Dit is wat er gebeurt als 6.000 neonazi’s samenkomen

Het is 15 juli 2017, de dag dat zesduizend neonazi's samenkomen in het Duitse stadje Themar, voor het grootste extreemrechtse festival van de laatste tien jaar in Duitsland. De zon heeft geen tijd voor deze shit; de lucht is donkergrijs. Fotografe Sarah Lehnert en ik hebben wel tijd – maar we zitten wel vast in het verkeer, dat steeds langzamer rijdt naarmate we dichter bij het festivalterrein komen.

Aan beide kanten van onze auto lopen honderden mannen langs. Ze dragen shirts waar slogans op staan die Hitler en het Nazisme verheerlijken – bijvoorbeeld, "Wer A sagt, muss auch Dolf sagen" (Wie A zegt, moet ook Dolf zeggen). Ze hebben blikjes bier in hun handen, en zien er niet echt uit alsof ze zin hebben in een feestje. In de laatste 10 kilometer van onze rit zijn we ontelbare politieposten gepasseerd. Maar we zien geen politieagenten, alleen neonazi's. De fotografe en ik doen de autoramen dicht als we dichter bij het evenement komen. Het festival heet Rock Against Überfremdung ("Überfremdung" is een specifiek Duits woord dat vrij vertaald kan worden als "buitenlandse overheersing").

De organisatie heeft ervoor gekozen om het festival in de provincie Thüringen te houden, omdat daar een grote extreemrechtse gemeenschap woont. "Er is hier geen enkele asielzoeker gekomen tijdens de vluchtelingencrisis," vertelde de burgemeester van Themar, Hubert Böse, trots aan Spiegel Online. "Slechts 2,7 procent van de populatie is van buitenlandse komaf. Maar die zijn allemaal goed geïntegreerd."

Vandaag kunnen de festivalgangers genieten van onder andere "Stahlgewitter" (Stalen Storm) - een band wiens teksten focussen op de glorie en macht van Hitler's leger – en Michael Regener's nieuwe groep. Regener is de voormalige frontman van Landser, de beroemdste neonaziband van Duitsland. In 2003 werd Landser bestempeld als een criminele organisatie en verboden. Regener heeft drie jaar in de gevangenis gezeten voor het plegen van geweld tegen de Joodse gemeenschap.

De lijst van sprekers bestaat uit de meest vooraanstaande extreemrechtse activisten van Duitsland – leden van de grootste nationalistische partijen (NPD, Die Rechte en Der Dritte Weg) en lokale extreemrechtse organisaties zoals Thügida. Zelfs de Russische vechtsportorganisatie, White Rex – die neonazi's leert hoe ze moeten vechten – zal haar opwachting maken.

Eerlijk gezegd is het best angstaanjagend om zoveel neonazi's op één plek te zien. Op Rock für Deutschland, een vergelijkbaar evenement dat in het nabije Gera plaatsvond, kwamen ongeveer achthonderd neonazi's af. Vandaag zijn er echter zo'n zesduizend neonazi's uit het hele land naar het festival gekomen om hun ideologie uit te dragen – op de muziek van Duitsland's meest fascistische rockbands.

We stoppen de auto, omdat we een kleine wandeling willen maken. Het lijkt alsof alle festivalgangers dezelfde memo hebben gekregen over de dresscode – een kaalgeschoren hoofd, een spijkerbroek en een zwart t-shirt met wat Duitse teksten erop. De mannen doen allemaal hun best om er zo intimiderend mogelijk uit te zien. Ze lopen zo stijf rond dat het lijkt alsof ze hun billen bijelkaar knijpen, alsof ze al hun haat daar proberen binnen te houden.

Veel festivalgangers stoppen bij de Golden Lion voordat ze het festivalterrein op gaan. Dat is een bekende neonazibar in de buurt. De bar wordt gerund door Tommy Frenck, een NPD-politicus die bekend werd met het oprichten van een "burgerwacht" en het organiseren van fakkeltochten in zijn thuisstadje Schleusingen, ongeveer tien kilometer verderop. Hij is ook de organisator van het festival.

Op de website van Frenck kan je kruisbogen en kapmessen kopen, en ook "I love HTLR"-stickers. "Het kan illegaal zijn om 'Hitler' op een shirt te drukken," legde Frenck uit aan een lokale omroep, "Maar HTLR betekent Huis, Traditie, Loyaliteit en Respect, waarom zou dat niet mogen?" En de zaken gaan goed, als we uitgaan van de grote zwarte Hummer die voor de bar geparkeerd staat. Op de verjaardag van Hitler, op 20 april, verkocht de bar schnitzels voor €8,88 - 88 is de code voor de nazigroet "Heil Hitler". De vraag was zo groot, dat Frenck een reserveringssysteem moest hanteren.

Als je in Themar bent, merk je niets van het festival. De politie heeft de hoofdweg afgesloten, om de neonazi's weg te houden van de 3.000 bewoners van het stadje. Maar het stadje voelt alsnog verlaten – de meeste voordeuren zijn gesloten, en de gordijnen zijn dicht. De supermarkt is gesloten, en de wekelijkse lokale vlooienmarkt afgelast.

Dichterbij het festivalterrein is een man zijn gras aan het maaien. Hij heeft zijn vrouw dertig jaar geleden ontmoet, in de bar die op dit moment vol staat met fascisten. Ondanks het feit dat hij niet meer naar de bar gaat, vertelt hij dat hij gewend is geraakt aan alle nationalisten in de streek. "Het zijn mensen zoals jij en ik," zegt hij. Ergens anders, in een zijstraatje, kan een man op slippers zijn frustratie niet inhouden. "De extreemrechtsen moeten ergens anders naartoe gaan," zegt hij. "De meeste mensen in dit gebied willen dat het leven na dit weekend weer normaal wordt."

Voordat de neonazi's kwamen, had bijna niemand van Themar gehoord. Voor de Tweede Wereldoorlog woonde er veel Joden in Themar. Daarom liggen overal in het stadje Stolpersteine – de gedenkplaatsen die de laatste huizen markeren van Joden die werden vermoord tijdens de Holocaust. Sommige lokale bewoners die ik spreek, vinden dat er meer gedaan had moeten worden om te voorkomen dat Themar een ontmoetingsplaats voor neonazi's wordt. De gemeenteraad probeerde te voorkomen dat Bodo Dressel – een voormalig lid van de rechtse politieke partij AfD – zijn land beschikbaar zou stellen aan de festivalorganisatie, maar de rechtbank oordeelde dat het evenement legaal was, en niet verboden mocht worden.

Als het festival begint, staan er een aantal demonstranten in de buurt van het terrein. Eerder hebben ze met hun tegendemonstratie door de straten van Themar gelopen. Het is niet het enige teken van protest: in het stadje zijn anti-nazispandoeken en -borden opgehangen aan de straatlantaarns.

Er staan ongeveer twintig journalisten langs de weg die de parkeerplaats verbindt met de ingang van het festival. De mensen die naar binnen lopen, komen vanuit heel Europa – uit Rusland, Tsjechië, Italië, Oostenrijk en Zweden. Een paar festivalgangers dragen het teken van Blood & Honour, een Britse neonazi-organisatie die is verboden in Duitsland. Sommigen hebben hun tattoo's verborgen onder stickers, omdat het verboden tekens zijn. Als ze langslopen, poseren er een paar, alsof ze op de rode loper staat. Anderen zijn minder vriendelijk: "Bastaarden!" schreeuwt iemand naar ons. "Ik ga je vermoorden," dreigt een ander, en sommigen steken gewoon hun middelvinger naar ons op.

Hun woede lijkt met name gericht te zijn op vrouwen. Regelmatig wordt er "slet" en "ik neuk je," naar ze geschreeuwd. Iemand spuugt op een vrouwelijke fotograaf, terwijl een andere vrouw, die een hoofddoek draagt, wordt bedreigd, en "schoonmaakster" wordt genoemd. De continue stroom nazi's blijft doorgaan tot laat in de middag – het aantal verrast zelfs de organisatie, die hekken rondom het terrein heeft moeten verplaatsen om meer ruimte te creëren voor de bezoekers.

Die hekken zijn ook bedoeld om een deel van ons zicht op het festival te blokkeren. Maar we zien wel de vlaggen boven de hekken uit komen, die worden geassocieerd met het Derde Rijk. Bij de ingang van de grote witte tent die over het podium staat, worden alle bezoekers gefouilleerd op wapens – door één van de honderden politieagenten die vanuit heel Duitsland zijn opgeroepen. Er staat zelfs een groot waterkanon klaar, mocht het uit de hand lopen. De kosten van deze extra beveiliging worden gedragen door de belastingbetalers van Thüringen. Aangezien zo'n 6.000 bezoekers 35 euro per ticket hebben betaald, verdient de organisatie aan ticketverkoop alleen al 200.000 euro.

Het is lastig om de muziek goed te horen vanaf de plek waar wij staan. Maar we horen wel regelmatig liederen waarin steun wordt geuit voor Hitler's opvolger, Rudolph Hess. We horen ook de slogan "Frei, Sozial und National!" Op een zeker moment klimt één van de weinige vrouwen op het evenement over het hek, en valt een fotograaf aan. Maar de politie komt tussenbeide. "Ik heb twee kinderen, ik heb recht op mijn privacy," schreeuwt de vrouw, terwijl de politie haar afvoert.

In een kleine tuin aan de andere kant van de straat, schreeuwt een man dat wij journalisten de neonazi's met rust moeten laten. "Wat kunnen wij er tenslotte aan doen?" Dat is het overheersende gevoel in het gebied. Zolang ze maar niet zo gewelddadig zijn zoals de G20-demonstranten in Hamburg, laten veel buurtbewoners ze gewoon hun gang gaan – morgen zal alles weer als vanouds zijn.

Maar het is niet zo simpel – deze haat zal niet stoppen op het moment dat dit festival voorbij is. Aanstaande zaterdag, op 29 juli, zullen ze terugkomen voor Rock for Identity, een vergelijkbaar evenement op dezelfde locatie, waar vorig jaar 3.500 mensen op af kwamen. Een band die daar gaat spelen, zal zingen: " Black is the night, in which we attack / White are the men, who will win for Germany / Red is the blood on the concrete."

Tegen het einde van het festival heeft de politie 46 mensen gearresteerd wegens misdaden als geweldpleging, vernieling, wapenbezit en het tonen van verboden symbolen. Één van de arrestanten is een artiest die de hitlergroet bracht op het podium.

Duitsland anno 2017 is niet alleen een land waar het homohuwelijk en wietteelt zijn gelegaliseerd, maar waar ook evenementen als deze plaatsvinden. 's Avonds rijden we weg – 180 kilometer per uur over de Autobahn, terwijl we duizenden mensen achter ons laten in een grote witte tent in Themar, met hun rechterhanden omhoog, terwijl ze "Heil! Heil! Heil!" schreeuwen.