Waarom je meteen je mobiel uit bed moet schoppen

Voor iemand die het haat om altijd bereikbaar te zijn, ben ik redelijk onafscheidelijk verbonden met mijn mobiel. ’s Nachts gaan we bijvoorbeeld saampjes naar bed: Ik stel het alarm in, app welterusten aan mijn zusje, en stalk een te knap meisje op Facebook voordat ik definitief besluit dat ik moet slapen. En pling, ik krijg een mailtje binnen van een geïnterviewde hoogleraar die haar quotes voor mijn nieuwste stuk heeft gecontroleerd. Toch maar even kijken of ze tevreden is.

Uit recent grootschalig onderzoek is gebleken dat 43 procent van de Nederlanders onvoldoende slaap krijgt. En ik vrees dat een van hen ben. Hoewel ik vermoed dat het niet helpt om met mijn mobiel binnen handbereik in slaap te vallen, lijkt het zo vanzelfsprekend. Iedereen doet dat toch? Ik heb niet zo vreselijk veel logeerpartijtjes meer – ik ben een monogame vriendin – maar ik weet wel dat mijn vrienden na middernacht nog op appjes reageren en dat mijn vriend op twintig centimeter van zijn mobiel ligt te snurken. Is het echt verkeerd om in de buurt van je mobiel te slapen? Ik zocht het uit in het kader van @Digidope van Anderzorg.

Actief zijn op je smartphone voordat je gaat slapen, heeft een negatieve invloed op je nachtrust, zegt Eus van Someren, slaaponderzoeker en hoofd van het Slaaplab in het Nederlands Herseninstituut. “Het blauwe licht in de beeldschermen heeft een sterk effect op zenuwcellen in het netvlies van je oog. Die zenuwcellen zijn verbonden met allerlei structuren in het brein, waaronder de biologische klok. Als je wordt blootgesteld aan blauw licht als het donker is, geef je de biologische klok een teken dat het dag is.”

En waarom is dat een probleem? Van Someren: “Je klok kan verschuiven, waardoor je later gaat slapen en ’s ochtends moeite hebt om op te staan. Bovendien is het mogelijk dat je in het begin van de nacht minder diep slaapt.” Als je te weinig slaapt of niet optimaal diep slaapt, beïnvloedt dat “alles”, zegt Van Someren. “Van het functioneren van de cellen in ons lichaam tot aan ons denken: alles gaat erop achteruit.”

Vorig jaar publiceerde het Herseninstituut een onderzoek waaruit blijkt dat helder licht ook positieve effecten op slaap kan hebben, vertelt Van Someren: “We hebben ontdekt dat je makkelijker in slaap valt als je een paar minuten aan helder rood licht wordt blootgesteld.”

Helaas vormt niet alleen het blauwe licht van je mobiel een probleem voor je nachtrust. Van Someren: “Het beroep dat op je cognitieve capaciteiten wordt gedaan als je met je mobiel in de weer bent, verstoort misschien ook de kwaliteit van je slaap. Al moeten we dat nog beter onderzoeken.” Uit Vlaams onderzoek bleek wel dat proefpersonen die in bed nog belden en appten, het moeilijker vonden om in slaap te vallen, sneller wakker werden en minder diep sliepen. Daarnaast is bekend dat mensen die het stressvol vinden om altijd bereikbaar te zijn, slechter slapen.

En daarmee is de lijst van negatieve gezondheidseffecten van slapen met je mobiel helaas nog niet af. De World Health Organisation (WHO) heeft bedenkingen over de invloed van straling van mobiele telefoons. Daarvan hoeven we niet meteen in paniek te schieten. De gezondheidsraad schrijft in haar laatste adviesrapport dat er nog te weinig langetermijnonderzoek is gedaan naar de effecten van straling. De raad adviseert daarom: “Houd de blootstelling zo laag als redelijkerwijs mogelijk.”

Ook een puntje om rekening mee te houden: je telefoon opladen terwijl hij in je bed ligt is levensgevaarlijk. De accu kan oververhit raken en in sommige gevallen zelfs brand veroorzaken. Kussens zijn vaak gemaakt van materialen die snel branden, en tijdens je slaap heb je het niet snel door als het misgaat. Volgens het Verbond van Verzekeraars zijn accu’s steeds vaker de oorzaak van branden, al zijn er geen precieze cijfers beschikbaar. Ook Brandweer Nederland raadt af om je telefoon ’s nachts op te laden en naast je in bed te leggen.

Kortom, als je lekker diep wil slapen, en wil voorkomen dat je een hersentumor krijgt of je huis in de fik vliegt, kan je maar beter zonder telefoon slapen. Daarom heb ik een actieplan opgesteld voor de mobielslapers onder ons:

• Vertel je omgeving dat je na tien uur ’s avonds niet meer bereikbaar bent, omdat je telefoon dan in de la ligt. Niemand kan het je kwalijk nemen dat je onbereikbaar bent, omdat jij goed wil slapen en een gelukkig mens wil zijn, toch?
• Koop een ouderwetse wekker. Zo eentje die jou wakker maakt met echte muziek in plaats van een alarmmelodie met twee tonen.
• Stop je telefoon daadwerkelijk in die la voordat je gaat slapen.

Heb je een digitale nachtkus van je scharrel nodig om te kunnen slapen, of ben je te gierig om geld uit te geven aan een nieuwe wekker, zoals ik? Hou je dan aan dit alternatieve actieplan om te schade te beperken:

• Activeer de nachtmodus zodat je telefoon minder blauw licht uitstraalt.
• Installeer apps die meldingen (Timeriffic) of belletjes (Nights Keeper) tijdelijk blokkeren.
• Leg je telefoon op een nachtkastje als hij aan een oplader hangt, en stop hem Nooit, maar dan ook Nooit, onder je kussen.

Nu nog die laptop uit mijn bed zien te weren.

Wil jij meer weten over de gevolgen van je telefoongebruik? Volg @DigiDope op Instagram. @DigiDope is een experiment van Anderzorg.