Sor heeft lang gedacht dat hij dood ging maar leeft nu harder dan ooit

Volgende week geven we met samen met ADE Beats en Puma een feestje, en Sor is een van de artiesten die ons kantoor komt slopen met een optreden. Wil je kans maken om daar bij te mogen zijn? Klik dan hier.

Black Acid is een van mijn favoriete live-acts van de afgelopen jaren. Het zijn vijf gasten, praktisch gezien nog kinderen, uit (de buurt van) Amsterdam die overal waar ze komen een grimmige ravage achterlaten – maar dan wel eentje die je met alle liefde en plezier opruimt. Met hun eigen punk-hiphop hybride zijn ze de perfecte match met een heleboel festivals, en met een boekingsdeal bij WOLF – de hiphoptak van MOJO – in hun broekzak was dit eigenlijk de uitgelezen zomer om de belofte rondom hun naam in te lossen.

Dat gebeurde niet. Dat lag niet aan een gebrek aan aandacht en al helemaal niet aan een gebrek aan festivals, maar wel aan andere dingen. De gezondheid van Ros, bijvoorbeeld. Het ging niet goed met hem. Nee, het ging verschrikkelijk slecht met hem. Na ernstige problemen met z’n evenwichtsorgaan verloor hij een groot deel van z’n gehoor, en lange tijd was het onduidelijk of hij ooit nog normaal zou kunnen functioneren in de maatschappij, laat staan de superster worden die hij eigenlijk al lang had moeten zijn.

Er waren, op z’n vrienden en familie na, niet veel mensen die wisten van zijn problemen. Voor de buitenwereld leek het alsof hij gewoon een jonge guy was die ooit probeerde rapper te worden maar het niet heeft gehaald. Er staat immers elk jaar een nieuwe generatie op die net even wat frisser, sneller, harder en relevanter is.

Maar een paar maanden geleden kwam het nieuws naar buiten dat hij een platencontract heeft getekend bij Noah’s Ark. Niet met Black Acid maar als zichzelf, met als grootste verschil dat hij zichzelf nu Sor noemt in plaats van Ros. Gisteren kwam zijn EP Phonak uit, waarin hij het onder andere heeft over de afgelopen maanden: ‘Ik hoor geen wekker meer sinds februari, maar ik slaap niet / ik bedoel: hoe kun je pitten in zo’n situatie?’

Ik zocht hem op om te praten over zijn afgelopen jaar.

VICE: Het moet naar zijn voor je om bekend te staan als ‘die dove rapper’, maar we moeten het er toch over hebben, denk ik.
Sor: Facts. Vanaf 2017 begon ik last te krijgen van licht. Niet alleen felle lichten, maar eigenlijk alles: licht van m’n telefoon, lampen, daglicht. Ik ben ongeveer twintig keer naar de oogarts geweest, maar ze konden me niet goed helpen, want de beste manier om in iemands oog te kijken is met licht. Dat was geen optie. Talloze prikken, afspraken gehad en testjes gedaan, en ze konden niks vinden. Ik was clean, maar ik kon toch geen licht verdragen. Dus ging ik door het leven met een zonnebril op. Totdat ik begin 2018 tinnitus kreeg.

Na een show?
Nee, niet eens. Ik had een paar drukke, stressvolle weken en ineens schoot het erin. Dat was verschrikkelijk op zich, maar op een dag in februari werd ik wakker en kon ik niet meer lopen. M’n evenwichtsorgaan was helemaal fucked up. Bro, ik kon niet eens meer rechtop zitten. Als ik overeind probeerde te komen, moest ik direct kotsen. Boem, ik was in een klap een kamerplant. Om het nog erger te maken, had ik ook nog wat gehoor verloren. Allemaal in een nacht.

Weet je wat er is gebeurd die nacht?
Nee, ik weet niks. Ik had wat stress die week, misschien is dat het? Mentaal ging ik niet zo lekker, dat kan de druppel zijn geweest. Ik heb drie dagen lang in het donker gelegen. Lamellen dicht, pet op m’n hoofd, capuchon erover, zonnebril. Na een week of drie kreeg ik langzaam m’n evenwicht terug, en kon ik rustig door m’n huis wandelen. Bewegen ging oké, maar inmiddels was m’n gehoor zo goed als verdwenen. Toen ik erachter kwam, werd ik compleet gek. Ik speelde iets af op m’n telefoon, maar ik hoorde niets, ook niet als ik ‘m bij m’n oor hield. Wat gekraak, meer niet. Dus ik dacht: saaang, m’n iPhone is weer eens kapot. Tot ik ‘m bij m’n linkeroor hield en wel iets hoorde. Toen kwam het besef: fuck, ik ben doof. Een nachtmerrie.

En toen?
Ik ben drie maanden lang op en neer naar het ziekenhuis gegaan, en nog steeds wisten ze niks. Ondertussen kon ik nog steeds niet echt lopen. Na die derde maand wilde ik het opgeven. Geen muziek meer maken, nooit meer artiest zijn. Weet je hoe onmenselijk dat is? Ondertussen werd de tinnitus ook alleen maar erger, omdat je brein allemaal geluiden verzint op het moment dat je gehoor wegvalt.

Ik denk dat ik in deze periode het hele AMC wel heb gezien. Ze hebben me helemaal lekgeprikt, allemaal shit in me gestopt, verschillende medicaties. Rare shit: plakkertjes op m’n lichaam, met verschillende temperaturen water door m’n oren spoelen. Maar ze hebben nooit gevonden wat er mis met me is. Oogartsen, reumatologen, oorartsen, artsen in andere ziekenhuizen. Omdat ze niets konden vinden denken ze nu dat ik het Cogan syndroom heb – een auto-immuunziekte waarbij cellen het eigen lichaam aanvallen.

Je bent een van de heetste jonge rappers van het land, en opeens weet je niet of je ooit nog op een podium kunt staan. Hoe voelt dat?
Dat gun je je ergste vijanden niet. Het is verschrikkelijk als muziek verdwijnt uit je leven. Ik zat achter een orgel van een mattie van me, en ik speelde iets in c-mineur, een stukje dat ik altijd speel. Ik weet precies hoe het klinkt en hoe mooi het kan zijn, maar wat ik binnen kreeg klonk als troep. Als ik een toets acht keer indrukte, hoorde ik acht keer iets anders. En toch, als ik terugdenk aan dit moment, denk ik: van iedereen die doof moest worden, ben ik waarschijnlijk de beste persoon. Hoe bedoel je?
Omdat ik m’n hele leven m’n oren heb getraind, dus op het moment dat ik een gehoorapparaat kreeg, wist ik precies hoe ik ‘m af moest stellen en welke frequenties er geboost moesten worden. Dat had een advocaat niet gekund, denk ik. De eerste keer dat ik een stuk speelde en de noten klonken zoals ze horen te klinken, moest ik keihard janken. Ik zeg je eerlijk: tot die tijd dacht ik dat ik dood zou gaan. Het broertje van m’n vader is overleden aan een auto-immuunaandoening toen hij ongeveer even oud was als ik nu ben.

Hoe ga je daarmee om?
Het is angst, maar vooral verdriet. De gedachte dat je eigenlijk nog niets hebt gezien van het leven is verschrikkelijk. Een jaar lang heb ik niet meegedaan aan het leven, ik stond overal buiten. Ik weet eigenlijk nog steeds niet hoe ik het heb geflikt. Maar toen ik opeens weer noten kon horen dacht ik: oh, maar dan kan ik ook gewoon weer muziek maken, mezelf zijn, met mensen praten. Kijk hoe ver we nu uit elkaar zitten, en gewoon een gesprek voeren. Dus ik kan eigenlijk alleen nog maar lachen, en alles op alles zetten om nu te pakken wat ik pakken kan. Niet haasten, maar in elk geval ook nooit meer wachten. Black Acid was goed bezig, dit alles overkomt je, en na een jaar ben je ineens terug. Mét een contract bij Noah’s Ark. Hoe kan dat?
Dat contract lag al klaar voor me. We hebben wat gesprekken gevoerd met Black Acid, maar we hadden niet het gevoel dat het de juiste tijd was om te tekenen. Ook toen ze later terugkwamen voor mij alleen heb ik het afgewezen. Ik wilde eerst leren hoe het voelt om het alleen te doen. Ik was nog een kind, snap je? Jiggy zei: ik snap het, maar… kom gewoon. Eindstand werd ik doof, wat het tekenen natuurlijk on hold heeft gezet, maar toen het weer beter met me ging heb ik toch getekend.

Hoe gaat het nu met optreden?
In het begin was het fucked up, natuurlijk. Ik kon de speakers en monitoren niet goed genoeg horen. Na m’n eerste show ben ik aan een tafel gaan zitten en heb ik drie uur lang zitten zuipen omdat ik niet m’n niveau had gehaald. Mensen kwamen naar me toe om te vertellen dat het goed ging. Er was zelfs iemand die zei dat het beter ging dan normaal.

Dat is misschien wel een van de grofste beledigingen die ik ooit heb gehoord. Bro, je bent doof, en ineens kun je wel optreden.
Haha, ja, dat was kut. Maar ik heb inmiddels trucjes gevonden. Speciale in-ears, en ik heb een subpack. Weet je wat dat is? Een rugtas waardoor je de bas voelt in je rug. Zo kan ik on beat blijven rappen. En ook beats blijven maken. Je merkt aan weinig dat ik gehoorproblemen heb. Ik zit vaak genoeg in de studio met artiesten die er dan pas achter komen dat ik doof ben. En het gaat vooral over m’n beats, tegenwoordig. Dat is waar mensen liever over willen praten.

Je klinkt optimistisch over de toekomst.
Dat ben ik ook. Ik hoop zoveel mogelijk te leren, en zoveel mogelijk plezier te maken. Ik luisterde naar grote rappers, m’n gehoor verdween, nu ben ik terug en staan diezelfde rappers op m’n EP. Ik heb een track met Hef. Dat soort dingen zijn geweldig. Ik ben ook niet bang dat die ziekte terugkomt. M’n pillen werken goed, en m’n gehoorapparaat ook. Het komt alleen terug als ik m'n medicijnen niet neem. Maar ik laat me nu niet meer stoppen. Luister hier naar Phonak: