Mijn eerste tentoonstelling verdween in een kar van de gemeente

Ik vind niet dat de asbakken, bierflesjes en koffiekopjes in het werk van Damien Hirst geen kunst zijn. Maar laten we eerlijk wezen, als kunst uit alledaagse voorwerpen bestaat, is het nogal logisch dat een onwetende schoonmaker dat vlijtig in de prullenbak pleurt – ook al is het misschien een ton waard. Het overkwam Willem de Haan, net als Damien Hirst en zoveel andere kunstenaars. Hij besloot zijn afstudeerwerk buiten te exposeren en raakte al snel verwikkeld in een soort kat-en-muisspel met de gemeentereiniging van Arnhem. Dit is zijn verhaal.

“Ik gun al mijn werken een ‘eigen leven’, waarin ze net als wij in ons eigen leven, van alles kan overkomen. Daarom leek het me goed om ze buiten te presenteren. Het is ook zonde als je vet hard je best doet op een sculptuur en die vervolgens maar in een hoekje van een ruimte staat. Buiten wordt het avontuur misschien net iets meer uitgelokt. Er is daar meer kans dat het een relatie aangaat met de omgeving. Uiteindelijk was ik ook heel blij dat mijn werk een ritje achterop de gemeentekar heeft mogen maken.

Mijn expositie bestond uit twaalf kunstwerken verspreid over een route van anderhalve kilometer. Elk kunstwerk was een eerbetoon aan vreemde en bijzondere dingen die mij zijn opgevallen in het dagelijkse leven. Dit kan echt alles zijn: van mensen die op tien hoog hun best doen een mooi gedecoreerd balkon aan de buitenwereld te presenteren tot aan de bizarre hoeveelheid putdeksels op de Arnhemse Rijnkade. Het publiek werd achterop de scooter langs de kunstwerken gereden. Binnen vijf minuten stonden ze weer bij de startlijn.

Mijn twee chauffeurs – Sido Dekker en Mireille Tap, ook goede kunstenaars trouwens – deden hun gebruikelijk ronde op de scooter toen ze ontdekten dat zowel Fence I, II, and III en This Way ineens waren verdwenen. In de verte zagen ze een karretje wegrijden. Daar, in de laadbak van de gemeentereiniging, hobbelden mijn pallets en een grote paarse pijl van papier-maché. Sido en Mireille zijn er keihard achteraan gegaan en hebben de kar klemgereden. Het beste was dat er tijdens deze hele achtervolging gewoon bezoekers achterop hun scooter zaten. Die hebben een nogal uitgebreide tour gehad en lieten mij bij terugkomst enthousiast foto’s zien van het hele tafereel.

Door heel lief te vragen hebben we de werken teruggekregen. De pallets, welke ik met een kleine aanpassing had veranderd in tuinhekjes, werden weer netjes op de Rijnkade geplaatst, maar de pijl was niet meer te redden. De regen had hem helaas veranderd in een vormeloze klodder papier-maché. Zo gingen er meerdere van mijn werken ten onder tijdens de expositie. Om de expositie gaande te houden maakte ik telkens een nieuw werk. Het leek mij oersaai om van de verdwenen werken telkens een replica te maken, dus ging ik voor een andere uitvoering. Ik heb bijvoorbeeld, na de roof van mijn tuinslang, mandarijntjes gebruikt om een nieuw werk te maken. De intentie bleef hetzelfde.

Als er wordt gevraagd naar mijn rol als kunstenaar zeg ik vaak dat ik alle media gebruik om werk te maken over alle onderwerpen. Tot nu toe gaat dat eigenlijk best wel goed. Ik heb een diploma, een mooi huisje in Rotterdam en een hele lieve vriendin. Deze zomer gingen we naar Thailand. Ik heb toen een vakantiefoto gemaakt voor Patty Morgan, gebaseerd op een van mijn favoriete kunstwerken: The Lump van Wim T. Schippers.

Eigenlijk denk ik niet dat mijn leven zo bijzonder veel afwijkt van dat van anderen. Ik kan voor simpele, dagelijkse dingen al veel respect opbrengen. Als een boterham met pindakaas mij aan het lachen maakt verdient zoiets een eerbetoon, een kunstwerk. Eigenlijk ben ik hartstikke existentieel. Het is een houding waarmee ik laat zien: zo kun je je kan verhouden tot alles.”

Ga naar de website van Willem de Haan voor meer van zijn werk.