpjes waarin een zak Scrabble-letters op tafel wordt leeggegooid. Je kunt je vast wel voorstellen hoe dat klinkt. Deze video’s lijken misschien volledig willekeurig, maar ze hebben allemaal hetzelfde doel. Bij ASMR is het doel namelijk om een autonome sensorische meridiaanrespons op te wekken. Dat is een tintelend gevoel wat wordt veroorzaakt door bepaalde geluiden en sensorische impulsen. Blijkbaar hebben veel mensen behoefte aan dat gevoel, want momenteel staan er meer dan 5,3 miljoen van die dingen op Instagram onder de hashtag #ASMR (om nog maar te zwijgen over YouTube, waar het genre ook enorm populair is).
Videos by VICE
Maar niet alle soorten ASMR-video’s zijn even bekend als de kapotgesneden stukjes zeep. Zo is er een heel specifiek subgenre dat je misschien nog niet kent, namelijk het eten van krijt. En ja, dit is precies wat je denkt dat het is. Mensen filmen zichzelf terwijl ze kauwen op een stuk krijt, dat ze soms zelf doorgeslikken. De ene keer knabbelen ze op schoolkrijtjes (niet de dropjes), andere keren vermalen ze kolossale, asymmetrische brokken industrieel krijt tussen hun kaken.
Over het algemeen worden deze video’s door vrouwen gemaakt. En hoewel een groot deel ervan hun video’s voorziet van Russische onderschriften, posten vrouwen van over de hele wereld inmiddels video’s van zichzelf waarin ze stukken kalk verorberen. Hoewel dit genre iets meer voor de ervaren ASMR-fan is, is het verbazingwekkend populair: op Instagram vind je onder de hashtag #chalkeating meer dan 71.000 posts, en ruim 34.000 onder #chalkasmr.
Een Instagram-gebruiker die een repost-account beheert (en zelf dus geen video’s maakt) vertelt ons in een privébericht op Instagram dat het grootste deel van de mensen dat de krijtvideo’s maakt, het krijt waarschijnlijk niet echt opeet. (De gebruiker blijft liever anoniem, aangezien sommige leden van de krijt-etende ASMR-gemeenschap online worden gepest.)
“Van alle mensen die op krijt of klei kauwen, slikt bijna niemand het echt door, omdat het spijsverteringsproblemen kan veroorzaken,” legt de gebruiker uit. “Er zijn bepaalde soorten klei die je wel kunt doorslikken, maar over het algemeen is dat niet iets wat binnen de community wordt gedaan.”
Als je wat doorklikt tussen al deze video’s, blijkt echter al snel dat er mensen zijn die het krijt wel degelijk opeten.
Laten we dit meteen even duidelijk maken: vanuit medisch oogpunt is het absoluut geen goed idee om krijt te eten. Volgens de Amerikaanse National Library of Medicine kan het doorslikken van grote hoeveelheden krijt leiden tot buikpijn, obstipatie, diarree, misselijkheid en braken, maar ook kortademigheid en hoesten. Krijt is niet giftig, dus is de kans dat je erdoor overlijdt klein, maar echt veilig is het zeker niet.
Toch zouden we ons er te gemakkelijk van afmaken als we zouden beweren dat de ASMR-community te ver gaat met deze krijtvideo’s. Er is namelijk een medische aandoening die deels kan verklaren waarom de videomakers dit pad zijn ingeslagen.
Er zijn mensen die lijden aan pica, een eetstoornis waarbij iemand voor een langere periode de drang voelt om dingen te eten die normaal niet als voedsel worden gezien. Dit kan bijvoorbeeld krijt zijn, maar ook dingen als klei, zand, stof, lijm, papier, en zo’n beetje alle andere materialen die je kunt bedenken. Het komt veel voor bij kinderen, maar ook tieners en volwassenen kunnen er last van hebben.
Omdat het kan worden veroorzaakt of verergerd door psychische problemen als stress, een obsessief-compulsieve stoornis of autisme, wordt pica geclassificeerd als een eetstoornis. Maar pica kan ook worden veroorzaakt door een gebrek aan ijzer of zink, of voorkomen tijdens de zwangerschap.
In een privébericht op Instagram zegt gebruiker @lovepicaasmr aan pica te lijden, maar desondanks de krijt niet door te slikken. “Het begon toen ik drie jaar oud was, maar daarna verdween het een beetje,” vertelt @lovepicaasmr. “De drang kwam echter weer terug toen ik twaalf was. Sindsdien ben ik niet meer gestopt met op krijt kauwen.”
Maar dat betekent niet dat iedereen binnen de gemeenschap pica heeft. Zo legt de Instagram-gebruiker die enkel krijtvideo’s repost bijvoorbeeld uit dat ASMR altijd ietwat verslavend is. Maar hoewel het geluid van verbrijzeld krijt wel degelijk het juiste gevoel opwekt voor deze gebruiker, is het eten van krijt niks voor hen.
“Ik heb weleens geprobeerd om krijt te eten. Het was het natuurlijke soort waar iedereen zo van houdt, maar ik wist meteen dat het niks voor mij was,” vertelt de gebruiker aan Motherboard. “Er zijn veel mensen, en dan vooral jonge vrouwen, die me vragen of ik zelf ook klei of krijt eet. Ik moet ze dan uitleggen waarom ik dat niet doe. Punt één: het was echt een ranzige ervaring, zowel de smaak als de textuur. Punt twee: de tandarts is hartstikke duur, dus waarom zou ik mijn tanden verpesten met iets wat ik helemaal niet fijn vind?”
De vrouw achter het account @tasteetastetastik, wat zich naar eigen zeggen richt op mensen met pica, vertelt ons dat dat ze vindt dat ze zelf geen last heeft van de eetstoornis. Toch kwam ze in deze gemeenschap terecht nadat ze al verschillende ASMR-video’s met schuim in de hoofdrol had gemaakt. “Ik begon pas krijt te eten toen ik last kreeg van stress,” zegt ze. “Er waren wat problemen in mijn familie en toen is het een beetje uit de hand gelopen.”
Ze vertelt dat ze weet welke gezondheidsrisico’s er aan het eten van krijt kleven, maar legt uit dat het voor haar gewoon een manier is om te ontspannen.
“Sinds ik er afgelopen zomer mee begon, merk ik dat het me kalmeert. Bovendien kauw ik er vaak alleen maar op, zonder het door te slikken,” zegt ze. “Hoewel het in principe eetbaar is, zorgen te grote hoeveelheden voor problemen met je spijsvertering.”
Mensen binnen de gemeenschap wijzen elkaar er in onderschriften en reacties vaak op dat het eten van krijt al voor het ontstaan van het internet voorkwam. Zo is het eten van krijt een cultureel fenomeen in Georgië. Helaas voor de krijt-eters op Instagram denken een aantal wetenschappers dat dit te maken heeft met dat pica in deze regio opvallend veel voorkomt.
Er zijn ook mensen die geloven dat krijt een ontgiftend effect op het lichaam heeft. Op Etsy vind je zelfs verkopers die hier een slaatje uit proberen te slaan, door “eetbaar krijt” te verkopen als “detox-product.” Ontgiften wordt echter al jarenlang als volkomen nutteloos gezien en voor zover bekend heeft het doorslikken van krijt geen bewezen gezondheidsvoordelen.
Maar dat houdt de verkopers niet tegen. Op Etsy zijn op dit moment 397 resultaten te vinden voor de zoekopdracht ‘edible chalk,’ waarvan één product zelfs door Etsy wordt bestempeld als bestseller en bij twintig mensen in hun winkelwagentje ligt.
Nu honderden mensen bijna dagelijks video’s delen waarin ze stukken krijt naar binnen werken, is er vanzelfsprekend ook een hele subcultuur omheen ontstaan. Volgens gebruiker @tasteetastetastik zijn de krijteters een hechte groep binnen de ASMR-gemeenschap en helpen ze elkaar zonder te oordelen.
“We zijn allemaal doorsnee mensen die dit doen vanwege een vitaminegebrek, stress of iets anders. Dat zou gewoon gerespecteerd moeten worden in plaats van veroordeeld,” vertelt ze aan Motherboard. “We zijn ons bewust van de gezondheidsrisico’s en nemen voorzorgsmaatregelen om deze te voorkomen, bijvoorbeeld door niet alles door te slikken. ASMR gaat immers om de visuele en alle andere zintuiglijke aspecten, met name om geluid.”
Ook gebruiker @lovepicaasmr zegt troost vinden in deze Instagram-gemeenschap. “Toen ik video’s zag van andere mensen die niet-eetbare dingen aten, begon ik me steeds meer tot ASMR aangetrokken te voelen. Het voelde goed om te weten dat er andere mensen zijn zoals ik.”
Zoals in zoveel uithoeken van het internet, is het in deze gemeenschap ook belangrijk dat mensen buiten de norm vallen. Volgens de gebruiker die het repost-account runt, draagt dit voor een groot deel bij aan de mate van vertrouwen binnen de gemeenschap. “We weten dat we allemaal een beetje afwijken van wat normaal is, als het aankomt op wat onze ASMR-ervaring stimuleert,” legt de gebruiker uit. “Daardoor is er zoveel solidariteit en verwantschap onderling.”
Als jij of iemand in je omgeving met een eetstoornis worstelt, kun je landelijk direct terecht bij MIND Korrelatie, Stichting Human Concern of ISA Power.