We gingen naar het Nederlands Kampioenschap Sjoelen

Een tijdje geleden was ik om niet nader te noemen redenen mijn moeders naam aan het Googlen, en ontdekte ik de site van de Algemene Nederlandse Sjoelbond. Daar kwam ik erachter dat sjoelen naast een gezelschapsspelletje voor na een bord bloemkool bij je oma, ook een serieuze sport is. Dat was al een ontdekking op zich, maar toen ik ook nog ontdekte dat Nederland -MF- Wereldkampioen in de sjoelsport is, brulde ik het uit. Van alle landen die meededen aan het WK sjoelen (onder andere Suriname en de VS) zijn WIJ wereldkampioen en volgens mij weet bijna niemand dit!

Op de site van de ANS (tip: klik op deze link) zag ik ook dat binnenkort het Nederlands Kampioenschap zou plaatsvinden, en het lijkt me niet dat ik hoef uit te leggen dat ik daar heen moest. MOEST! Dus ging ik dit weekend samen met vriend en VICE-dibbes Alejandro naar Barneveld, waar NK sjoelen zou plaatsvinden. Spoiler: het was sick.

Dit hier is de plek waar het knalspektakel zou gaan plaatsvinden: de Veluwehal. Normaal gesproken een zwembad cq bowlingbaan, nu het toneel van het meest prestigieuze toernooi dat Nederland kent. Op sjoelgebied. Toen we eenmaal binnen waren gingen we kapot, want dit is wat er gaande was:

Om even een opsomming te geven: een enorme sporthal, vijfhonderd man, meer dan honderdtwintig sjoeltafels, rijendik publiek, spandoeken, talloze sjoelverenigingen met namen als Hoogeveen aan de Bak, fleecetruien-galore en een meerderheid van de mensen die Tinie heette.

Om even voor half elf vertelt een man van de wedstrijdleiding waar de nooduitgangen zijn voor als er zich een calamiteit voordoet, en dat bij onenigheid altijd de wedstrijdleiding erbij moet worden gehaald. Dan, om half elf, steken de scheidsrechters (ringleiders genoemd) hun handen in de lucht en zijn de Nederlands Kampioenschappen begonnen.

Tijdens de rondes is het is bijna helemaal stil in de enorme hal, op het geluid van massaal ketsende sjoelschijven na. De mensen aan de rechterkant van de bak zijn trouwens de jury; als de mensen op links tien bakken hebben gesjoeld wisselen ze van rol.

Sportjournalisten die we zijn, hadden we van tevoren grondige research gedaan en de deelnemerslijst goed bestudeerd.

De sjoeltechniek van de pro's gaat als volgt. Je gaat wijdbeens staan, zoals deze mannetjes, en probeert de middelste twee gaten te vullen met ieder zeven sjoelschijven. Daarna richt je je op de twee buitenste twee gaten, die (blijkbaar) piece of cake zijn. Bij het mikken op het linker gat zet je het linkerbeen voor, voor het rechtergat je rechter.

Voor elke ronde wordt de sjoelbak gepoederd met speciaal talkpoeder. Tenminste, dat dachten we, maar toen we een poederend mevrouwtje vroegen of dit klopte vertelde ze dat het geen talkpoeder is, maar aardappelzetmeel.

De ringleiders lopen continu rond en controleren streng. We vroegen of er veel wordt valsgespeeld in het sjoelen, en het schijnt zo te zijn dat er over bepaalde dingen makkelijk onenigheid kan ontstaan tussen speler en jurylid. Op echte ruzies loopt het echter meestal niet uit, wel zijn er gevallen bekend van mensen die kwaad zijn weggelopen.

Deze man, die eerder dit jaar nog derde werd bij het NK koppelsjoelen, had protest aangetekend over een beslissing van de jury en mocht zijn pot over spelen. De man achter hem houdt omstanders op afstand.

Er liep ook EHBO-personeel rond, voor eventuele ongelukken. We stelden ze wat vragen.

VICE: Hallo. Zijn er al slachtoffers gevallen?
EHBO-mevrouw: Tot nu toe alleen twee mensen met een splinter.

Ai.
Er was ook een meisje dat helemaal over de rooie was. Ze was aan het overgeven, had vannacht niet geslapen, enzovoort. Echt véél te veel spanning.

Wat zijn de meest voorkomende blessures?
Je hebt te maken met een heel gemêleerd publiek, van heel jong tot heel oud, dus er kan bijvoorbeeld altijd iemand een hartaanval krijgen. Dan moet je paraat staan.

Veel mensen maakten gebruik van dit stoeltje. We vonden het sick dat er speciale sjoelstoeltjes gemaakt worden, maar een meneer vertelde dat dit eigenlijk strijkstoeltjes zijn. Bedoeld om op te zitten tijdens het strijken, maar veel gebruikt in de sjoelsport.

Deze man moest na enkele missers een drastische wijziging in zijn supersicke tactiek aanbrengen. Dat vergde denkwerk.

Alle mensen waren echt extreem lief voor ons. We hadden zelfs bonnen gekregen, dus gingen we soms even een broodje kroket eten in de main hall. Daar zagen we een prikbord hangen met deze advertentie. Alejandro vond dit de sickste move ooit.

Toen we weer terug wilden zagen we deze man, die met een oneindig grote bak swagger richting de sjoelhal liep…

…alwaar hij het op een woest potje sjoelen zette en dit meisje vanaf de eerste tot de laatste schijf tot op het bot vernietigde.

Naarmate de dag vorderde begonnen emoties steeds heftiger te worden. Zowel emoties van blijdschap, zoals bij de mevrouw hierboven…

…als emoties van teleurstelling, zoals deze mevrouw die bijna wegloopt als ze voor de derde keer mist.

De heersende toon in de gesprekken die we de hele dag opvingen was opvallend consequent. Namelijk: een gematigde vorm van teleurstelling over de eigen prestaties. Deze man hier is trouwens wel ERG teleurgesteld over zijn spel, mogelijk nog erger dan ik over deze foto.

Oké, tijd voor de serious shit. Wat je hierboven ziet is de AB-SO-LUTE wereldtop. De smaragd, de Edelweiss van het sjoelen. De achterste man, in dat rode shirt, is de huidige wereldkampioen. Besef je dat even. Van zes miljard mensen op de wereld de allerbeste zijn, betekent dat. De jongen ervoor is voormalig Nederlands kampioen en voormalig wereldkampioen. De voorste man, in de ietwat ongepaste VPRO-outfit, is o.a. meervoudig Nederlands kampioen. Tegen half zes vindt de bloedstollende ontknoping plaats.

Het gaat tussen de Volkskrant Magazine-man en de jongen links naast hem. De Dockers-broek-man stond aanvankelijk twee punten voor, maar maakt hier een kolossale fout en vergooit daarmee het kampioenschap.

Een wrang beeld, maar ook dit is het NK sjoelen.

Om half zes zit het NK sjoelen erop, en is het tijd voor de prijsuitreiking. We waren toen alleen al zeven uur lang in Barneveld, en aangezien bij het NK Sjoelen iedereen een winnaar is (we telden 54 bekers), hadden we niet echt meer zin om de gehele prijsuitreiking uit te zitten. Wel spraken we nog even met de kampioen, Dick Eylers.

Foto van de website van de ANS

VICE: Gefeliciteerd. Wat een ontknoping he?

Dick: Ja, ontzettend. M'n directe concurrent stond naast me, en ik wist dat hij twee punten voor stond. Tot hij een cruciale fout maakte. Het kwam aan op mijn allerlaatste twee schijven van het toernooi, en ik won.

Je bent ook al eens wereldkampioen geweest. Hoe was dat?
Dat was echt een vreselijke ontlading. Ik snap dat sjoelen voor jullie gewoon een leuk spelletje is, maar als je er zo hard voor gaat en dan als vijftienjarig jochie van landen als Suriname, Zwitserland en de VS wint, dan is dat behoorlijk intens.

Oefen je veel?
Eigenlijk bijna nooit. Vroeger wel. Ik heb thuis negen sjoelbakken staan.

Zijn die allemaal verschillend?
Ja, ze zijn allemaal anders. Ander hout.

Je bent pas 19. Hoe lang ga je dit nog doen?
Ik heb eigenlijk alles al gewonnen wat er te winnen valt, dus zolang ik het leuk blijf vinden, denk ik. Het jammere aan sjoelen is dat er geen cent mee te verdienen valt.

Toen we op het punt stonden om naar huis te gaan, raakten we nog even aan de praat met deze man. Hij had het vandaag niet goed gedaan, maar zei dat hij niet teleurgesteld was, alleen dat hij meer van zichzelf had verwacht. Hij vertelde dat hij veel had geoefend voor het toernooi, samen met zijn moeder en iemand die Helmut heette. Zijn vader lag dan altijd op de bank.

Even later vertelde hij dat hij zo ontzettend graag op zichzelf zou willen wonen (hij woonde blijkbaar in een soort tehuis), maar dat hij niet zeker wist of hij het zou kunnen. Het opruimen, het afwassen, het boodschappen doen, hij wist niet of hij het kon. Alejandro zei: "Ga het doen. Als je er net zoveel moeite in stopt als in het sjoelen dan weet ik zeker dat je het kan." Toen keek hij Alejandro met een trillende lip een paar seconden aan. Toen knikte hij, en liep vervolgens met vochtige ogen weer de sporthal in. Dat was net iets te hartverscheurend voor wat we op dat moment aankonden.

Er was meer spannends in Barneveld. Lees hier over Alejandro's bezoek aan het Nederlandse Pluimveemuseum en leer dingen over kip.

Op zoek naar meer kampioenen? We deden ooit mee aan het Nederlands Kampioenschap Knikkeren. Dat bestaat.

FOTO'S DOOR ALEJANDRO TAUBER & EWOUT LOWIE