We spraken Zdenek Grygera over zijn hond, eten met Mino Raiola en Matthijs de Ligt

“Hallo, hoor je me nog? Het kan zijn dat de verbinding af en toe wegvalt, ik rij nu ergens in the middle of nowhere.” Zdenek Grygera (38) belt vanuit zijn auto – hij rijdt ergens tussen de Tsjechische steden Brno en Zlín. Het is alweer een tijdje geleden dat de verdediger met zijn lange haren door de Amsterdam Arena rende. Nadat hij in 2004 kampioen werd met Ajax, kwam hij ook nog uit voor Juventus en tot slot Fulham, waar hij zijn carrière moest beëindigen vanwege een zware knieblessure.

Ik wil de Tsjech spreken over zijn leven na het voetbal. Zijn instagramaccount staat nu vol met foto’s waarop hij op ski’s staat, op zijn fiets racet en wandeltochten met zijn hond maakt. Daarnaast ben ik benieuwd naar zijn herinneringen aan zijn bij Ajax en Juventus, die deze week tegenover elkaar staan in de kwartfinale van de Champions League. Vanuit zijn auto vertelt Grygera over zijn liefde voor de natuur, etentjes met Mino Raiola en buikspieroefeningen met Jaap Stam.

VICE Sports: Ha Zdenek, hoe gaat het nu met je?
Zdenek Grygera: Heel goed. Ik woon nu met mijn vrouw en kinderen in het oosten van Tsjechië, vlak bij mijn geboortedorp Prílepy. Ik ben de technisch directeur van FC Fastav Zlín, mijn oude clubje hier. Leuk om Zlín nu te kunnen helpen. En los van mijn werk ben ik veel in de natuur te vinden. Wat doe je dan allemaal?
Mijn grootste passie naast voetbal is skiën. De berglucht is heerlijk verfrissend en de snelheid die ik op de piste maak, geeft me de adrenaline die ik ook ervaarde als profvoetballer. Het mooiste skigebied in Europa vind ik de Dolomieten in Italië. Daar stap ik in de zomer ook graag op de racefiets om tochten te maken, alleen of in een groep. Je zou het misschien niet verwachten als je me nu ziet, maar ik kom de bergen aardig op. Ik ben een soort Tsjechische Peter Sagan, haha.

Ik zie op jouw instagramaccount ook dat je vaak met je hond wandelt . Hoe heet-ie?
Dat is Sky’e, een Weimaraner. Een hondenras dat ooit werd gefokt voor de jacht op groot wild – maar wij doen dat niet hoor. Wij maken samen trektochten in de omgeving van Zlín. Sky’e is mijn beste vriend, hij is slim en luistert goed. Soms vind ik het ook wel lekker om tegen iemand te praten die niks terug zegt. Gewoon met hem door de bossen wandelen en mijn hoofd leegmaken. Sky’e helpt mij te ontstressen. Al was het eerste jaar met hem vreselijk.

Waarom?
Nu is hij tweeënhalf, maar als puppy schoot hij alle kanten op. En die poep… Maar ja, dat hoort ook bij jonge honden. Je moet geduld hebben en hem duidelijke instructies leren geven, net als met kinderen dus eigenlijk.

Het is inmiddels twaalf jaar geleden dat je Ajax verliet. Denk je nog weleens terug aan jouw tijd in Amsterdam?
Ja, zeker nu die wedstrijden tegen Juventus eraan komen. Ik heb een hele mooie periode gehad in Amsterdam, al had ik het moeilijk in mijn eerste jaar. Ik kwam vanuit Tsjechië en sprak geen Engels, alleen gebrekkig Duits. Gelukkig was Tomás Galásek er ook en kon hij me als tolk helpen. Als Ronald Koeman of Ruud Krol – toen de coach en assistent-coach van Ajax – een opdracht gaf, begreep ik er niets van. Dan zag ik Tomás al lachen. Ik leerde Engels en Nederlands bij Ajax, maar Italiaans ligt me veel beter. Daar heeft Mino Raiola me weer goed bij geholpen, mijn zaakwaarnemer. Hoe was jouw band met Raiola in die tijd?
Ik leerde Mino kennen via mijn Tsjechische zaakwaarnemer, die met hem samenwerkte. Zij hadden ook Pavel Nedved van Sparta Praag naar Lazio gebracht. Mino maakte mij na mijn transfer naar Ajax wegwijs in Amsterdam. We hebben veel uren doorgebracht in de P.C. Hooftstraat: eerst shoppen en dan op een terrasje naar mooie vrouwen kijken, haha. Ik was 23 jaar, hè? We kwamen ook vaak bij de pizzeria van zijn familie in Haarlem. Ik was geen PlayStation-type en ook niet zo’n stapper, meer van lekker uit eten gaan. Ik ben groot fan van de Italiaanse keuken. In Amsterdam zat ik vaak bij Cinema Paradiso. Bestaat dat restaurant nog? Even googelen… Ja, die is er nog!
Ah, mooi. Fijne mensen werkten daar. En goed eten, bijna net zo goed als het eten bij de familie van Mino… Dat moet ik er wel bij zeggen, anders wordt Mino boos, haha.

Heb je nu nog veel contact met hem?
We zien elkaar zo’n twee keer per jaar en bellen regelmatig. We praten dan over hoe het met onze families gaat, maar vooral over voetbal. Veel mensen weten niet hoe Mino echt is, maar hebben door alle verhalen wel een negatief beeld van hem. Mino is naast een slimme zakenman een heel fijn, warm persoon. We lachen heel wat af samen.

Heeft hij je al verteld waar hij Matthijs de Ligt naartoe begeleidt?
Nee. Als hij al weet waar De Ligt naartoe gaat, dan had hij het mij ook niet verteld. Hij heeft met alle jongens met wie hij werkt een hechte vertrouwensband. Naar Zlín zal De Ligt in elk geval niet komen, hij is net wat te duur voor ons.

Wat zou jij De Ligt adviseren voor de volgende stap?
Als oud-speler van Juve zie ik hem graag naar Turijn komen. Ik denk dat hij zich daar kan ontwikkelen tot een echte topverdediger. Italië is voor verdedigers de allerbeste leerschool: je leert er tactisch heel veel, en om ten koste van alles te winnen. Ik ben in Turijn echt volwassen geworden. De Ligt kan er mooi in de leer bij Bonucci, Barzagli en Chiellini. Wie zijn de beste verdedigers met wie je gespeeld hebt?
Giorgio Chiellini en Jaap Stam, die zijn uit hetzelfde hout gesneden. Ze spelen elke wedstrijd alsof het om een finale gaat. Ze geven alles. Je ziet Giorgio ook vaak na een goede block of tackle juichen met gebalde vuisten. Geweldig toch? En Jaap leefde als prof zo gedisciplineerd. Die man was van staal: ook ver in de dertig had hij nog het sterkste lichaam van ons allemaal bij Ajax. Hij trainde elke dag extra voor zichzelf en gaf daarmee een signaal af naar andere jongens. Die pikten dat op. Jaap begon alleen op een matje om extra buikspieroefeningen te doen, maar kreeg al snel gezelschap. Ook van mij uiteraard.

Met welke spelers ging je veel om bij Ajax?
Zlatan. Hij was een beetje een bad boy, maar ook iemand met een groot hart, als hij je mocht. Hij is ook nog steeds goed met Mino. Verder ging ik ook veel om met Maxwell, Yannis Anastasiou en Galásek. Tomás bleef vaak bij mij slapen na de wedstrijd. Hij woonde met zijn gezin in Tilburg en reed altijd op en neer naar Amsterdam. Tomás is een rustige jongen, en we zien elkaar nog geregeld. Hij werkt nu als assistent-bondscoach bij Tsjechië. Misschien gaan we wel samen Ajax-Juventus op tv kijken. Voor de return ben ik door Pavel Nedved uitgenodigd om naar Turijn te komen. Hem spreek ik nog wekelijks.

Is Nedved al een beetje nerveus voor Ajax?
Nou, Ajax heeft wel indruk op hem gemaakt in de groepsfase en tegen Real Madrid. Maar Juventus speelt wel een ander spelletje dan Real. Juve is tactisch sterk en goed georganiseerd. Het scheelt of Cristiano Ronaldo speelt of niet, maar Ajax maakt zeker een kans. Overmars heeft er goed aan gedaan om jongens als Dusan Tadic en Daley Blind te kopen. Je hebt ervaren spelers nodig om als team te blijven groeien. Zie je liever Ajax of Juventus de halve finale halen?
Die keuze kan ik niet maken, ik voel veel liefde voor allebei. Met mijn transfers naar deze clubs kwam twee keer een droom uit. Als kind was ik met mijn familie in 1994 in Italië op vakantie. Ik kreeg zo’n zwart-wit Juventus-shirt, met Danone als sponsor. Ik had geen naam achterop, maar was wel fan van Vialli en Ravanelli. In 1996 speelden zij in de finale van de Champions League tegen Ajax, ook een fantastisch team. Dat Danny Blind, toen de captain van Ajax, later mijn trainer werd, vond ik extra mooi.

Wat zijn jouw mooiste herinneringen aan Ajax?
Het kampioenschap in mijn eerste jaar, de twee gewonnen bekerfinales en mijn goal in De Kuip tegen Feyenoord. Ik scoorde met een volley op aangeven van Hatem Trabelsi, en we wonnen met 2-3. Jammer alleen dat er geen Ajax-fans waren om mijn doelpunt mee te vieren. Vooral de topwedstrijden tegen PSV en Feyenoord zijn mij bijgebleven. Dirk Kuyt vond ik een zware tegenstander, hij was altijd in beweging. Wist je trouwens dat Ajax mij en Zlín twee jaar geleden heeft geholpen?

Nee?
We hadden de Tsjechische beker gewonnen, en doordat Ajax de Europa League-finale verloor van Manchester United, hoefden wij geen voorrondes te spelen voor de Europa League. Als Ajax had gewonnen, zou Tsjechië namelijk zakken op de coëfficiëntenlijst. Ik hoopte dat Ajax de finale zou winnen, maar wij gingen door hun verlies wel direct naar de groepsfase. Ik heb maar geen bloemetje gestuurd…

Na Ajax en Juventus speelde je nog anderhalf jaar bij Fulham, en daar beëindigde je je carrière op je 32ste. Was dat een moeilijk besluit?
Uiteindelijk niet, het ging niet langer met mijn knie. Ik had van tevoren gehoopt om nog een paar mooie jaren in Engeland te beleven, maar ik liep twee zware kruisbandblessure op. Ik ging naar de VS voor operaties en startte met revalideren, maar dat ging moeizaam. De pijn bleef. Na een gesprek met Mino besloot ik te stoppen. Ik had er vrede mee, want ik heb een mooie carrière gehad. En na een sabbatical klopte Zlín bij me aan. Mijn zoon voetbalt daar nu ook in de jeugd, mocht Ajax nog een nieuwe Grygera zoeken.

Zien we je binnenkort weer eens in Nederland?
Ik ben al een tijdje niet meer in Amsterdam geweest, dus dat lijkt me wel weer een keer leuk. Kan ik mijn kinderen laten zien waar papa voetbalde en met ome Mino de straten onveilig maakte, haha.

Dit is een interview uit onze serie Het Nieuwe Leven , waarin gestopte profvoetballers vertellen over hun voetbalpensioen of nieuwe carrières. Zie hier alle verhalen uit deze serie .