Hoe Duitsers Vlot West-Vlaams Kunnen Leren

Het is een grauwe maandagmiddag. Zo één waarop de mensen je naar de grond starend voorbij schuifelen in de straat omdat ze met hun hoofd bij de lange werkweek zitten. Ik heb met Jürgen De Blonde afgesproken aan een hartverwarmende kerstboom in het station van Gent. Jürgen, beter bekend onder zijn elektronica-alias Köhn, is wel goedgemutst - letterlijk en figuurlijk. Het duurt dus niet lang voordat we samen een koffie zitten te slurpen, in een café dat nog goede muziek draait ook.

Vice: ‘Random Patterns’, ondertussen al je zesde full album, is uit op Kraak. Vind je het zelf jouw beste plaat?
Jürgen: Dat is een goede vraag (lacht). Waarschijnlijk niet. Maar het is moeilijk om uitspraken te doen in termen van ‘beste’ of ‘slechtste’ platen. In een vorig interview werd mijn dubbel-cd Koen omschreven als mijn 'klassieker'. Maar dat vond ik nogal raar, omdat ik het zelf zie als mijn minst spontane plaat. Maar dat is geen antwoord op je vraag, hé (lacht). Met mijn laatste plaat heb ik gewoon weer geprobeerd een nieuw parcours te verkennen, een nieuwe manier om muziek te maken. Dus in zekere zin is het wel de beste plaat die ik op dit moment kon uitbrengen, omdat het een nieuwe weg is die ik ben ingeslagen. Eigenlijk denk ik dat de plaat nog niet lang genoeg uit is om er mijn oordeel al over te vellen. Het is nog te vers. Desalniettemin ben ik heel tevreden. Ik wou al lang een volledig album maken met één instrument, binnen een tamelijk gedefinieerd concept.

Ik moet eerlijk zeggen dat ik je niet vanaf het prille begin gevolgd heb, maar ‘Random Patterns’ klinkt heel minimalistisch. Ook de artwork is redelijk basic.
Deze plaat is heel sterk geïnspireerd door het vroege minimalistische werk van Philip Glass, Steve Reich, enzovoort. Ik heb daar heel veel naar geluisterd de afgelopen jaren. En ze zijn vaak erg pragmatisch. Ze werken een afgelijnd, strak en minimalistisch procedé af. Het wordt bijna proces-muziek, want om een bepaald deel te begrijpen moet je het hele verloop gevolgd hebben. Dan pas begin je patronen en systemen te ontdekken.

Vandaar de titel van de plaat.
Ja, inderdaad. En op al die patronen die zij (de grondleggers van de minimalistische muziek, red.) gegenereerd hebben, en de studies die zij gemaakt hebben binnen het minimalisme, ben ik dan gaan verder bouwen door ermee te gaan improviseren. Op die manier kan je de heel voorspelbare minimalistische patronen toch onvoorspelbaar maken, en zodoende het systematische doorbreken. Die terugkerende patronen zijn trouwens ook prominent aanwezig in de Kosmische muziek van groepen als Tangerine Dream, waarnaar ik op mijn vorige plaat stevig naar gelonkt heb. Daar zitten heel vaak door synthesizers gegenereerde patronen in, maar die ben ik dan gaan spelen als mens. Op die manier wilde ik het spanningsveld onderzoeken tussen computergestuurde repetitiviteit en de immer ongecontroleerde menselijkheid. Ik maak dus gebruik van patronen, maar dan wel willekeurig. Vandaar de titel. Dat spelen met patronen is zelfs doorgetrokken tot in het artwork en ook de titels van de nummers, die anagrammen vormen voor ‘Random Patterns’.

Wat is de beste setting om naar Köhn the luisteren?
Mijn muziek past in tamelijk veel verschillende settings. Als je aan het werken bent op je computer kan mijn muziek wel dienst doen, of als je in de auto zit. Dat is trouwens ook een plaats waar ik zelf veel naar muziek luister. Eigenlijk is dat zelfs bijna een referentiekader. Als het werkt in de auto, dan werkt het overal. Mijn twee laatste platen kan je ook nog wel beluisteren voor het slapengaan, als achtergrondmuziek of als filmmuziek. Mijn muziek heeft raakvlakken met ambient, dus als het werkt als achtergrondmuziek, zoveel te beter. Er zijn natuurlijk een aantal contexten waarbinnen mijn muziek niet tot zijn recht zou komen, in de discotheek bijvoorbeeld. Het is geen dansmuziek.

Zelf ben ik van Leuven, maar ik heb mij laten vertellen dat ‘Köhn’ West-Vlaams is voor ‘konijn’. Komt de naam daarvan?
Ik was op zoek naar een naam voor mijn elektronica-project. Een bizarre kronkel in mijn brein dacht: “wat als ik nu eens een manier bedenk om Duitsers deftig West-Vlaams te doen spreken” (lacht). Veel van de titels op de eerste drie platen zijn dan ook West-Vlaamse dialectwoorden, maar op z’n Duits geschreven, met veel Umlauts enzovoort. Waarom ik nu precies voor Köhn gekozen heb, weet ik eigenlijk niet. Maar achteraf zijn wel een aantal zotte links naar boven gekomen. Zo is mijn Chinese sterrenbeeld bijvoorbeeld een konijn.

Je hebt jaren geleden een solo-album uitgebracht onder eigen naam, getiteld ‘Hidden Rabbit’. En je hebt ooit shows gespeeld met DJ Bang Konijn. Wat heb je met konijnen?
Ik weet het niet. Het is mij wel beginnen achtervolgen blijkbaar. Er is zelfs een dorp in het noorden van Duitsland dat Köhn heet, zo heb ik achteraf ontdekt. Ik hoop daar ooit nog eens een concert te kunnen spelen. Dat lijkt me echt de max.

Buiten Köhn ben je nog met diverse andere projecten bezig, waarvan de portables waarschijnlijk het bekendste is. Bij de portables is humor heel belangrijk. Maar, ik zag je enkele weken terug in ’t Stuk, toen je opende voor Barn Owl, en je zag er behoorlijk serieus en gefocust uit.
Ik denk dat het - zeker bij Random Patterns - vooral te maken heeft met het feit dat ik vrij geconcentreerd aan het spelen ben. Humor is ook bij Köhn altijd wel belangrijk geweest. Maar ik moet toegeven dat het bij de twee laatste platen wat naar de achtergrond verschoven is. Het “speelse” zit er wel nog in, maar het is niet meer zo in your face-, haha-grappig. De vorige plaat was misschien nog een beetje meer tongue in cheek, omdat ik een beetje lachte met synthesizermuziek. Al was het niet de bedoeling om die muziek belachelijk te maken, want mijn roots liggen in feite bij de synth.

Je werkt ook part-time voor Aifoon, een educationele organisatie die zich toelegt op het exploreren van het poëtische van alledaagse geluiden. Wat houdt dat concreet in?
We doen heel veel workshops voor scholen. Dan laten we de kinderen en de leerkrachten zelf geluiden opnemen in de stad, met draagbare recorders, en dan leren we ze daar geluidsmontages mee maken waarmee ze iets vertellen over de stad waarin ze leven, of over hun school. Het concept daarachter gaat terug naar de musique concrète van Pierre Henry en Pierre Schaeffer, die ook geluiden opnamen op band, en die vervolgens verknipten en opnieuw in elkaar plakten om er composities mee te maken. Zo willen we onderzoeken welke invloed geluid op ons heeft.

Het feit dat je op die manier bijna de hele dag bezig bent met muziek, en het verkennen ervan: leidt dat er toe dat je andere muziek maakt dan wanneer je bijvoorbeeld alles zou moeten schrijven na een lange dag op één of andere nine-to-five job?
Ik heb er ook al veel over nagedacht. Soms denk ik erover na een normale job te zoeken, om werk en muziek wat meer gescheiden te houden. Maar langs de andere kant heb ik nu zoveel input - zowel via mijn werk als door het feit dat ik heel veel muziek beluister - dat er een bepaalde flow ontstaat. Toen ik jaren geleden in een magazijn werkte, merkte ik dat ik zelfs beïnvloed werd door de geluiden die ik daar hoorde, de repetitiviteit van de lopende band bijvoorbeeld. Werken helpt ook om mij te concentreren. Toen ik nog studeerde was ik dag in dag uit met muziek bezig, met als gevolg dat ik geregeld maar wat aan het aanmodderen was.

Naast Köhn en de portables heb je nog vele andere projecten lopen, waaronder Ed Nolbed en Frambooze. Wat kunnen we binnenkort nog van jou verwachten?
(lacht) Frambooze was eigenlijk een one-off, dat bestaat nu niet meer. Samen met Wio van de portables had ik een split-single opgenomen met de mannen van Zoppo. Toen zat Yuri Landman nog bij Zoppo. Die gaat nu de wereld rond als instrumentenbouwer. Hij heeft ondertussen zelfs voor dEUS, Sonic Youth en Liars instrumenten gemaakt. En Ed Nolbed was mijn lo-fi tapeproject van midden jaren negentig. Dat kan af en toe nog wel een keer opgerakeld worden, maar echt actief is dat niet meer, hoewel ik er nog wel trots op ben. Van Köhn en de portables kun je in de toekomst zeker nog nieuwe dingen verwachten.
http://kohn.studiomuscle.com/ http://kohn.bandcamp.com/

TEKST & FOTO: NICO KENNES