​Waarom Jupiters maan Europa de beste kandidaat is voor buitenaards leven

Van al de werelden in onze zonnestelsel wordt Jupiters maan Europa het meest aangekaart als de beste kandidaat om buitenaards leven te bevatten. De maan heeft ongeveer dezelfde grootte als onze eigen maan, een zoute oceaan met twee keer zoveel water als onze hele planeet en een rotsachtige kern. En ook al is de maan bedekt met een dikke korst ijs, zouden de getijkrachten van de monsterlijke planeet Jupiter kunnen meehelpen om energie te produceren die voor leven zou kunnen zorgen.

Maandag kondigden wetenschappers aan dat ze iets gezien hebben dat leek op waterdamppluimen die uit het oppervlakte van de Europa spoten. Dit is waarom dat interessant is: als we daar iets naartoe sturen in de komende tien jaar, dan hoeft dat schip niet helemaal door het ijs te boren om meer te weten te komen over de oceaan van Europa

"We kunnen wellicht meer te weten komen over de organische chemicaliën of zelfs tekens van leven zonder door kilometers ijs te moeten boren." zei de teamleider William Sparks, astronoom bij het Space Telescope Science Institute in Baltimore. De pluimen waren gezien door NASA's Hubble-telescoop. De telescoop legde daarvoor directe ultravioletbeelden vast terwijl Europa voor Jupiter langs beweegt. De informatie is opgenomen bij tien van passages over een periode van 15 maanden. Bij drie van die keren zagen ze wat leken op waterpluimen.

De pluimen, als het echt wateruitstoten zijn, zijn krachtig. Ze barstten uit tot 200 kilometer boven het oppervlakte. Het materiaal van de uitbarstingen moet wel weer op het oppervlakte te vinden zijn, zeggen de wetenschappers.

Sparks en anderen benadrukten dat deze resultaten nog gepubliceerd gaan worden in The Astrophysical Journal. De resultaten zijn zeker statistisch significant – maar geven niet zonder twijfel aan dat het wateruitbarstsingen zijn. "We werken echt op de grens van de unieke mogelijkheden van de Hubble," legde Sparks uit.

'Hubble Directly Images Possible Plumes on Europa' Video van NASA Goddard op YouTube

"We kennen nu geen natuurverschijnsel dat de waarnemingen zou verklaren, dus het kan wellicht ook een rare eigenschap zijn van de telescoop," gaf Sparks toe.

Het is niet de eerste keer dat wetenschappers Europa damppluimen zien uitbarsten. In 2012 werd een zelfde soort aankondiging gedaan. Ik belde met Kurt Retherford, wetenschapper bij een onderzoeksinstituut in Texas die meehielp aan dat onderzoek. Zij gebruikten hetzelfde instrument op de Hubble-telescoop om de uitstotingen waar te nemen.

"Het is bemoedigend om te zien dat hun resultaten ons onderzoek ondersteunen" zei hij na NASA's aankondiging.

'Alien Ocean: NASA's Mission to Europa' Video van NASA's Jet Propulsion Laboratory op YouTube

Ergens in de 2020's zal NASA een missie naar Europa, Jupiters ijzige maan, lanceren. Hopelijk krijgen we dan een kans om de diepe oceaan te onderzoeken, wellicht door door de damppluimen te vliegen – als ze er op dat moment al zeker zijn dat de pluimen echt bestaan – zodat ze daar een monster van kunnen nemen. (NASA's Cassini-missie kon eerder wel een monster van een geiser op Saturnus' maan Enceladus nemen.)

"De Clipper-missie naar Europa heeft een set instrumenten die allemaal de mogelijkheid hebben om de samenstelling van pluimen te meten" zei Retherford. Ze kunnen niet meten of er organismen leven in dat water onder het oppervlakte, maar eerder of het bewoonbaar zou kunnen zijn voor organismen.

Europa lijkt de beste kans in ons zonnestelsel om naar leven te zoeken. Niet alleen lijkt het de goede ingrediënten voor leven te hebben, maar we kunnen de maan ook binnenkort gaan bestuderen.