Waarom sommige mensen na één therapiesessie de benen nemen

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Tijdens de eerste therapiesessie vertelde ik alles wat me dwars zat. Het voelde goed, en ik dacht: dit was de juiste keuze. Vol optimisme maakte ik een tweede afspraak. Maar na een paar dagen nam dat goede gevoel af, tot het uiteindelijk helemaal verdwenen was. Ik begon te denken dat het eigenlijk helemaal niet goed was gegaan, die eerste keer. Ik dacht: zo zwaar heb ik het nou ook weer niet. Mijn problemen zijn niet echt, of ik maak ze veel groter dan ze zijn. Ik belde de therapeut af en ging er nooit meer heen. Mijn depressie en alcoholmisbruik werden alleen maar erger.

Een paar jaar later, na een traumatische miskraam, ging het erg slecht met me. Ik voelde me schuldig en kon nauwelijk functioneren. De verloskundige raadde een therapeut aan. Ik ging, al voelde het vooral als een verplichting. De eerste afspraak was vrij routineus: dit is mijn probleem, dit is wat er is gebeurd, dit is hoe het met me gaat. En opnieuw ben ik nooit teruggegaan voor een tweede afspraak.

Ik heb daarna nog drie eerste afspraken gehad, maar nooit een tweede. Ik heb therapeuten in verschillende steden geprobeerd, met verschillende werkwijzen, maar niks mocht baten. Ik dacht dat ik de enige was die zo moeilijk omging met therapie.

Maar ik ben niet de enige. Hoewel er geen onderzoek is gedaan naar mensen die maar een keer naar therapie gaan, maakt naar schatting zo’n twintig procent van de mensen hun therapietraject niet af. Kosten, afstand en planningsproblemen zijn de meest voorkomende redenen, maar soms zit de echte reden dieper. Patiënten kunnen zich niet op hun gemak voelen bij hun therapeut, niet klaar zijn om het werk te doen dat vereist is en daardoor overweldigd raken, of (zoals ik) zich schuldig voelen dat ze intieme details van hun leven hebben gedeeld. Wat hun motivatie ook is, mensen die na een afspraak nooit meer komen opdagen zijn vaste prik voor therapeuten, en er bestaan een aantal voor de hand liggende redenen waarom dat zo is.

Persoonlijke dingen aan een vreemde vertellen die je nog nooit hardop hebt uitgesproken, of die beschamend of traumatisch zijn, kan logischerwijs nogal moeilijk zijn. En je kan je daarna kwetsbaar of schuldig voelen.

Het zou kunnen dat je de neiging voelt om zoveel mogelijk intieme dingen te zeggen in een eerste therapiesessie. Dit kan er, volgens maatschappelijk werker Eileen Moran uit New York, toe leiden dat nieuwe patiënten spijt voelen na hun eerste sessie. “Als je iets al je hele leven met je meedraagt en alles er op een dag uit gooit, kan het naderhand behoorlijk intimiderend voelen. Als je iemand leert fietsen, zeg je ook niet dat ze zo snel mogelijk met hun ogen dicht op de grote weg moeten gaan,” zegt ze. Als ze in een eerste sessie merkt dat een cliënt erg snel begint over intieme of gevoelige dingen, grijpt ze in.

Moran zei ook dat spijtgevoelens kunnen blijven hangen, maar dat ze waarschijnlijk afnemen naarmate iemand gewend raakt aan het therapieproces.

Geen persoonlijke klik

Als je je niet op je gemak voelt bij je therapeut neemt de kans op een succesvol therapeutisch proces af. Een introverte patiënt kan misschien moeite hebben met therapeut die extravert of uitgesproken is. Sommige mensen houden van directe antwoorden en advies terwijl anderen juist een rustigere manier fijn vinden. “Hoewel [sommige] therapeuten denken dat we met iedereen een klik kunnen hebben, zijn sommige cliënten gewoon geen goede match. Dit kan afhangen van hun reden om in therapie te willen, hun achtergrond, de expertise van de therapeut, hun socio-economische status, of verschillen in persoonlijkheid,” aldus therapeut Kiaundra Jackson uit Los Angeles.

Jackson suggereerde dat potentiële cliënten onderzoek moeten doen voordat ze een therapeut kiezen. Informatie over de aanpak, achtergrond en expertise is meestal wel online te vinden. Maar het kan moeilijk zijn om een passende therapeut te vinden als je niet bekend bent met de verschillende soorten therapie die er bestaan. Ook zijn er minder gangbare vormen van therapie, zoals op mindfulness gebaseerde technieken, of meer existentiële en spirituele aanpakken.

Bij eerste bezoeken bespreekt Jackson het belang van een goede match met zijn cliënt, en laat hij hen weten dat zij bepalen met wie ze praten. “Ik vertel mijn cliënten dat ze niet verplicht zijn om met mij door te gaan. Ze kunnen altijd van therapeut wisselen als ze dat willen.” Als na de eerste afspraak iemand zich niet op zijn of haar gemak voelt kunnen ze dat gewoon laten weten, en kan de therapeut zelfs iemand anders voorstellen.

Niet klaar zijn voor een zwaar therapeutisch proces

Therapie kan intens en emotioneel zijn, en veel werk vereisen. Het kan zomaar dat je er niet klaar voor bent. “Veranderingen kunnen ongemakkelijk zijn, omdat iemand een risico moet nemen door een nieuwe manier van denken, omgaan met problemen en van gedrag moet aannemen,” legt maatschappelijk werker Nidhi Tewari uit Virginia uit. “In de meeste gevallen dienden vorige patronen een bepaald doel – vaak is dat ‘overleven’ – maar hebben ze nu negatieve gevolgen, en moeten ze aangepast worden.”

“Sommige cliënten komen tot het inzicht tijdens de eerste sessie dat het nog te veel is voor hen,” zei Tewari. “Het kan zijn dat cliënten nog niet op een plek zijn waar ze echt bereid zijn om in het therapeutische proces te duiken, maar dat betekent niet dat ze het niet later nog eens kunnen proberen, als ze wel klaar zijn.”

Tewari legde uit dat veel cliënten eerder geneigd zullen zijn om therapie te overwegen als ze de impact van hun worstelingen zien op werk, relaties, familie en andere aspecten van hun levens. “De voordelen van therapie worden dan belangrijker dan de nadelen, en het idee van open en kwetsbaar zijn is minder eng dan doorgaan met leven op dezelfde manier.”

Het is belangrijk dat je je op je gemak voelt met je therapeut, maar het is ook belangrijk om te beseffen dat therapie niet gemakkelijk is. Dat ongemak is onderdeel van het proces, en die kennis helpt je het misschien vol te houden. Als een potentiële cliënt een patroon heeft van therapie beginnen en niet afmaken, zoals ik, stelt Jackson voor dat je dat het beste kan vertellen in je eerste afspraak. Het patroon erkennen kan geïntegreerd worden in het therapeutische proces, en iemand helpen begrijpen waarom ze dit gedrag überhaupt vertonen – en ze misschien het duwtje geven dat ze nodig hebben om terug te komen. Ik besefte dat het bij mij kwam door een schuldgevoel dat ik te openhartig was geweest in mijn eerste sessies, en naderhand mijn therapeuten niet meer onder ogen durfde te komen. De wetenschap dat dit normaal is, heeft me geholpen om het nog eens te gaan proberen.

Volg Kristi Pahr on Twitter.