Ik zocht uit of je kan stoppen met de pil als je elke dag goed naar je afscheiding kijkt

Het is vreemd: zolang iets in ons lichaam zit, hoeven we ons er niet voor te schamen, maar zodra het eruit komt, raken we het liever niet eens aan. Afgeknipte nagels, poep, snot, spuug en bijvoorbeeld baarmoederhalsslijm – beter bekend als 'afscheiding' –, ze hebben allemaal geen al te best imago. De enige lichaamsvloeistof die zich buiten het lichaam nog redelijk staande weet te houden is sperma. Niet omdat het minder ongemakkelijkheden veroorzaakt dan alle andere, maar mannen zijn jaloersmakend goed in marketing als het op hun geslachtscellen aankomt.

Nog jaren voordat iemand anders dan ik mijn kleren uit zou gaan trekken, was ik neurotisch bezig met het schoonhouden van mijn ondergoed. Mocht het moment suprême opeens daar zijn, dan wilde ik graag zonder afscheiding ten tonele verschijnen. Afscheiding probeerde dan wel hardnekkig mijn leven binnen te dringen (of vooral mijn onderbroek), maar ik wilde het bestaan ervan niet weten. Tijdens het schrijven van dit artikel kwam ik er opmerkelijk genoeg achter dat ik – in tegenstelling tot mijn menstruatie – het nog nooit met vriendinnen over afscheiding heb gehad.

Als je 'afscheiding' intypt op Google, zie je meteen dat het wordt geproblematiseerd: vrouwen hebben er 'last' van, vragen zich af of het wel 'normaal' is, en willen weten welke kleur het moet hebben. Ik vroeg een aantal vrouwen om me heen hoe zij met hun afscheiding omgaan, en allemaal vertelden ze me dat er een periode in hun leven is geweest waarin ze dachten dat er iets mis mee was. Meestal waren ze bang dat er iets niet goed was met de hoeveelheid of de substantie, of ze maakten zich zorgen over de geur.

Een vriendin van me die onlangs haar coschap Gynaecologie liep, vertelde me dat het haar opviel hoeveel jonge meisjes langskomen omdat ze zich (vrijwel altijd onterecht) zorgen maken over de staat van hun afscheiding. Dat komt waarschijnlijk omdat we er niet over praten en dus ook niet weten wat normaal en gezond is. Mijn collega Mariëlle* (25) vertelde me dat haar vriend lange tijd dacht dat de vlekken in haar ondergoed opwindingsvochtvlekken waren. Dat is misschien wel een gezelliger idee dan 'het loslaten van baarmoederhalsslijm en -vocht', maar toch hielp ze hem uit de droom.

Het moment dat ik echt geïnteresseerd raakte in mijn eigen afscheiding, was toen ik op zoek ging naar alternatieve vormen van anticonceptie. Steeds meer vrouwen – waaronder ikzelf – stoppen met de pil omdat ze er niet bepaald gelukkiger van worden, maar condooms of een spiraal zijn ook niet voor iedereen een oplossing.

In het boek Taking Charge of Your Fertility van Tony Weschler las ik dat het slijm dat de baarmoedermoedermond afsluit op sommige dagen ondoordringbaar is voor sperma; op die onvruchtbare dagen kan het sperma zich niet door het slijm heen bewegen. Dit is vrij vroeg in je cyclus, wanneer de afscheiding behoorlijk stug is en een beetje Prittstift-achtig aanvoelt. Rond het moment van je eisprong maakt je lichaam een grote hoeveelheid oestrogeen aan, en dat zorgt voor een aantal veranderingen in het baarmoederhalsslijm. Tijdens je eisprong wordt het helder, dun en heel elastisch oftewel stretchy. Het ziet eruit en voelt als rauw, helder eiwit. Ook zorgt dit slijm er als het ware voor dat de spermacellen er doorheen kunnen vliegen.

Je kan dus door je afscheiding te voelen en te herkennen ongeveer weten in wat voor vruchtbare of onvruchtbare dagen je zit. Iemand die nog meer van het witte goedje weet, is Jelto Drenth. Hij is seksuoloog en schrijver van het boek De Oorsprong van de Wereld met als ondertitel 'feiten en mythen over het vrouwelijk geslacht'. Ik vraag hem naar de betrouwbaarheid van deze techniek: "De meeste periodieke onthoudingstechnieken hanteren de slijmmethode als een manier waarop je met redelijke betrouwbaarheid je ovulatie kunt bepalen, net zoals je lichaamstemperatuur meten met de speciaal hiervoor bedoelde thermometer. Met de ovulatiedatum kun je dan de regels voor onthouding volgen. Maar de gedachte dat er een directe lijn is tussen de eigenschappen van je portioslijm en of je wel of niet vruchtbaar bent, dat is nieuw voor mij. Het lijkt me ook te optimistisch en simplistisch."

Wel wil hij me graag nog even vertellen hoe je precies je 'spinnbarkeit' (chic woord voor je vruchtbare, elastische slijm) bepaalt. "Je gaat diep met een vinger je vagina in, zoekt je baarmoederhals en wrijft wat over het kuiltje in het midden. Je vinger zal er glibberig uitkomen; dan druk je die vinger tegen een vinger van de andere hand aan en trekt ze uit elkaar. Tijdens de ovulatie zie je dan een lange, elastische draad."

De bronnen die ik voor mezelf en dit artikel heb geraadpleegd, vertelden me vooral dat iedereen een eigen cyclus heeft en dat het belangrijk is die van jezelf te leren kennen. Het beste kun je elke dag even diep in je binnenste graven met je vinger, om de verschillende stadia van je eigen baarmoederhalsslijm te leren kennen.

Hieronder vind je een korte en sappige uitleg over de vier soorten afscheiding en hoe ze er ongeveer uitzien.

Dit is de minst vruchtbare afscheiding. Het is dik, wit en de substantie wordt vaak vergeleken met dat van Prittstift. Het breekt gelijk af als je het tussen je vingers wilt stretchen. De structuur van dit slijm maakt het vrijwel onmogelijk voor sperma om er doorheen te kunnen zwemmen.

De romige variant voelt het meeste als handcrème. De kleur is wit, parelachtig soms heel lichtgeel. Dit is voor sperma ook een lastige om zich doorheen te kunnen bewegen.

Sperma kan zich hier prima doorheen werken maar de afscheiding zelf helpt niet mee (in tegenstelling tot de eiwitsubstantie). Dit is de fase van je afscheiding dat je af en toe denkt dat je aan het doorlekken bent, terwijl je weet dat het echt nog even duurt voor je ongesteld moet worden. De kleur is doorzichtiger dan de vorige twee en druipt of glijdt van je vingers af. Als je het tussen je duim en wijsvinger probeert te stretchen kan het zeker 1,5 cm lang worden.

Dit is afscheiding die het meest lijkt op rauw eiwit. Het is heel flexibel en kan zeker tot 2,5 cm stretchen voor het breekt. Dit is je meest vruchtbare afscheiding. Niet alleen vliegt je sperma hier gemakkelijk doorheen, de structuur zorgt ook nog eens voor een klimaat waarin sperma nog een paar dagen goed blijft.

Sinds ik mijn afscheiding in de gaten houd – dat is inmiddels al een paar maanden – heb ik onbeschermde seks gehad vanaf vlak na mijn eisprong tot en met de eerste droge dagen van mijn cyclus. Ik ben vooral onder de indruk van het feit hoe makkelijk het is om het verschil in kleur en substantie van mijn afscheiding te herkennen, en zwanger ben ik niet geworden. Maar wel moet ik toegeven dat deze methode me behoorlijk nerveus maakt; elke keer als mijn vriend bij mij aanbelde zonder condoom, kreeg ik het gevoel dat ik wel heel erg het randje opzocht.

En blijkbaar was dat niet zo'n naïeve gedachte, want kort gelden sprak ik een meisje van 27 dat dezelfde methode hanteerde. Lange tijd ging het goed en voelde ze er zich zeker over, maar onlangs is het toch misgegaan. Inmiddels is ze weer terug naar het gebruiken van condooms. Niet ideaal, maar de kans op nog een abortus vind ze nog erger, vertelde ze me.

Dit verhaal gaf voor mij de doorslag: aan de pil ga ik niet meer beginnen, maar alleen maar mijn afscheiding in de gaten houden is ook geen oplossing voor mij. Ik zal verder blijven zoeken.

De naam Mariëlle is gefingeerd. Echte naam bij de redactie bekend.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.