Deze Nederlandse arts heeft de Amerikaanse overheid aangeklaagd

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

De Nederlandse arts Rebecca Gomperts klaagt de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) aan. Ze zegt dat het Amerikaanse agentschap, dat de kwaliteit van voedsel en medicijnen controleert, haar online dienst Aid Access belemmert. Via Aid Access schrijft ze abortuspillen voor aan inwoners van de Verenigde Staten.

In haar aanklacht beschuldigt Gomperts de FDA ervan dat het agentschap pakketten in beslag heeft genomen, waar “tussen drie en tien doses misoprostol en mifepriston” in zitten. Dat zijn de twee medicijnen die vrouwen van Gomperts per post ontvangen om hun zwangerschap mee te beëindigen. De arts zegt ook dat de FDA twee betaalsystemen heeft gevraagd om geen zaken meer met haar te doen, zodat patiënten haar de betaling van 90 dollar voor de medicijnen niet meer kunnen overmaken.

Gomperts zegt dat de FDA haar in maart een bericht stuurde, waarin ze werd verzocht om op te houden met Aid Access. In het bericht stond dat Aid Access een “inherent risico voor consumenten” vormt, omdat er geen FDA-toezicht op de medicijnen is. Ook is de dienst in strijd met decennia oude regelgeving over mifepriston, waarin staat dat zorgverleners het medicijn persoonlijk moeten toedienen in een ziekenhuis of kliniek.

Als Gomperts weigerde te stoppen met Aid Access, zou er mogelijk actie worden ondernomen, “zoals een inbeslagneming of een gerechtelijk bevel.” Dat zei een woordvoerder van de FDA in juli tegen VICE. (We hebben een reactie gevraagd op de aanklacht van Gomperts, maar een woordvoerder van de FDA zei dat het agentschap geen commentaar geeft op lopende rechtszaken).

Ondanks de waarschuwingen kondigde Gomperts in mei aan dat ze een advocaat had geraadpleegd en dat ze door zou blijven gaan met Aid Access. Afgelopen week zei ze in een interview met VICE nog dat ze bereid is om het in de rechtbank met de FDA uit te vechten.

“Ik geloof oprecht dat dit een mensenrecht is om te verdedigen,” zei ze. “Wat ik doe is in overeenstemming met alle bestaande mensenrechtenverdragen, en met de Amerikaanse grondwet.”

Aid Access is volgens Gomperts een noodzakelijke dienst. In haar aanklacht staat dat ze sinds 30 maart 2018, de eerste dag dat de dienst officieel in gebruik ging, 37.007 aanvragen voor abortuspillen heeft gekregen. Ze heeft 7.131 recepten uitgeschreven. Onlangs bleek dat de overgrote meerderheid van de mensen die van Gomperts’ dienst gebruik willen maken, uit staten als Alabama, Georgia en Mississippi komt, waar het extreem moeilijk is om een abortus te krijgen.

Meer van VICE:

Maar ook in de rest van de Verenigde Staten is de situatie nijpend: in 2014 had 90 procent van alle Amerikaanse provincies geen abortuskliniek. En 39 procent van alle vrouwen die zwanger kunnen worden woonde in een van die provincies. Volgens Gomperts heeft Aid Access vrouwen geholpen uit alle vijftig staten.

“Voor veel vrouwen die hun ongewenste zwangerschappen willen beëindigen, is de enige praktische optie te vinden op het internet,” staat er in de aanklacht. “Aanklagers dr. Rebecca Gomperts en Aid Access helpen zulke vrouwen in de Verenigde Staten hun grondwettelijk beschermde recht uit te oefenen om hun zwangerschap veilig te beëindigen, voordat die levensvatbaar is.”

Voorstanders van abortusrechten maken zich zorgen over wat het optreden van de FDA tegen Aid Access betekent voor de mensen die vertrouwen op de dienst: degenen die wachten op pillen die misschien wel nooit komen.

Robin Marty, auteur van Handbook for a Post-Roe America, zegt dat ze heeft gemerkt dat redditors in threads over abortus berichten hebben geplaatst over ontbrekende pakketten van Aid Access. Sommige redditors zeggen dat hun pakketten nog bij de douane liggen of vastzitten in een sorteercentrum.

“Ik weet dat er mensen zijn die medicijnen van Aid Access verwachten en klagen dat ze niet aankomen,” zegt Marty. Ze verwacht dat de FDA de abortuspillen in beslag zal blijven nemen, “onder het mom van ‘bescherming’ van Amerikanen.”

Maar Gomperts vindt juist dat zij degene is die Amerikanen beschermt. In een persbericht voegde ze voorbeelden van e-mails toe, van mensen die van Aid Access gebruik willen maken. De eerste e-mail is van een tiener die zich de pillen niet kan veroorloven. “Ik wil een einde maken aan deze ongewenste zwangerschap,” schrijft ze. “Ik kan geen donatie doen, mijn moeder krijgt slechts een tegemoetkoming voor haar handicap. Ik ben pas 14. Ik hoop dat uw organisatie mij kan helpen.”

In de tweede mail staat: “Ik heb al vijf jaar een relatie met iemand die mij misbruikt en ik heb twee jonge kinderen. Dit is de eerste keer dat ik het gevoel heb dat ik zelf echt controle heb over mijn toekomst. Bedankt, Aid Access, dat hij mijn leven niet nog verder kan bepalen. Jullie hebben me hoop gegeven.”

Gomperts zegt dat ze deze patiënten niet in de steek kan laten en beweert dat de FDA haar niet kan dwingen om dat te doen.

“Ik ben een arts. Mijn enige plicht is om mijn patiënten te dienen op een manier die in het belang is van hun gezondheid – dat is de eed die ik heb afgelegd,” zegt ze. “Mijn patiënten zijn het belangrijkst, en dat zal zo blijven.”