We bezochten een Chinese clitoriscursus

In een kamertje in een theehuis in het noordwesten van Beijing proberen vijftien mannen de clitoris aan te wijzen. Eén man raapt de moed bij elkaar en loopt naar een whiteboard waar de vrouwelijke genitaliën ruw en schematisch op getekend staan. Hij houdt zijn marker in de aanslag.

"Je komt in de buurt!" zegt groepsleider Dr. Fang Gang als de man iets op het bord heeft aangewezen. Een ander lid van de groep staat op om de tekening te corrigeren. "OK", zegt Fang. "We hebben 'm – dat is de clitoris!"

Fang vervolgt zijn anatomische uitleg terwijl de mannen aantekeningen maken. "Wie van jullie heeft wel eens de clitoris van zijn partner gelikt?" vraagt hij. Veel armen schieten omhoog. "Wie van jullie is wel eens gepijpt door je partner?" Er volgt een groepsdiscussie over hoe een wederzijds voorspel zou moeten gaan. Dan is het theepauze.

Het is een vroege dinsdagmiddag, en de tweede dag van de driedaagse "Good Father, Good Partner"-cursus, die georganiseerd wordt door de China White Ribbon Volunteers Network (CWRVN). Met de cursus wil de organisatie bijdragen aan gendergelijkheid in China en algemeen geaccepteerde ideeën over mannelijkheid aan de kaak stellen. De masterclasses over voorspel zijn maar een klein onderdeel: er zijn ook cursussen over de rol van de vader, het huishouden, het verzorgen van een baby en de oorzaken van huiselijk geweld.

Fang, de directeur van CWRVN, is op een persoonlijke missie om maatschappelijke problemen zoals huiselijk geweld bespreekbaar te maken. Hij denkt dat huiselijk geweld het resultaat is van gedateerde maar nog altijd sterk heersende Chinese normen over mannelijkheid: een echte vent is een stoere, mannelijke leider die huishoudelijk werk en de opvoeding van de kinderen aan zijn vrouw overlaat. Hij wil dat mannen warmer, zorgzamer en gevoeliger worden, en actief werken aan gendergelijkheid. En dat begint allemaal in deze stoffige kamer met een schematische weergave van een vagina.

De sfeer van de cursus van vandaag, met vooral CWRVN-leden die graag de boodschap van zachtheid en gelijkwaardigheid naar de rest van China willen uitdragen, is gezellig. Het onderliggende doel – de aanpak van huiselijk geweld – wordt behandeld, maar verpakt in andere onderwerpen die besproken worden.

Uit de meeste onderzoeken blijkt dat 25 tot 40 procent van de Chinese vrouwen met huiselijk geweld te maken krijgt, maar het werkelijke cijfer zou volgens velen veel hoger liggen. Wang denkt dat het eerder rond de 50 procent ligt.

Eén van de redenen waarom vrouwen in China zo geregeld mishandeld worden, is omdat huiselijk geweld niet beschouwd wordt als een misdaad. Eén van de deelnemers aan de cursus is het bewijs van wat dat met een mens kan doen: in het bijzijn van zijn collega's en vrouwelijke journalisten praat hij openlijk over hoe hij zijn hoogzwangere partner ooit sloeg.

"Ik schopte haar als ze op bed lag," zegt hij. "Ik kan me niet eens meer herinneren waarom ik dat deed. Ze zei dat ze hulp zou gaan zoeken, maar dat kon me niet schelen. Later belde ik de White Ribbon hotline en sprak met een adviseur daar. Die zei dat ik dat waarschijnlijk deed omdat ik als kind nooit liefde heb gekregen. Mijn vader sloeg me."

Deze man is, misschien uit schuldgevoel, uitgegroeid tot actief lid van CWRVN nadat hij zijn fouten had ingezien. Niet veel mannen in China zien zo snel het licht. "De meeste Chinese mannen zijn chauvinisten," zei Wang. "Precies die mensen hebben de meeste training nodig. Maar dat is hartstikke moeilijk – we kunnen niemand dwingen."

In plaats daarvan hoopt hij door een hoop Chinese pers uit te nodigen tijdens zijn cursussen, de boodschap via de media te verspreiden. "Er zitten allerlei tradities in de cultuur gesleten, dus het gaat lang duren voordat we echte maatschappelijke verandering zullen zien." zegt hij. "Maar we doen het stap voor stap."

Wang zegt dat het tegengaan van huiselijk geweld een belangrijke kwestie is, maar dat is zeker niet het enige dat hij wil promoten. Later die middag laat hij de deelnemers nadenken over of ze klaar zijn voor het vaderschap, waarna hij plastic babypoppen uitdeelt en de groep moet gillen als baby's terwijl ze de poppen voorzien van kranten luiers.

Of dit het soort man is waar Chinese vrouwen op zitten te wachten is de vraag. De cursus heeft wel op zijn minst één tevreden klant: de 24-jarige Han Yang. Een zachtaardige man met een bril en een vriendelijke uitstraling. Hij betaalde 2000 yuan (280 euro) cursusgeld en kwam vanuit de naburige provincie Hebei naar Beijing om mee te kunnen doen. "Mijn ouders hadden veel ruzie en waren heel ongelukkig. Ik was bang dat ik net zo zou eindigen als zij. Ik moet leren hoe ik mijn emoties onder controle houd." Han is vrijgezel. Is hij bang dat zijn net ontwikkelde fijngevoeligheid misschien niet is wat meisjes van zijn leeftijd zoeken? Een recent rapport suggereert dat er in 2020 24 miljoen meer mannen dan vrouwen zijn in China, dus de competitie voor partners wordt steeds heftiger.

Hij haalt zijn schouders op. "Als een meisje een wat minder zorgzaam type wil dan moet ze daarvoor gaan," zegt hij. "Zo ben ik niet. Het gaat mij erom dat ik gelukkig ben en lekker in mijn vel zit."

Om zes uur 's avonds schept iedereen aan het buffet zijn bord vol. Misschien gaan de lessen die Fong hier geeft ervoor zorgen dat de verhoudingen tussen mannen en vrouwen oneindig verbeteren. Misschien dat berichten in de pers ervoor zorgen dat de overheid zijn programma gaat financieren. Misschien dat zijn bewustwordingsacties bijdragen aan wetten die op dit moment tegen huiselijk geweld geformuleerd worden. Maar zelfs als dat allemaal nog lang op zich laat wachten, kunnen in elk geval vijftien vrouwen zich verheugen op drastisch meer aandacht van hun partner voor hun clitoris.